یکی از انتقاداتی که به آموزش عالی کشور میشود، این است که چرا درصد مهارت افزایی در دانشگاه پایین است و دانش آموختگان ما کارآمد نیستند.
در سالیان گذشته با جمع شدن تعدادی از دانشگاه های علمی کاربردی بعلت کم بودن دانشجو و عدم استقبال افراد از این مجموعه بسیاری از دانشگاه های علمی کاربردی در سطح کشور جمع آوری شد از طرفی نیز با توجه به دسترس بودن علم و مدرک گرا شدن جامعه،افراد به دریافت یک مدرک دانشگاهی در هرسطحی که باشد اکتفا کرده اند.
علت چرایی شکل گیری این دانشگاه در سطح آموزش عالی با محوریت افزایش مهارت و دانش کارکنان مشاغل مختلف بوده که با هدف ارتقای شاخصهای کمی و کیفی آموزشهای کاربردی در جامعه، فراهمسازی زیربنای مناسب بهمنظور بهکارگیری توان دانشآموختگان دورههای نظری در حل مسائل کاربردی و زمینهسازی زیربنای مناسب برای ایجاد انتقال فناوری نوین از جمله اهداف این مرکز علمی است.
هدف از تاسیس دانشگاه علمی کاربردی آماده کردن فضا برای آموزش مهارت ها در محیط کار آموزشی بوده؛ این دانشگاه به مراکز و ارگانهای دارای پتانسیل و امکانات صنعتی این امکان را می دهد تا با برگزاری دوره ها و مقاطع تحصیلی که آنها درخواست می کنند به تخصص گرایی تحصیلی در مشاغل کمک کند.
با توجه به هدفی که در مجموعه علمی کاربردی در زمان شکل گیری داشته باید ببینیم چه میزان این اهداف تحقق یافته و چه میزان در توانایی مهارت دانش موختگان تاثیر داشته است.
از مهمترین معضلاتی که این نوع دانشگاه با خود دارد عدم بکارگیری نیروهای متخصص و پایین بودن امکانات و تجهیزاتی است که می تواند دانشجویان را در مسیر مهارت یابی و ارتقا دانش کمک کند.
دانشگاه جامع علمی کاربردی با توجه به رسالتی که دارد بایست در راستای آموزش و تربیت دانش آموختگانی باشد که بتوانند با مهارت آموزی و بهرهگیری از امکانات به روز از پس چالشهای پیش روی مشاغل برآیند همچنین انتظار میرود یک بازنگری جدی در رشتههای دانشگاه علمی کاربردی انجام گیرد و متناسب با نیاز هر استان رشته های کاربردی آن دایر شود.
دانشگاه علمی کاربردی مشکل صندلیهای خالی را حل کند
وزیر علوم تحقیقات و فناوری کشوری در این رابطه بیان کرد: طبق قانون ۳۰ درصد آموزشهای کشور باید مهارتی شوند. اگرچه ظرفیت عملی کردن این قانون وجود دارد، اما هنوز تحقق پیدا نکرده است و ما باید بتوانیم صندلیهای خالی که در کشور وجود دارد را با جذب دانشجویان مهارتی پر کنیم.
محمدعلی زلفی گل با تاکید بر اینکه توجه به آموزشهای نظری و تئوری نیز همانند آموزشهای مهارتی مهم هستند و باید مورد توجه قرار بگیرند، تاکید کرد: اگر ما بتوانیم به خوبی در کشور نیازسنجی داشته باشیم و در پی آن نیازآفرینی کنیم، میتوان مشکل صندلیهای خالی در کشور را حل کرد. بنابراین دانشگاه علمی کاربردی باید ضمن حرکت در این مسیر توجه به آموزشهای پودمانی را نیز جدی بگیرد. چرا که این دانشگاه وظیفه ترویج علم را دارد و نمیتوان نسبت به آن بی تفاوت شد.
زلفی گل در ادامه بیان کرد:این دانشگاه در قالبهای دانشگاهی نمیگنجد و هر زمان که احساس ایجاد رشته مقطع داشته باشد، آن را راهاندازی و دانشجو جذب میکند و امکان جذب اساتید با تجربه را نیز دارد و هر زمان هم که احساس نیاز کند، آن را منحل میکند.
وی همچنین بر ضرورت تشکیل تیم کارشناسی با حضور دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد تاکید کرد و گفت: دانشگاه علمی کاربردی میتواند با کمک این دانشجویان نیازسنجیهای لازم در حوزه مهارتی، در حوزه ملی را شناسایی و با تجربه گرفتن از شرایط کشورهای دیگر همراه با خلاقیت اقدام به راهاندازی دورههای پودمانی و مهارتی کند که این امر در کنار تبلیغات لازم میتواند به جذب دانشجو در حوزه مهارتی کمک کند.
ادارات دولتی و اجرایی نمیتوانند مرکز علمی کاربردی داشته باشند
رئیس دانشگاه علمی و کاربردی استان همدان بیان کرد: دستورالعمل تعطیلی مراکز آموزش عالی وابسته به ادارات دولتی و اجرایی بر اساس مصوبه شورای عالی اداری کشور بوده به همین علت تعداد مراکز علمی و کاربردی در استان، محدود شدند و الان فقط، اشخاص حقوقی و نهادهای غیردولتی میتوانند درخواست بدهند.
محمود تعجبی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به تفاوت مأموریتهای دانشگاهها، گفت: ادارات دولتی و اجرایی نمیتوانند برای دریافت مرکز علمی و کاربردی درخواست بدهند.
وی اظهار کرد: 8 مرکز علمیوکاربردی در استان همدان وجود دارد که در ملایر، نهاوند، کبودراهنگ و همدان هستند.
تعحبی تصریح کرد: جهاددانشگاهی، دادگستری، خانه کارگر، نیروی انتظامی و هلالاحمر مراکزی هستند که در شهر همدان، فعالیت دارند.
رئیس دانشگاه علمی و کاربردی استان همدان، ادامه داد: با توجه به تعطیلی این مراکز، تلاش کردیم که نیاز استان را با توزیع رشتهها در سایر مراکز، جبران کنیم.
تعجبی در رابطه با وضعیت کارمندان این مراکز پس از تعطیلی آنها، توضیح داد: در برخی مراکز مانند بهزیستی، کارمندان اداری مأمور به کار بودند که بر سر کار خود بازگشتند اما برخی مراکز به کارمندان کملطفی داشتند و نیروهای خود را تعدیل کردند.
وی با اشاره به درخواست شهرداری همدان برای تأسیس مرکز علمی و کاربردی، گفت: شورای شهر، تأسیس مرکز علمی کاربردی را مصوب و شهردار آنرا تأیید کرده است.
رئیس دانشگاه علمی و کاربردی استان همدان، مطرح کرد: مأموریت دانشگاهها متفاوت است، هرکدام باید کار خود را انجام دهند و وارد حیطه کاری یکدیگر نشوند چون اگر کارشان تداخل داشته باشد مشکلاتی ایجاد میشود.
تعجبی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریت هر زیرنظام را تعریف کرده اما مشکلی که وجود دارد این است که همه میخواهند کار همدیگر را انجام دهند که کار را پیچیده و جوانان را گمراه میکند.
وی با بیان اینکه مأموریت دانشگاه علمی و کاربردی تربیت نیروی ماهر است، خاطرنشان کرد: بیش از چهار میلیون جوان تحصیلکرده بیکار داریم چون متناسب با شرایط، افراد را تربیت نکردهایم در صورتیکه باید هر دانشگاه، متناسب با مأموریت خود عمل کند و وارد حیطه کاری همدیگر نشوند.
درپایان باید گفت برای توسعه پایدار بایست یک نظام اجتماعی ایجاد کنیم، در گذشته این نظام اجتماعی در مدارس شکل می گرفت، اما به تدریج وارد دانشگاه ها شد و دیگر به علم به چشم کالا نگاه نمی کنیم و علم در دسترس همه قرار دارد.
اما اینکه این علم دسترس پذیر در جامعه ما زمانی کاربردی خواهد بود که در جهت توسعه و افزایش دانش واقعی جامعه بکار گرفته شود ودانشگاه هایی که صرفا برای ارائه مدرک ایجاد شده اند و فقط هزینه مصرفی برای جامعه دارد را کنار گذاریم.
مهارت محوری باید فاصله دانشگاه و جامعه را کم کند، در این راستا شرکت های دانش محور در توسعه پایدار نقش مهمی دارند ،همچنین دانشگاه های علمی - کاربردی می توانند مرکزی برای مهارت محوری کشور در رسیدن به توسعه پایدار باشند.