طرح کشاورزی قراردادی که از ابتدای فصل زراعی آغاز شده و حدود27روز دیگر تا پایان پائیز باقی مانده پس از ابلاغ دیرهنگام دستورالعمل،این طرح در استان نتوانسته با موفقیت همراه شود.
این موضوع در حالی است که پس از سالها تذکر کارشناسی، قرار است بهصورت علمی برای مصرف آب بخش کشاورزی و ساماندهی بازار محصولات این بخش اقدام شود.اما استقبال اندک کشاورزان از الگوی قراردادی کشت سبب شده این طرح در آغاز با شکست مواجه شود.
کشاورزی قراردادی با هدف کاهش ریسک در تولید به اجرا درآمده که تولیدکننده محصول زراعی، دامی و باغی در فصل برداشت برای محصول خود خریدار قطعی دارد و دغدغهای برای هدرروی محصول و زیانده شدن تولید ندارد. این طرح به دنبال حذف دلال است تا با خرید تضمینی محصولات کشاورزی از طرف دولت، تا حدی مشکلات آنها رفع شود. باتوجه به اینکه در خرید تضمینی کشاورزان از نرخ تعیین شده ناراضی هستند که محقق شدن این طرح را برای دولت سخت کرده است.
پس از گذشت 2ماه از فصل کشت زراعی جدید که 370هزار هکتار از اراضی استان برای کشت قراردادی در نظر گرفته شده، تنها20درصد از اراضی یعنی حدود 76هزار هکتار قرارداد منعقد شده است. به گفته سازمان جهاد کشاورزی استان با توجه به روزهای باقی مانده از فصل کشت تا این زمان 244هزار هکتار یعنی65درصد از اراضی به زیر کشت رفته است، که می توان به زبان ساده گفت طرح کشاورزی قراردادی در مرحله تحقق باقی مانده است.
باید دید آیا در چنین شرایطی که دولت در پرداخت خرید تضمینی گندم در سال زراعی نتوانست موفق عمل کند و کشاورزان از دیرکرد پرداختی ها به شدت گلایه مند بودند، آیا میتواند در بحث کشت قراردادی که مد نظر خود دارد موفق باشد.
خشکسالی متوالی در سال های گذشته و آسیب زدن بخش کشاورزی به منابع آبی کشور در طرح الگوی کشت و برنامه کشاورزی قراردادی، تلاش میکند مسیر را برای استفاده بهینه از آب و زمین هموار کند. این طرح را وزارت جهاد کشاورزی به عنوان راهکار نهائی برای جلوگیری از فساد و ضرر و زیان محصولات کشاورزی، مقابله با دلالی و واسطه گری و افزایش درآمد کشاورزان معرفی کرده و اجرای آن را از ابتدای سال زراعی جدید کلید زده است.
دستورالعمل اجرای کشت قراردادی دیر ابلاغ شد
رئیس جهاد کشاورزی استان نیز در گفت و گو با همدان پیام با بیان اینکه دستورالعمل اجرائی کشت قراردادی دیر ابلاغ شد،گفت: این طرح برای اجرا شدن زمانبر است که انتظار می رود در سال های آینده این موضوع با جدیت پیگیری و جبران شود.
رضا بهراملو اظهار کرد: همچنان تا پایان فصل کشت زمان داریم تا با آموزش و آگاهی بخشی، کشاورزان را متقاعد به کشت قراردادی کنیم.
بهراملو با بیان اینکه 370هزار هکتار از اراضی استان برای طرح جهش تولید در نظر گرفته شده است گفت:در تلاش هستیم با الگوی کشت و کشاورزی قراردادی با هدف حمایت از کشاورزان و افزایش تولید این طرح را در مرحله نخست در اراضی گندم آبی اجرائی کنیم.
وی با اشاره به اینکه کشت گیاهان داروئی و گلرنگ در اولویت جهاد
است،گفت:3هزار و700هکتار از اراضی برای کشت گیاهان داروئی در نظر گرفته شده که در این طرح به دنبال کشت 36هزار هکتاری گلرنگ هستیم.
به گفته بهراملو تنها 76هزار هکتار از اراضی منجر به قرارداد با کشاورزان شده است که انتظار میرود تا پایان فصل کشت این مقدار افزایش یابد و کشاورزان به کشت گلرنگ و دانه های تشویق شوند.
مزایای اجرای طرح قراردادی
کشاورزی قراردادی برای حمایت از کشاورز است تا بتواند نهاده خود را به موقع دریافت کند و با استفاده به موقع تولید، محصولش بیشتر شود و برای فروش آن هم نگرانی نداشته باشد اما مخالفان این طرح مدعی هستند این روش، پرورش سیستم ارباب رعیتی است، شرکت هایی که کشاورز با آنها قرارداد منعقد میکند نقش خان و ارباب را بازی میکنند و محصول آنها را به قیمتهای ناچیز خریداری خواهند کرد، از سوی دیگر به دلیل خرده مالکی در کشور، امکان اجرای صحیح آن نیست.
در کشاورزی قراردادی، کشاورز با یک دولت یا شرکت و سرمایه گذار قرارداد می بندد و در مدت زمان تولید محصول، سرمایهگذار حمایتهای نقدی و نهاده ای از کشاورز انجام میدهد و در نهایت محصول را به قیمتی که ابتدا توافق کردهاند، خریداری میکند.
در کشاورزی قراردادی بخش خصوصی جای دولت را در خریدها و حمایت ها میگیرد و امور بخش کشاورزی و تولید بیشتر خصوصی سازی می شود که منطبق با سیاست های اصل 44 قانون اساسی نیز است.
بر اساس پایگاه اطلاع رسانی«رسرچ گیت»، یک تحقیق نشان داده که درآمد متوسط کشاورزی قراردادی 11 درصد از کشاورزی غیر قراردادی بیشتر بوده است و نیز هزینه تولید در هکتار نیز 13درصد در کشاورزی قراردادی پائین تر است و در مجموع سود یک کشاورزی قراردادی 50درصد افزایش مییابد.
