حافظ را شیراز و وصف بی مثالش به ایران و جهان شناساند یا دیوان و فال و اشعارش ؟ چرا غربت بابای همدان تقصیری بر گردن همه آنانی است که سالها از کنار شعر و دوبیتی های این شاعر گذاشتند و گذشتند .
چقدر در همدان برای چاپ و نشر دیوان اشعار باباطاهر در شکل و شمایل وزین هزینه کردیم؟ چقدر در مناسبت به جای اهدای دیوان حافظ دیوان اشعار باباطاهر را به یکدیگر هدیه کردیم؟
چقدر شبهای گردهمایی هنری را در آرامگاه باباطاهر جدی گرفتیم و برایش برنامه پیش بینی کردیم ؟ غیر از این است که به جای شناختن و شناساندن و هزینه کردن برای باباطاهر همچنان حضرت حافظ را در همدان بیشتر مورد توجه قرار دادیم .
پرداختن به جایگاه حافظ آنقدر گرانقدر است که هیچ تردیدی بر آن نیست اما حافظ را بگذاریم برای ایران و جهان ما رسالتمان شناساندن و کار کردن در مسیر معرفی باباطاهر در همدان به ایرتن و جهان است .
آیا به این اندیشیده ایم که اگر دوبیتی های باباطاهر را به زبانهای مختلف ترجمه کنیم چه خیل عظیمی از مشتاقان برای کسب ارادت به باباطاهر مشتاقتر میشدند ؟
بدون شک همه ایرانیان حافظ را بیشتر از شاعران دیگر می شناسند اما چرا باباطاهر بین دوستداران شعر غریب است .
حافظ شیرازی یکی از بزرگترین شعرای ایران و جهان می باشد که توانسته است با غزل های شیرین و رندانه خود دل هر خواننده ای را به دست آورد. علاوه بر اشعار عاشقانه، عارفانه و امیدوار کننده ای که حافظ سروده است، فال حافظ با تعبیر اش نیز از جایگاه بالایی برخوردار است. در هر خانه ای دیوان حافظ جای خود را دارد اما برای چا÷ اشعار باباطاهر در قطع وزین چه کردیم ؟
در سالهای گذشته هر سال در همدان به نام یکی از مفاخر، بزرگان، شعرا و ادبیان این شهر نامگذاری میشد که سال 1396 قرعه به نام باباطاهر، شاعر دوبیتیسرای همدان افتاد از آن سال تا امروز 5 سال میگذرد اما برای شناساندن باباطاهر در همدان هیچ قدم خاصی برداشته نشد .
جایی نوشته بودند دیار الوند تا بوده به بابای شوریده و بیمانند خود افتخار کرده و به دوبیتیهایش بالیده است. اما این افتخار کردن در فضای بسته شهر برای باباطاهر شناسی کافی است ؟ غیر از این است که شخصیت نام آشنای این شاعر در کنار آرامگاهش یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری همدان است و سالانه مشتاقان زیادی را به دیدار او میکشاند.
درباره خاندان، سال تولد و وفات، نحوه معاش و طریق کسب دانش و معرفت و مسلک عارفانه او، از منابع قدیم، اطلاعات دقیق و روشنى وجود ندارد اما آنچه از گذشتگان به ما رسیده است یادکردی از زیست عارفانه و خوی درویشی اوست و این از نام او هویداست.
بابا لقبی بوده که در گذشته به پیران وارسته میدادهاند وعریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است.
ترانههای شورانگیز این بابای همدانی با لهجه دلپذیر لری، ترجمان روح و قلب حساس و پرسوز این عارف گرانمایه است و اهل ذوق را با جذبه خاص تحت تأثیر خود قرار میدهد.
دوبیتیهای عاشقانه باباطاهر چنان در دل و جان اهل شعر و ادب نفوذ کرده که پس از گذشت سالیان دراز هنوز هم میتواند عشق را در دلهای عشاق زنده کند و تسکینی برای زخم عاشقان باشد.
باباطاهر معروف به باباطاهر عریان شاعر معاصر دوران طغرل شاه سلجوقی است، بابا لقبی بوده که در گذشته به پیران وارسته میدادهاند و عریان به علت صراحت و بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده است. این چهره شناخته شده عالم تصوّف و شعر ایرانی به واسطه دوبیتیهای خود به شهرت رسید.
دوبیتیهای او به لهجه لری سروده شده است و به همین علت به آن فهلویات (پهلویات) گفته می شود. از آنجایی که باباطاهر عاشق خداوند، طبیعت و انسان بوده، بیشتر مضمون شعرهایش را در این بستر سروده است.
مرتضی راوندی در راحةالصدور میگوید باباطاهر در ۴۴۷ قمری با طغرل سلجوقی دیدار کرده و مورد احترام وی نیز قرار گرفتهاست. گویند که در هنگام ورود طغرلشاه سلجوقی به همدان، باباطاهر در قید حیات بوده و دیداری میان وی و امیر سلجوقی روی داده است. این دیدار تأثیر شگرفی بر طغرل برجای میگذارد که شرح آن چنین آمده است: «شنیدم که چون سلطان طغرلبیگ به همدان آمد، از اولیاء سه پیر بودند؛ باباطاهر، باباجعفر و شیخ همشا که در کوهکی بر همدان که آن را خضر خوانند، ایستاده بودند. نظر سلطان بر ایشان آمد. کوکبه لشکر بداشت و پیاده شد و با وزیر ابونصرالکندری پیش ایشان آمد. باباطاهر پارهای شیفتهگونه بود. او را گفت: با خلق خدا چه خواهی کرد؟ سلطان گفت: آنچه تو فرمایی، بابا گفت: آن کن که خدا میفرماید: ان الله یأمر بالعدل والاحسان. سلطان بگریست و گفت: چنین کنم. بابا دستش بگرفت و گفت: پذیرفتی؟ سلطان گفت: آری.»
پس از قرنها باباطاهر و آرامگاه او در شمال شهر همدان زیارتگاه عارفان و شاعران است و بیش از هر چیز مایه مباهات همدانیها. این بنای تاریخی سال ۷۶ به ثبت آثار تاریخی و ملی ایران رسیده و چند سالی است که ۳۱ اردیبهشت را روز این شاعر شوریده نامگذاری کردهاند. عصر امروز نیز برنامه بزرگداشت او در همدان برگزار شد و همدانیها بار دیگر به احترام بابای شهرشان تمام قد ایستادند.
در این مراسم مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان با بیان اینکه باباطاهر پس از قرنها همچنان در مسیر سیر و سلوک الهی قرار دارد، گفت: ما گنجینههای گرانبهایی در همدان داریم که جزء مفاخر و داشتههای این سرزمین هستند.
مسعود ویژه، باباطاهر را از شاعران و عارفانی دانست که همواره در آسمان ادبیات فارسی میدرخشد و افزود: دوبیتیهای باباطاهر جرعههایی هستند که تشنگی دلهای بسیاری از علما، عرفا، بزرگان و مردم را برطرف میکند.
وی با بیان اینکه معتقدم باباطاهر همچنان بعد از چند قرن در مسیر سیر و سلوک الهی قرار دارد، خاطرنشان کرد: نشانه این سخن، تأثیری است که بر روی خوانندگان اشعار دارد و همچنان هر مخاطبی را تحت تأثیر قرار میدهد. جایی که میفرماید «بسازم خنجری نیشش ز پولاد/زنم بر دیده تا دل گردد آزاد» اوج رهایی از مادیات و دنیا را نشان میدهد.
ویژه با بیان اینکه گاهی اوقات به حوزه مفاخر و بزرگان این مرز و بوم کم توجهی میشود و نباید اجازه بدهیم که این امر عادی شود، تأکید کرد: طی سالهای مختلف برای بزرگداشت باباطاهر اقدامات خوبی انجام شده، نگارش ابیات باباطاهر به صورت خوشنویسی، ساخت مستند، چاپ کتاب و یکی از اتفاقات دهههای اخیر، طراحی آرامگاه به شکل کنونی است.
وی راهاندازی انجمن باباطاهر را از دیگر اقدامات تأثیرگذار سالهای گذشته عنوان کرد و گفت: پس از گذشت سالها این انجمن به همت مفاخر فرهنگی همدان همچنان فعال است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان در بخش دیگری با بیان اینکه در مکاتباتی با شورای فرهنگ عمومی کشور، برای ثبت یک روز در تقویم به نام باباطاهر پیشنهاد شده و این موضوع در حال پیگیری است، خاطرنشان کرد: سال گذشته دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در همدان راهاندازی شد؛ پیش از این برنامههای نکوداشت و بزرگداشت مفاخر استان به صورت پراکنده برگزار میشد اما با آغاز فعالیت دفتر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، از این پس برنامههای اینچنینی با برنامهریزی و در تقویم مشخص انجام میشود.
