بحران اشتغال در همدان دغدغه اول مردم و مسئولان است و البته در بخش کشاورزی نیز هر میزان سطح آبهای زیر زمینی و البته آبهای سطحی کاهش مییابد و به صورت بی رویه از آنچه موجود است برای کشاورزی بهرهبرداری میشود، خطر بیکاری در استان نیز شدت بیشتری پیدا میکند. بهطوريکه باید در استان برای کشاورزی یک شغل جایگزین به سرعت هرچه بیشتر بیابیم و اگر نه تا چند سال آینده که چندان هم دور نیست، امکان زندگی در همدان هرچه بیشتر، کاهش مییابد.
بدون تردید در نگاه اول، همگان متوجه صنعت گردشگری هستند اما در کنار این ظرفیت عظیم در همدان، وجود ذخایر غنی معدنی که گاها مانند آندولوزیت شیست نادر و چون سیلیس مرغوب هستند، میتوان فرصتهای شغلی بسیاری را ایجاد کند. فرصتهایی شغلی که از بهرهبرداری از معادن را تا ایجاد صنایع تبدیلی شامل میشود. البته واحدهایی چون فروسیلیس در همدان وجود دارد اما قطعا تعداد این واحدها کمتر از ظرفیت موجود در استان است. بنا بر اعلام رئیس خانه معدن استان، در استان همدان 273 معدن با 28 نوع ماده معدنی تا کنون شناسایی شده که معادل 1.7 میلیارد تن ذخایر معدنی در آن تخمین زده شده و 2.5 درصد از کل ذخایر کشور را تشکیل میدهد.
لازم به توضیح است که این ظرفیت از چشمان مسئولان دور نمانده به طوری که استاندار همدان به مدیران مربوطه اولتیماتوم داد که از فروش خام مواد معدنی جلوگیری کنند.
ظرفیتهای بالقوه معدنی در همدان
رئیس خانه معدن استان همدان در گفتوگو با تسنیم بر این نکته تأکید کرد که تا کنون نتوانستهایم از ظرفیت بالای معادن در استان همدان به خوبی استفاده کنیم و در نتیجه ارزش افزوده و شغل بیشتری را بیافرینیم.
رحیم مرتضایی افزود: به عنوان مثال سیلیس و فلدسپات دو نوع ماده معدنی مهم در کشور است که در استان همدان وجود دارد و این مسئله از آنجا حائز اهمیت است که 70 درصد از ترکیب اصلی انواع لعابها که در کاشی و سرامیک نیز کاربرد دارد از سیلیس و فلدسپات استان همدان تامین میشود.
وی با اشاره به اینکه مواد اولیه ارزان و خام از استان همدان بیش از 750 کیلومتر مسافت را برای تبدیل به محصول نهایی طی میکند، اظهار داشت: پس از طی این مسیر طولانی در سایر استانها و در واحدهای تولیدی به سرامیک و کاشی تبدیل شده و مجدداً برای مصرف به داخل بازار همدان وارد میشوند.
رئیس خانه معدن استان با اشاره به اینکه با التیماتوم، جذب سرمایهگذار ممکن نیست، تصریح کرد: تا سرمایهگذار احساس نکند یک فعالیت اقتصادی به نفعش نیست، ورود نخواهد کرد و ما باید در استان این احساس را در سرمایهگذاران ایجاد کنیم.
مرتضایی با اشاره به اینکه این مشکل هم به داخل استان باز نمیگردد، گفت: امروز اقتصاد کشور با مشکل مواجه شده که ریسک سرمایه گذاری را افزایش داده و اگر نه وقتی شرایط مساعد شود، سرمایه گذاری در همدان امکان پذیر است.
وی برورکراسی پیچیده اداری را نیز مزید بر علت دانست تا سرمایهگذاران رقبت حضور در این استان معدنی را نداشته باشند.
رئیس خانه معدن استان تأکید کرد: با توجه به وفور منابعی چون سیلیس، فلدسپات و سنگ آهن ایجاد واحدهای صنعتی فروسیلیس، کاشی و سرامیک در استان همدان دارای توجیه اقتصادی است که با ایجاد شرایط مناسب، قطعا سرمایهگذاران حاضر به فعالیت در این حوزه هستند.
وی با بیان اینکه ضریب اشتغال در بخش معدن 13 درصد و در بخش صنعت 2/3 درصد است، افزود: با فعال شدن معادن و صنایع تبدیلی مرتبط شاهد افزایش تولید ناخالص استان و ایجاد شغل برای جوانان خواهیم بود.
برنامهریزی بر اساس ظرفیتها
معاون امور معدنی و اکتشاف سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان هم گفت: به طور متوسط در سال بین 5/6 تا 5/7 میلیون تن مواد معدنی در استان از 273 معدن استخراج میشود.
محمد خاکی افزود: بیش از 60 درصد این مواد حداقل در مراحل اولیه در داخل استان فرآوری میشود و بخش عمده آن در کارخانجات سیمان استان مورد استفاده قرار میگیرد.
خاکی با بیان اینکه ارزش افزودهای که مواد اولیه معدنی پس از فرآوری به دست میآورند متفاوت است، گفت: به عنوان مثال یک ماده شن و ماسه است که ابتدا هر واحد آن 2 هزار تومان قیمت دارد و پس از فراوری به 7 هزار تومان میرسد و یک ماده مانند سنگ آهک که ابتدا 1500 تومان است اما به سیمان که تبدیل شد قیمت آن به 70 هزار تومان میرسد.
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان با بیان اینکه کنستانتره آهن، فلدسپات همچنان از جذابیت بالایی برای جذب سرمایهگذار برخوردار هستند، تصریح کرد: میزان دخیره سنگ آهن در استان به یک میلیارد و 700 میلیون تن میرسد.
خاکی اظهار داشت: مطالعات فنی و اقتصادی انجام شده بر روی زنجیره تولید آهن، نشان میدهد ارزش افزودهای که از تبدیل دانهبندی به کنسانتره به دست میآید 36 درصد افزایش مییابد و اگر به گندله تبدیل شود 60 درصد، به آهن اسفنجی 251 درصد و به شمش فولاد تبدیل شود 710 درصد افزایش خواهد داشت.
وی گفت: به دلیل اختلاف بیش از 7 برابری ایجاد ارزش افزوده بین خام فروشی و تبدیل به شمش فولادی، اهمیت ایجاد صنایع پایین دستی در زمینه آهن و جلوگیری از خام فروشی این ماده معدنی و ثروت خداوندی را بیش از گذشته بر ما روشن میکند.
نگاه دقیق و علمی به ظرفیتهای معدنی در استان همدان، و برنامهریزی برای استخراج و فرآوری آن میتواند ضمن درآمدزایی مناسب برای استان و ایجاد اشتغال، آینده روشنی را برای جوانان این خطه رقم بزند.
