■ احیای معادن همدان در مسیر تحقق سند توسعه استان الزامی است
طبق سند راهبردی و عملیاتی ۳ساله استان همدان ارتقای بهرهوری برداشت، استخراج و فرآوری صیانتی از معادن استان همدان با رعایت ملاحظات زیستمحیطی جزو اقدامات اولویتدار و محرک توسعه بخش معدن محسوب میشوند.
رسیدن به این هدف تعیینشده نیازمند آن است تا با حمایتهای صورت گرفته از بخش معادن، نهتنها در مسیر احیای معادن استان گام بردارد بلکه زمینه را برای فرآوری و صادرات محصولات معدنی استان همدان مهیّا سازد.
از سویی در اهداف صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی، کاهش خطرات سرمایهگذاری در فعالیتهای معدنی از طریق صدور بیمهنامههای سرمایهگذاری و اعتباری، توسعه پایدار بخش معدن و فرآوری مواد معدنی، ایجاد اشتغال در معادن، ایجاد زمینه برای صادرات محصولات معدنی به کشورهای خارجی، ایجاد درآمدهای ارزی برای معدن کاران و کشور، کمک به توسعه و شکوفایی در صنایع معدنی و اشتغال در این فعالیتها و افزایش سهم بخش معدن در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور مدنظر است. این موارد درحالی مطرحشده که جای پرسش وجود دارد اما آیا در این زمینه وضعیت معدن کاران در استان همدان در مسیر بهبود و بهطورکلی وضعیت قابل قبولی دارد؟
در استان همدان
۳۲ نوع ماده معدنی وجود دارد
طبق آخرین اطلاعات جمعآوریشده و آنچه معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان بیان کرده در استان همدان تعداد ۲۸۳ معدن وجود دارد که از این تعداد ۱۸۰ معدن فعال است.
محمد خاکی در این زمینه عنوان کرد: در استان همدان ۳۲ نوع ماده معدنی وجود دارد و آهن، سرب آندالوزیت، سیلیمانیت، فلدسپات، سیلیس، گارنت، دولومیت، انواع سنگ آهک، مرمریت، تراورتن، گابرو، گرانیت خاکستری، هورنفلس، کروندم، رزکوارتز، بنتونیت، پامیس، گچ، مارن، شیل، خاک صنعتی، چینی، کیانیت، پگماتیک، میکا، آرن گرانیتی، خاک رس، مس، گرانیت سبز، تالک شیست، کردیریت انواع مواد معدنی استان همدان بهشمار میروند.
معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه تعداد ۳۰ تا ۴۰ معدن نیز مربوط به سنگهای تزئینی است؛ گفت: همدان حدود ۳ میلیارد تن از ذخیره ۶۰ میلیارد تنی اکتشاف شده کشور را داراست.
وی از تولید ۸ تا ده میلیون تنی مواد معدنی در همدان خبر داد و گفت: آهک، سنگآهن و مصالح ساختمانی بیشترین تولیدات معدنی استان همدان را به خود اختصاص دادهاند.
خاکی با بیان اینکه سالانه ۸ تا ده میلیون تن ماده معدنی در استان همدان استخراج میشود، گفت: در سال گذشته عملکرد خوبی در زمینه استخراج مواد معدنی داشتیم و امسال پیشبینی میشود بین ده تا ۲۰ درصد افزایش تولید مواد معدنی داشته باشیم.
استان همدان رتبه هشتم ذخایر معدنی کشور
اما با تمام توضیحاتی که در مورد وضعیت معادن استان همدان مطرح شده هنوز هم جای این پرسش وجود دارد که برای بهبود فرآوری مواد خام معدنی چه قدمهایی برداشته شده است و آیا بحث احیای معادن استان در سال جهش تولید، مورد تأکید است یا خیر؟
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان همدان هم با بیان اینکه در استان همدان برای تعداد ۲۸۳ معدن در استان همدان پروانه بهرهبرداری صادرشده است، عنوان کرد: از این تعداد ۱۲۲ معدن غیرفعال بود که با پیگیریهای معاون اقتصادی استانداری همدان برخی از این معادن فعال شدند.
محمدبشیر یوسفی در این راستا تشریح کرد: هماکنون تعداد ۷۸ معدن غیرفعال در استان همدان وجود دارد که در جلسه اخیر در رابطه با وضعیت معادن با معاون اقتصادی استانداری همدان داشتیم، تقسیمبندیهایی در جهت احیای معادن در پیشگرفته شد تا به وضعیت سایر معادن غیرفعال نیز رسیدگی شود. وی با بیان اینکه میزان ذخایر معدنی در کل کشور برابر ۶۰ میلیارد تُن بوده، عنوان کرد: میزان ذخایر معدنی در استان برابر یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تُن است.
یوسفی عنوان کرد: نزدیک به ۲ درصد از ذخایر معدنی کشور در همدان است و این استان نسبت به سایر استانها رتبه هشتم ذخایر معدنی را در کشور به خود اختصاص داده است.
وی در این راستا به وضعیت و مشکلات معدن کاران نیز اشاره کرد و افزود: درباره دریافت تسهیلات و حمایتها، مشکل آنجا است که هیچگاه پروانه بهرهبرداری را بهعنوان وثیقه قبول نمیکنند که درنتیجه معدن کاران با ارائه وثیقه به بانک مشکل داشتند؛ بدین ترتیب صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی درنظر گرفته شد که درنتیجه آن؛ با بیمهنامه خود میتوانند از تسهیلات بهرهمند شوند.
یوسفی در پاسخ به اینکه علت استقبال کمتر از این صندوق بیمهای چیست؟ تشریح کرد: صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی یک شرکت بیمهای است و در مسیری که بتواند؛ ریسک سرمایهگذاری در بخش اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی را پوشش میدهد.
وی افزود: این صندوق درباره تسهیلات وام بانکی با دستگاههای تسهیلاتدهنده و بانکهای عامل هماهنگ است و هرگاه دستگاه تسهیلاتدهنده بخواهد وام خود را با ریسکپذیری صندوق بیمه به متقاضی پرداخت کنند، از سوی صندوق همکاریهایی صورت میگیرد.
رئیس سازمان نظاممهندسی معدن استان همدان در پایان صحبتهای خود در این خصوص، عنوان کرد: با این روند، برای معدن براساس ارزش معدن و ماشینآلات آن یک بیمهنامه صادر و همان بهعنوان وثیقه بانکی درنظر گرفته میشود اما در این زمینه اطلاعرسانیهای مناسبی صورت نگرفته است.
به اعتقاد کارشناسان معادن؛ تأمینکننده مواد اولیه موردنیاز بسیاری از صنایع بوده و در امر خودکفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد، افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه یک کشور نقش بسزایی دارند؛ بدینسان در استانی چون همدان که دارای ذخایر و ظرفیتهای معدنی غنی و متنوع است، میتوان با ایجاد شرایط مناسب سرمایهگذاری، قدمی در مسیر ممانعت از خامفروشی و البته شکوفایی اقتصادی برداشت.
حال که این روزها، در استان همدان شاهد احیای معادن هستیم، میتوان آن را بارقهای از امید در مسیر جهش تولید در این بخش دانست و چشمانتظار ورود مناسب معادن استان و سرمایهگذاریهای مربوطه در بخش معادن، فرآوری مواد معدنی و صادرات آنها بود؛ موضوعی که میتواند با خود، علاوهبر ممانعت از خامفروشی مواد معدنی، اشتغالزایی مولد و پایدار را نیز شاهد بود.
