نهاوند- میترا عباسی- خبرنگار همدانپیام: بر اساس سند ملی گیاهان دارویی، دولت مکلف شده است کشت گیاهان دارویی را تا پایان برنامه ششم توسعه یعنی تا پایان سال ۱۴۰۴ از ۱۵۰ هزار به ۵۰۰ هزار هکتار برساند، که بیشک محقق شدن این سند، انقلابی در توسعه کشت گیاهان دارویی به وجود خواهد آورد.
بر اساس این هدف، هماکنون از مجموع ۱۵۰ هزار هکتار گیاهان دارویی کشور، نهاوند با ۵۰۰ گونه گیاه دارویی تنها ۴۷ هکتار از این سطح را به خود اختصاص داده است که برخی از این گونهها عبارتند از گل گاوزبان، سنبلالطیب، بابونه، آویشن، خاکشیر، نعناع فلفلی، ختمی، به لیمو و اسطوخودوس، آرتیشو یا کنگر فرنگی، گل همیشه بهار، کاسنی و...
این در حالی است که به گفته کارشناسان و بهرهبرداران گیاهان دارویی، نهاوند به دلیل شرایط مناسب آبوهوایی میتواند در صورت احداث صنایع تبدیلی و بستهبندی، انحصار بخش بزرگی از صنعت گیاهان دارویی کشور را در اختیار بگیرد.
یکی از بهرهبرداران کشت گیاه دارویی نهاوند که 2 دهه است در سطح وسیعی به کشت گل گاوزبان، کنگر فرنگی، زعفران، موسیر، گیاه کالاندولا و... مشغول است میگوید: چنانچه شرایطی برای فرآوری و بستهبندی گیاهان دارویی در نهاوند فراهم شود نهتنها به دلیل کمآببر بودن این نوع کشتها به تولید انبوه و صرفه اقتصادی بالاتری خواهیم رسید بلکه حتی میزان اشتغالزایی هم به مراتب بیشتر میشود.
کاظم خیشوند که در حال حاضر برای حدود ۱۰۰ نفر در زمینه کشت گیاهان دارویی ایجاد اشتغال کرده است، میگوید: متأسفانه در حال حاضر به دلیل نداشتن صنعت فرآوری و از ترس خراب شدن محصول، به محض برداشت مجبور هستیم محصول را با قیمت بسیار پایینی به فروش برسانیم که در این صورت سود آن فقط نصیب دلالانمی شود و این مساله بهرهبرداران را دلسرد میکند که اگر مسئولان با جذب سرمایهگذار یا دادن تسهیلات کمک کنند صنعت فرآوری و بستهبندی گیاهان دارویی در نهاوند شکل بگیرد بیشک زعفران، گل گاوزبان، موسیر و گشنیز نهاوند برند ملی و حتی بینالمللی میشود.
خیشوند که پیش از این محصولاتش را به کشورهای خارجی هم صادر کرده است میگوید: نهاوند ظرفیت توسعه کشت گیاهان دارویی، ارزآوری بیشتر برای شهرستان و اشتغالزایی چند برابر شرایط فعلی را دارد و تنها نیازمند صنایع تبدیلی، فرآوری و بستهبندی است.
جایگاه گیاهان دارویی در نهاوند
مدیر جهادکشاورزی نهاوند هم با بیان اینکه نهاوند به دلیل شرایط مناسب جوی و آبوهوایی مطلوب، مستعد کشت گیاهان دارویی است اظهار داشت: بر اساس دادههای هواشناسی میانگین میزان بارش سالیانه در نهاوند 379 میلیمتر و میانگین دمای سالانه 9/12 درجه سانتیگراد است و حداکثر میزان بارش نزولات جوی هم هر ساله در دهه دوم و سوم دیماه و دهه اول بهمن رخ میدهد که همه اینها نشان از شرایط مساعد این شهرستان جهت کشت گیاهان دارویی دارد. از سویی هم با توجه به سکونت حدود 50 درصد از جمعیت شهرستان نهاوند در روستاها و امرار معاش آنها از طریق کشاورزی و همچنین بهرهوری در منابع آب، کشت گیاهان کمآببر با صرفه اقتصادی بالا به عنوان یکی از اهداف جهادکشاورزی شهرستان نهاوند در دستور کار قرار گرفته است.
احمد باقری افزود: با توجه به استقبال کشاورزان برخی گیاهان دارویی مانند زعفران، کاسنی، گل همیشه بهار، آرتیشو، اسطوخودوس، گل محمدی، موسیر و سیر در این شهرستان در سطح ۴۷ هکتار از مزارع این شهرستان کشت میشوند که نسبت به سالهای گذشته بیش از ۱۵ برابر افزایش یافته است. این در حالی است که ۸۰۰ هکتار از مراتع نهاوند نیز زیر کشت گیاهان دارویی رفته است.
باقری ادامه داد: در سالهایی که بارش و نزولات جوی مناسب است به طور متوسط از هر هکتار مراتع نهاوند، ۲۵۹ کیلوگرم انواع گیاه دارویی خشک برداشت میشود.
وی یکی از گیاهان دارویی نهاوند را گل همیشه بهار عنوان کرد و گفت: از این گیاه برای درمان بیماریهای پوستی ناشی از سوختگی بویژه در کودکان استفاده میشود و علاوه بر آن انواع محلولها، کرمها و صابونهای مختلف از آن به دست میآید که مورد توجه شرکتهای دارویی قرار گرفته است و در نهاوند به دلیل نبود این صنایع، بهرهبرداران مجبور به خام فروشی محصول هستند.
مشکلات توسعه گیاهان دارویی در نهاوند
مهمترین مشکل توسعه کشت گیاهان دارویی در نهاوند علیرغم شرایط مساعد کشت، همانگونه که بهرهبرداران و مسولان اذعان میکنند وجود نداشتن سرمایهگذاری و ایجاد صنایع بستهبندی و فرآوری گیاهان دارویی، توسعه صادرات و استفاده از روشهای نوین کاشت میباشد.
باقری یکی از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی را ارتقای کیفیت تولیدات داخلی در بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت: این مهم با توجه به دانش روز و استفاده از نتایج تحقیقات علمی محقق میشود.
باقری نبود تکنولوژی روز و برداشت سنتی گیاهان دارویی را از دیگر چالشهای این بخش بیان کرد که منجر به افت کیفیت محصول میشوند ودر نهایت خامفروشی این محصولات نیز باعث وارد شدن آسیب فراوان به صنعت گیاهان دارویی و اقتصاد شهرستان شده است؛ چراکه بخش اعظم این تولیدات بدون فراوری به خارج از کشور صادر میشوند در حالیکه با ایجاد کارخانجات فراوری گیاهان دارویی میتوان به ایجاد اشتغال در منطقه نیز کمک نمود.
وی ادامه داد: جهادکشاورزی شهرستان نهاوند در سالهای گذشته ضمن آموزش و ترویج کاشت انواع گیاهان دارویی، تعدادی از سرمایهگذاران علاقمند را جهت دریافت مجوزهای لازم و احداث کارگاههای بستهبندی و فرآوری به مراجع ذیربط معرفی نموده است که امیدواریم با راهاندازی این کارگاهها کمک بزرگی به توسعه این صنعت و افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی انجام شود.
از سرمایهگذاران این صنعت حمایت میکنیم
باقری در پایان هم گفت: با توجه به شرایط ویژهای که نهاوند برای توسعه کشت گیاهان دارویی دارد چنانچه سرمایهگذار و بخش خصوصی برای احداث کارگاههای فنآوری و صنایع بستهبندی سرمایهگذاری کند بیشک همه نوع حمایت از سرمایهگذار را خواهیم داشت و تنها در این صورت است که گیاهان دارویی نهاوند بِرند ملی میشوند.