امسال يلداي گراني در پيش داريم. گزارشهاي ميداني سالهاي گذشته، صعود قيمت اقلام مورد نياز اين شب نسبت به سالهاي قبل را نشان ميداد اما همين گزارشهاي ميداني در سالجاري نشان ميدهد كه يلداي 97 شب تندتري را در پيش گرفته و احتمالاً بسياري از خانوادهها به خاطر توان مالي پايين نتوانند اين شب را به مفصلي سالهاي قبل برگزار كنند.
يك كيلو آجيل 4 مغز ميانگين 70 هزار تومان است. اين در حالي است كه همين قلم در سال گذشته ميانگين 55 هزار تومان بود. البته ممكن است بسياري از اقلام مانند ميوه با گراني چشمگيري مواجه نباشد اما از آنجا كه اغلب كالاها و اقلام مورد نياز خانوارها در طول سال با افزايش قيمتهاي پيدرپي مواجه شده است و بخشهاي خصوصي و كارمندان و كارگرانشان با توان مالي پايين دستوپنجه نرم ميكنند، موجب شده تا سفره يلداي امسال كمرنگتر از سالهاي قبل باشد.
علي حسيني، كارمند ادارهاي ميگفت: پايين آمدن سود بانكي، بالا رفتن نرخ اجاره در تابستان امسال، گران شدن تمام اقلام خوراكي در يكسال گذشته، افزايش قيمت در كالاهاي خانگي و آب، برق، گاز و تلفن، مواجه شدن روز به روز بخش خصوصي با مسائل مالي و موارد بسيار ديگر همه دست به دست هم دادهاند تا جيب مردم خالي بماند. وي ادامه داد: حقوق من نسبت به سال قبل افزايش ناچيزي داشته اما وقتي دقت ميكنيم، ميبينيم اغلب كالاها 10 تا 40 درصد افزايش قيمت داشتهاند.
منيره پاشايي معلم بازنشسته هم ميگفت: من مادربزرگ هستم و هر سال تمام فرزندانم را دور هم جمع ميكنم. هر سال توقعها بالا ميرود و نياز است كه به تشريفات اين شب اهميت بدهيم هر سال يكسري خوراكيها با مدلهاي مختلف مد ميشود كه علاوه بر گرانيهاي شب يلدا، قيمت اينها هم سرسامآور است. من فقط تعدادي ژله و دسر و 2 بشقاب شيريني مخصوص شب يلدا سفارش دادهام كه قيمت اين دو قلم شده 200 هزار تومان. وي ميگفت: براي شب يلدا 25 نفر هستيم كه تا امروز بيشتر از يك ميليون تومان خرج كردهام كه به نظرم اصلاً منطقي نيست كه هزينههاي زندگي تا اين حد نسبت به حقوقها و درآمدها سرسامآور باشد. رضا عباسي، صاحب مغازه تعمير موبايل هم ميگفت: ما هر سال ميهمان مادرم هستيم كه با خواهر و برادرهاي ديگرم خريدها را تقسيم ميكنيم؛ چون مادرم با حقوق بازنشستگي واقعاً نميتواند يلدا را به تنهايي برگزار كند.با اين وجود كه هزينهها تقسيم ميشود اما من هر سال حدود 300 هزار تومان خرج ميكنم. حالا من و همسرم كار ميكنيم، خانه، ماشين و فقط يك فرزند كوچك داريم. اين هزينههاي شب يلدا و نوروز واقعاً برايمان فشار است. نميدانم آنها كه با حقوق كارگري زندگي ميكنند، بچه محصل دارند و مستأجر هستند يا قسط وام ميدهند، چگونه از پس هزينههاي ساده زندگيشان برميآيند.
محمود نصيري كه حدود 75 سال سن دارد و بازاري است، ميگويد: من 6 فرزند دارم. آن زمان كه اينها كوچك بودند براي شب يلدا انار ميخريدم، همسرم آنها را دانه دانه ميكرد و در يك سيني گرد بزرگي ميريخت. بچهها در آن شب كلي انار ميخورند و خيلي هم خوش بوديم، اما الان ديگر مثل سابق نيست. من هرچه براي اين شب خريد ميكنم همسرم باز هم سفارش خريد ميدهد. با چند كيلو انار نميگذرد. به هر حال نوع زندگي تغيير ميكند كه طبيعي است اما بدي كار اينجاست كه جيبها خاليست. همه چيزهاي تشريفاتي در بازار هست ولي دست بسياري به آنها نميرسد. خيليها نميتوانند شب يلدا بيشتر از يك شام و 2، 3 نوع ميوه بيشتر بخورند. بعضيها هم كه همين را هم شايد نداشته باشند و هزينه همينها هم به آنها فشار ميآورد.
وي ادامه داد: نميدانم چقدر خرج كردهام اما فقط 350 هزار تومان از مغازه آجيل و شيريني خريد كردهام. ديگر شام و ميوه و اقلام ديگر هم كه جاي خودش را دارد.
مهسا ابراهيمي ميگفت: خيلي شب يلدا را سخت ميگيرند اما ما كمي متفاوت از بسياري خانوادهها اين شب را برگزار ميكنيم و آنقدر به ما خوش ميگذرد كه بچهها روزشماري ميكنند براي يلداي پسي. مادر من با خواهر و برادرهايش 5 نفر هستند و كل خانواده مادريام 50 نفر هستيم. در اين شب خاله وداييها به اندازه تعداد خانوادهشان پول ميگذارند، مرغ ميخرند و جوجهكباب درست ميكنيم. خانوادههاي ديگر هم 2 كيلو انار دانه شده و نيم كيلو آجيل 4 مغز ميآورد. شام را با نان و سالاد ميخوريم و هيچگونه تشريفات ديگر هم نداريم. اما تا آخر شب بازيهاي مختلفي ميكنيم و در نهايت فال حافظ ميگيريم. اين شب براي هر خانواده حدود 60-50 هزار تومان هزينه دارد اما فكر مي كنم يلدا يكي از به يادماندنيترين شبها براي خانوادههايمان ميشود. بسته به نگرش خانوادهها هزينه شب يلدا بالا و پايين ميشود. برخيها اين شب را با 50 هزار تومان برگزار ميكنند اما چلهنشيني براي خانوادههايي ميليوني آب ميخورد. براي يك خانواده 4 نفري كه بخواهد شب يلدا را بدون تشريفات برگزار كند، حدود 200 هزار تومان آب ميخورد اما همين خانواده ممكن است بخواهد غذا، دسر، پيشغذا، شيريني و شكلاتهاي مخصوص شب يلدا تهيه كند كه معمولاً به آشپزخانههاي خانگي سفارش ميدهند. هزينههاي چنين سفارشهايي هم بيش از 200 هزار تومان ميشود كه جمعاً به طور متوسط 350 هزار تومان ميشود.