فقط چند روز تا بازگشایی مدارس باقی مانده و بازار لوازم‌التحرير چه در صحافخانه و چه در مغازه‌هاي سطح شهر همدان شلوغ به نظر می‌رسد؛ به‌طوری‌که در صحافخانه مقابل بیشتر مغازه‌ها حداقل پنج نفر در حال انتخاب ابزار و لوازم مورد نیاز فرزندان خود هستند و در برخي فروشگاه‌هاي سطح شهر هم فضايي براي مشتري جديد نيست و به سختي مي‌تواند وسايل موردنياز خود را نگاه و انتخاب کند. با این حال فروشندگان می‌گویند که امسال تعداد مراجعه‌کنندگان به بازار لوازم‌التحریر، کمتر از افرادی است که هر سال در آستانه بازگشایی مدارس برای خرید لوازم‌التحریر به این بازار مراجعه می‌کردند.
یک فروشنده لوازم‌التحرير می‌گوید: سال‌های قبل مردم در این روزها لوازم‌التحریر مورد نیاز یک سال خود را می‌خریدند، اما به‌خاطر کم شدن قدرت خرید، امسال خریداران تنها یک عدد از هر قلم کالا می‌برند.
یکی دیگر از مغازه‌داران وقتی صحبت به وضعیت قيمت در بازار می‌رسد، می‌گوید: مشتریان بیشتر اجناس ارزان‌قیمت را می‌خرند. از طرف دیگر مثل سال‌های گذشته تعداد بالا هم خرید نمی‌کنند.
فروشنده ديگري هم گفت: قیمت نوشت‌افزار در سال‌جاری نسبت به سال گذشته 40 درصد افزایش داشته، دفتر دولتی هم برای رفع نیاز مردم توزیع نمی‌شود و اصلاً در بازار وجود ندارد اما متقاضی برای این دفاتر وجود دارد.
مغازه‌دار ديگري گفت: مردم به قیمت دفتر بیشتر از سایر نوشت‌افزار‌ها توجه می‌کنند و از آنجا که دفتر ارزان‌قیمت کم است و یا شکیل نیست مجبور به خرید دفتر گران‌قیمت ولی به تعداد کمتر از نیاز خود هستند.
یکی از کسبه‌های بازار صحافخانه عنوان کرد: کاغذ جزو کالا‌های اساسی است و برای واردات آن از ارز نیمایی استفاده می‌شد اما امسال این ارز برای کاغذ حذف شده و با ارز آزاد وارد می‌شود به همین خاطر دفتر گران‌تر شده است.
رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر همدان هم گفت: درست است فروش لوازم‌التحریر نصف شده اما گرانی آن باید مبلغ را به اندازه فروش سال گذشته برساند در حالی که اینگونه نیست.
عباس ستاره‌ای با اشاره به اینکه قیمت اجناس معمولی تغییری نکرده است چراکه اغلب جنس درجه 2 یا 3 چینی هستند ادامه داد: والدین از این اجناس استقبال نمی‌کنند چراکه اغلب فرزندانشان دنبال خرید نوشت‌افزار‌های فانتزی هستند.
وی با بیان اینکه با وجود گرانی دلار اجناس ایرانی به خاطر کیفیت بالا گران‌تر از اجناس چینی هستند گفت: مشتری از وضعیت بازار راضی نیست چراکه قدرت خرید پایین آمده است.
رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر همدان دلیل گرانی لوازم‌التحریر را فقط دلار عنوان کرد و افزود: تمام اقلام یا با ارز آزاد و یا ارز نیمایی وارد می‌شود اما برای واردات لوازم‌التحریر ارز نیمایی تعلق می‌گیرد و با دلار 8 هزار تومانی وارد می‌شود، اگر با دلار آزاد وارد می‌شد که اصلا درست‌شدنی نبود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه دفتر دولتی به کسبه بازار نوشت‌افزار تعلق نگرفته است ادامه داد: یکسری دفتر ارزان‌قیمت وجود دارد اما دولتی نیستند هرچند با وجود قیمت پایین به خاطر ظاهر آن خریدار زیادی هم ندارد.
وی با اعلام قیمت این دفاتر گفت: دفتر 40 برگ 3 هزار تومان و 60 برگ 4 هزار و 500 هزار تومان است.
ستاره‌ای در ادامه به مقایسه قیمت نوشت‌افزار طی سال گذشته و امسال پرداخت و بیان کرد: یک دفتر 50 برگ ته‌چسب سال گذشته 2 هزار و 500 تومان فروخته می‌شد اما امسال 6 هزار تومان فروخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه قیمت خودکار افزایش آنچنانی نداشته است افزود: چند مدل خودکار با کیفیت ایرانی به بازار آمده که باعث شکسته شدن قیمت خودکار چینی شده است.
رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر همدان با تاکید بر اینکه معضل بازار نوشت‌افزار فقط مربوط به دفتر نیست و شامل همه اقلام می‌شود بیان کرد: قیمت نوشت‌افزار مورد نیاز برای یک کودکستانی سال گذشته 100 هزار تومان می‌شد اما امسال همان اقلام به 250 هزار تومان می‌رسد.
آیا واردات لوازم‌التحریر واقعا ممنوع است؟!
مسئله دیگری که در این بازار جلب توجه می‌کند، وفور جنس‌های خارجی است. معمولاً فروشندگان گران‌ترین قیمت هر قلم کالا را برند آلمانی آن معرفی می‌کنند.
یکی از فروشندگان درباره اینکه چگونه با وجود ممنوعیت واردات لوازم‌التحریر، این اجناس به راحتی در بازار قابل دسترسی است، می‌گوید:" برخی شرکت‌های واردکننده لوازم‌التحریر نمایندگی خاورمیانه را در اختیار دارند و سالانه بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار جنس وارد می‌کنند، بنابراین کسی نمی‌تواند مقابل آن‌ها بایستد."
به گفته این مغازه‌دار، مدادرنگی‌هایی در بازار هست که هر رنگ آن‌ها ۱۸ هزار تومان به فروش می‌رسد و اینگونه اجناس در انحصار کشور آلمان است. البته اين مدادها در همدان مشتري کمي دارند و به سختي فروخته مي‌شوند.
فروشنده دیگری هم معتقد است که ایران تکنولوژی تولید برخی از اجناس بازار لوازم‌التحریر از جمله مداد و اتود را ندارد و در مواردی تنها می‌تواند مونتاژکننده باشد.
به گفته این فروشنده، برندهای چینی که سعی کردند انحصار آلمان را در این بازار بشکنند، نتوانستند مغز و چوب مداد را با کیفیت عالی تولید کنند، در نتيجه وسايل چيني آن کيفيت لازم را ندارند اما در بازار فراوان است.
مشاهدات میدانی از بازار لوازم‌التحریر نشان می‌دهد که برای خرید و پر کردن یک جامدادی (شامل مداد مشکی و قرمز، اتود، پاک‌کن، تراش، خودکار آبی و قرمز و خط‌کش) باید حداقل حدود 17 هزار تومان و حداکثر ۲20 هزار تومان هزینه کرد. حداقل قيمت يک مداد مشکي معمولي در بازار هزار تومان، مداد قرمز 2 هزار تومان، خودکار 3 تومان، مداد تراش 3 هزار، خط‌کش 5 هزار، پاک‌کن 3 هزار و جامدادي 10 هزار تومان است. اما قيمت هر يک از اين اقلام ممکن است تا 20 برابر هم در همدان موجود باشد. حتي مي‌توان يک مداد نوکي 70 هزاري و جامدادي 150 هزار توماني خريد. پاک کن 50 هزار توماني آلماني نيز در بازار موجود است. اما به‌طور معمول با برندهايي که در بازار همدان و لوازم‌التحرير فروشي‌ها وجود دارد چند قلم موردنياز براي داخل جامدادي را مي‌توان با 220 هزار تومان خريد، به شرط اينکه وسايل مدنظر از لوازم‌التحرير فروشي‌هايي تهيه شود که مخصوص مدارس هستند چون همين وسايل در فروشگاه‌هاي مخصوص ابزار هنري با چندين برابر قيمت نيز موجود است.
