امروزه آرایش کردن بخش جداییناپذیر زندگی بعضی از زنان و دختران جوان ایرانی شده و بیجهت نیست که ایران در صدر جدول دنیا در مصرف لوازم آرایشی قرار گرفته است.
شاید هم برای بسیاری از زنان رفتن به بیرون یعنی ایستادن جلوی آینهای که مقابل آن لوازم آرایشی ردیف و منظم چیده شدهاند. آرایشی که گاهی اوقات چند دقیقه و گاهی چند ساعت به طول میانجامد. حتی برخی خانمها از مشاوران حرفهای برای افزایش جذابیت خود کمک میگیرند. آرایش کردن و رنگ و رو دادن به چهره نه در ایران و نه در سایر کشورها و فرهنگها موضوع جدیدی نیست.
اما در این میان زنانی هستند که با استفاده ناآگاهانه بیش از حد از لوازم آرایش ارزان قیمت و غیر استاندارد، سلامت خود را به خطر میاندازند که در پی آن نیز بیماریهای مختلفی را به دنبال خواهد داشت به طوری که هزینههای بالای استفاده از لوازم آرایشی، برخی افراد را به سمت استفاده از لوازم آرایشی ارزان قیمتی سوق میدهد که اغلب تقلبی و غیر استاندارد است و خطرات دوچندانی برای سلامتی و زیبایی مصرفکنندگان به همراه دارد و حتی در بسیاری از مواقع ممکن است این بیماری به حدی باشد که امکان بازگشت سلامت اولیه وجود نداشته باشد.
در برخی از مواقع در خیابان زنانی را میبینیم شدت آرایش آنها به حدی زیاد و غلیظ است که به سختی میشود چهره واقعی آنها را تشخیص داد و هرچه به سمت جلو پیش میرویم سن آرایش کردن به نوجوانان رسیده است و اگر از آنها درباره نوع و جنس لوازم آرایشی سؤال شود شاید هیچ دلیل و اطلاع کافی از اصل یا تقلبی بودن آن لوازم آرایش را نداشته باشند و صرفاً برای آن که در کانون توجه باشند اقدام به چنین کاری میکنند.
مطابق شواهد یک مطالعه صورت گرفته، هر خانم در طول روز از 168 ماده شیمیایی مختلف استفاده میکند. در طولانی مدت قرار گرفتن در معرض این مواد شیمیای میتواند خطرناک باشد، به همین دلیل برای مردم مهم است محصولاتی را انتخاب کنند که سلامت و بهداشت آنها را حفظ کند.
همچنین بارها در اخبار متعدد اعلام شده باشد که ایران از نظر مصرف لوازم آرایش در ردیفهای نخست رتبههای جهانی قرار دارد که براساس اطلاعات منتشر شده در سال گذشته، ایران رتبه نخست را در مصرف لوازم آرایشی در جهان کسب کرد، بنابراین با این آمار، کشور ما یکی از بهترین بازارها برای لوازم آرایشی است.
در همین باره کارشناس فرآوردههای آرایشی سازمان غذا و دارو از سمی بودن برخی از فرآوردههای آرایشی هشدار و گفت: فراوردههای آرایشی (رژلب) از مواد مضر زیادی مانند فلزات سمی سنگین سرب، کادمیوم، جیوه و آنتیموان تشکیل شده و زنان با مصرف طولانی مدت از رژلب این سموم را وارد بدن خود میکنند.
شیما حلاج با تأکید به اینکه استفاده بیش از اندازه از لوازم آرایشی برای زنان خطرناک است، افزود: برخی از زنان به دلیل افراط در آرایش صورت، سلامتی خود را با چالش مواجه میکنند.
وی با اشاره به افزایش میزان استفاده از رژ لب در خانم ها بیان کرد: این فرآورده آرایشی مواد مضر زیادی مانند فلزات سمی سنگین سرب، کادمیوم، جیوه و آنتیموان در خود دارد؛ بنابراین خانمها باید برای پیشگیری از آسیبهای ناشی از افراط در استفاده از فرآوردههای آرایشی، نسبت به مصرف این محصولات احتیاط کنند.
کارشناس فرآوردههای آرایشی سازمان غذا و دارو درباره مضرات استفاده طولانی مدت از رژلب توضیح داد: زمانی که رژ لب با عناصر و ترکیبات نام برده شده برای ساعتهای طولانی روی لب باقی میماند، ممکن است مواد اولیه آن که از آلایندههای معمول زیست محیطی هستند به طور ناخواسته و در اثر خوردن یا آشامیدن مواد غذایی، بلعیده شود که نتیجه آن تماس بدن با مواد سمی است.
حلاج در خصوص اقدامات سازمان غذا و دارو در زمینه استاندارد سازی لوازم آرایشی بیان کرد: در کنار اقدامات نظارتی، شناسهگذاری فرآوردههای آرایشی و بهداشتی یکی دیگر از اقدامات اداره کل امور فرآورده های آرایشی و بهداشتی، فراهم کردن امکان پیگیری اصالت کالا برای مصرف کنندگان است.
وی تأکید کرد: اداره کل امور فرآوردههای آرایشی و بهداشتی برحسب وظیفه قانونی مؤظف است تا برتولید، واردات و ارزیابیهای ایمنی و کیفی فرآورده های آرایشی و بهداشتی، برطبق دستورالعمل های معتبر جهانی، نظارت کند.
یک روانشناس بالینی نیز در این باره به خبرنگار همدانپیام گفت: مصرف بیرویه و افراطی لوازم آرایش در میان برخی از زنان در ایران میتواند نشانگر مسائل روانشناختی عمیقتری باشد. به عنوان یک روانشناس، میبینم که گاهی اوقات این رفتار میتواند ناشی از اختلالاتی مانند دیسمورفیک Body Disformic Disorder باشد، که در آن فرد تصوری اغراقآمیز و منفی از ظاهر خود دارد. همچنین، این تمایل به آرایش زیاد ممکن است به دنبال دریافت تأیید و توجه بیشتر از جانب دیگران باشد که در نهایت به یک دور باطل و وابستگی به نظرات و تأیید دیگران منجر میشود .
حمید رنجبران با اشاره به اینکه این موضوع نه تنها بر اعتماد به نفس فرد تأثیر منفی میگذارد، بلکه میتواند به نارضایتی دائمی از ظاهر و هویت خود منجر شود، افزود: نقش خانوادهها در تربیت مادران و زنان آینده بسیار مهم و اساسی است.از همین رو والدین با الگو دادن، میتوانند به دخترانشان آموزش دهند که ارزشهای واقعی یک فرد به ویژگیهای درونی و شخصیتی بستگی دارد، نه فقط به زیبایی ظاهری.
وی در بخش دیگری از سخنانش خاطر نشان کرد: فرزندپروری اصولی و افزایش اعتماد به نفس در فرزندان و تأکید بر اینکه زیبایی واقعی از درون میآید و نیازی به پنهان کردن یا تغییر دادن ظاهر با استفاده افراطی از آرایش نیست، میتواند بسیار مؤثر باشد. بنابراین خانوادهها باید فضایی امن و تأیید کننده برای رشد اعتماد به نفس و استقلال فرزندان خود فراهم کنند، جایی که آنها میتوانند بدون ترس از قضاوت شدن، خود واقعیشان باشند.
این روانشناس تأکید کرد: همچنین تک تک ما به عنوان اعضای جامعه باید به سمتی حرکت کنیم که فشارهای نامرئی برای مطابقت با الگوهای زیبایی نامعقول کاهش یابد. فشارهایی که به صورت غلط و افراطی از سوی سلبریتیها، فضای مجازی و... تولید میشود.
رنجبران بااشاره به اینکه به جای ترویج یک سبک زندگی نمایشی ، مصرفگرا و سطحی، باید به پرورش فرهنگی بپردازیم، تصریح کرد: افراد را برای تواناییها و مهارتهایشان ارزشمند بشمارد، نه فقط برای ظاهرشان؛ زمانی که جامعه فضایی را ارائه دهد که در آن افراد میتوانند با اعتماد به نفس، خود واقعیشان را پذیرفته و به نمایش بگذارند، مسیری برای رشد و پذیرش سالمتر هم برای فرد و هم برای جامعه پدید میآید.