خودروهای فرسوده متهم نخست آلوده‌سازی هستند

آلودگی هوا چالش جدید شهر

 سالها از طرح تعویض خودروهای فرسوده می‌گذرد و هنوز خودرو‌سازان به تعهدات خود در مقابل دریافت پول از متقاضیان پاسخ نداده و بیش از یکسال است که خریداران را در صف انتظار نگه داشته‌اند.

حال، آلودگی هوا که دلایل مختلفی دارد به متهم اصلی خود یعنی خودروهای فرسوده رسیده‌است.

موضوع این است که آیا می‌توان هم اینک این حجم از خودروهای فرسوده که اغلب هم در گروه حمل و نقل عمومی به کار گرفته شده‌اند را به سمت کاهش آلایندگی تغییر داد.

البته ذکر این نکته هم قابل تأمل است که در همدان بخشی از آلودگی هوا به ترافیک شهری باز می‌گردد. ترافیکی که اگر بخواهد یک سر آن به خودروهای فرسوده نیز گره بخورد داستانی مفصل خواهد داشت.

در حالی که مسئولان در کارگروه مقابله با آلودگی هوای استان همدان به  نصب و راه‌اندازی نشدن سیستم ثبت تخلف به شکل رسمی برای کمک به کاهش آلاینده‌ها تأکید داشتند باید گفت تا زمانی که زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای حمل و نقل وعبور و مرور همشهریان از جمله پارکینگ فراهم نشده باشد، نصب این سیستم‌ها به جز جریمه کردن و ادامه تخلف کمکی به کاهش آلودگی هوا نخواهد کرد. 
 
استاندار در کارگروه آلودگی همدان در این مورد گفت: یکی از اقداماتی که در دولت مردمی انجام شد، تأمین و تخصیص اعتبار برای تجهیز اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان به تجهیزات پایش آلایندگی است که در تمام شهرها و شهرستان‌های ما مجهز شدند.

علیرضا قاسمی‌فرزاد تصریح کرد: لازم است در حوزه‌های شهری، بازسازی یا نوسازی منابع آلایندگی‌ ثابت مثل منازل و مجموعه‌های تولیدی‌ و همچنین آلاینده‌های متحرک مانند خودروها و ناوگان‌های حمل‌ونقل عمومی شهری مورد توجه ویژه قرار گیرد.

قاسمی‌فرزاد با بیان اینکه تعمیر موتورخانه‌های منازل مسکونی، ساختمان ادارات و اماکن دستگاه‌های دولتی یک عمل بسیار مؤثر برای رفع آلایندگی‌ها است، گفت: شرکت ملی گاز سیاستی را در پیش گرفته است که به موتورخانه‌هایی که دچار مشکل هستند مراجعه کرده و نقص‌ها و ایرادات را برای اینکه سوخت و احتراق ناقص نباشد و آلایندگی نداشته باشد، به صورت رایگان برطرف می‌سازد.

وی خاطرنشان کرد: در حوزه حمل‌ونقل عمومی چه اتوبوس‌ها و چه ون‌ها حتماً باید مدیریت‌های شهری توجه ویژه‌ای به بازسازی و نوسازی ناوگان در راستای کاهش آلودگی هوا داشته باشند.

استاندار همدان ادامه داد: شهرداری‌ها به ویژه در شهرهای بزرگ همچون همدان و ملایر و مراکز شهرستان‌ها باید با تعمیر و نوسازی ناوگان‌های عمومی مثل اتوبوس‌ها و ون‌ها برای کاهش ترافیک شهری و آلاینده‌ها کمک کنند.

وی یادآور شد: یکی از اقدامات مؤثر و مفیدی که می‌تواند باعث کاهش آلاینده‌ها در شهرها شود، نصب، راه‌اندازی و مجهز کردن دوربین‌های شهری به سامانه سیمفا است به طوریکه این امر می‌تواند در شناسایی خودروهای آلاینده و فاقد معاینه فنی مؤثر واقع شود تا از این طریق جرائمی برای آنها درنظر گرفته شود.

قاسمی‌فرزاد با اشاره به اینکه اقداماتی از این دست بازدارنده خواهد بود و خودروهای فاقد معاینه فنی سعی در برطرف کردن اشکالات و نواقص خودروهایشان می‌کنند، مطرح کرد: نصب دوربین‌های ثبت تخلف برای طرح زوج و فرد باعث کاهش ترددها می‌شود.

وی تصریح کرد: متأسفانه سیستم ثبت تخلف به شکل رسمی نصب و راه‌اندازی نشده و تعداد دوربین‌ها کم است به طوریکه نصب این دوربین‌ها می‌تواند به کاهش آلاینده‌ها هم منجر شود.

استاندار همدان از مدیرکل حفاظت محیط زیست استان درخواست کرد مصوباتی کارگروه را به جدیت دنبال کند و گفت: دو هفته برای اجرا و عملیاتی کردن مصوبات درنظر می‌گیریم تا شاهد کاهش آلایندگی‌ها در سطح شهر باشیم.
 بیشترهمدانی‌ها به مراکز معاینه فنی خودرو مراجعه نمی‌کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان نیز گفت: بیشترمردم همدان به مراکز معاینه فنی خودرو مراجعه نمی‌کنند بنابراین اگر دوربین‌های ثبت تخلف مجهز به سامانه سیمفا بود و رانندگان جریمه می‌شدند و به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کردند، درصد آلاینده‌های خودرو نزدیک به صفر می‌شد.

سیده‌مریم محمدی، با بیان اینکه امیدوار بودیم در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ میزان اعتبار مورد نیاز برای اجرای حداقلی قانون هوای پاک دیده شود که تنها بخشی از آن دیده شده است، گفت: خوشبختانه از محل تهاتر نفت حدود دو میلیارد دلار به توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی اختصاص پیدا کرده که بحث آلودگی هوا را می‌تواند بسیار متحول کند همچنین وزارت کشور هم از اعتبار گلوبال در اختیار خودش حدود ۲۰ میلیارد دلار به بخش توسعه پالایشگاه‌ها و بهبود سوخت موجود در کشور اختصاص داده که اگر این دو اتفاق انجام شود بخشی عمده‌ای از مشکلات مربوط به آلودگی هوا مرتفع خواهد شد.

محمدی با بیان اینکه همدان در مقایسه با سایر استان‌ها در مشکلات کمتری در بحث آلودگی هوا دارد، اضافه کرد: در بحث آلودگی هوا خوشبختانه در مقایسه با استان‌های دیگر در بخش صنعت و بخش صنایع متحرک و ثابت، استانی هستیم که کمتر معضلات و مشکلات مربوط به آلودگی هوا را داریم، در حوزه ریزگردها هم همینطور، به علت کوهستانی بودن استان با مشکلات کمتری در حوزه آلودگی هوا با آن مواجه هستیم.

وی با بیان اینکه از محل مصوبات سفر ریاست جمهوری تمام شهرستان‌های استان به دستگاه پایش کیفی هوا مجهز شده است، یادآور شد: به محض اینکه آلودگی‌های ما چه در حوزه آلودگی‌های بازی و چه در حوزه ریزگردها افزایش پیدا کند به سرعت می‌توانیم اینها را سنجش و هشدارهای لازم را به مردم اعلام کنیم.

محمدی با اشاره به اینکه طبق مطالعاتی که دانشگاه تهران روی عامل  آلودگی هوای استان همدان انجام داده است مهمترین عامل آلودگی هوای استان همدان ترافیک و حمل‌ونقل است، تصریح کرد: با توجه به اینکه همدان جزو استان‌های صنعتی مثل استان‌های قم، مرکزی و کلانشهرهای بزرگتر که خیلی هم صنایع به مرکز سکونت آنها نزدیک شده، نیست، خوشبختانه این مشکل را در استان نداریم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان اضافه کرد: حمل‌ونقل استان همدان به ویژه حمل‌ونقل عمومی به علت فرسوده بودن ناوگان‌ها، عامل اصلی آلودگی هوا به شمار می‌آید.

وی در ادامه به دوربین‌های مجهز به سامانه سیمفا اشاره کرد و گفت: اکثر مردم همدان به مراکز معاینه فنی خودرو مراجعه نمی‌کنند بنابراین اگر دوربین‌های ثبت تخلف مجهز به سامانه سیمفا بود و رانندگان جریمه می‌شدند و به مراکز معاینه فنی مراجعه می‌کردند، درصد آلاینده‌های خودرو نزدیک به صفر می‌شد پس این امر می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش آلودگی هوای همدان داشته باشد.

محمدی خاطرنشان کرد: در تمام شهرستان‌ها واحدهای دارای موتورخانه احتراقی باید به صورت سالانه برگه معاینه فنی دریافت کنند و میزان خروجی دودکش‌های آنها استاندارد باشد اما متأسفانه در استان همدان شرکت معتمد استاندارد که برگه معاینه فنی صادر کند، نداریم بنابراین معرفی منابع مهم ثابت آلودگی هوای همدان
معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان همدان نیز به تشریح علت آلودگی هوای شهر همدان پرداخت و گفت: در استان همدان منابع مهم ثابت آلودگی هوا وجود دارد.

سیدعادل عربی گزارشی از وضعیت هوای امسال در مقایسه با دو سال گذشته ارائه داد و اظهار کرد: در دولت سیزدهم کل شهرهای استان مجهز به ایستگاه پایش کیفیت هوا شد به طوریکه در گذشته صرفاً پنج شهر استان ایستگاه داشت.

وی افزود: همدان در سال ۱۴۰۰، ۷۴ روز هوای پاک، ۲۳۷ روز هوای قابل قبول و سالم، ۲۲ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، سه روز هوای ناسالم و یک روز هوای خطرناک داشت، در سال ۱۴۰۱، ۷۱ روز هوای پاک، ۲۵۱ روز هوای قابل قبول و سالم، ۲۵ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۱۲ روز هوای ناسالم و دو روز هوای خطرناک را تجربه کرد و امسال تا پایان ۱۵ آبان ۶۲ روز هوای پاک، ۱۵۴ روز هوای قابل قبول و سالم، ۱۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، یک روز هوای ناسالم و یک روز هوای خطرناک داشته است.

عربی با بیان اینکه آلودگی هوا بیشتر ناشی از فرسایش بادی و گردوغباری بوده که منشأ داخلی و خارجی داشته است، تصریح کرد: در فصل بهار سال ۱۴۰۱، به شدت با آلودگی هوا به علت گردوغبار مواجه بودیم.

وی با تأکید بر اینکه تمام ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا رفع نقص و پایش شده‌اند، خاطرنشان کرد: باید امسال بر روی مراکز بازیافت و اسقاط خودرو نظارت صورت گیرد که امسال بحث اسقاط خودروهای فرسوده مجدداً آغاز شده است.