چندبار پیش آمده در میهمانی یا موقعیتهای مشابه، دورریز انبوه مواد غذایی را دیده باشید؟ شما در طول شبانه روز چه مقدار مواد غذایی را به راحتی در سطل زباله ریختهاید؟ تا حالا به این مسأله فکر کردهاید؟ آیا میدانید کشور ما از نظر هدررفت مواد غذایی در ردیف کشورهای تراز اول دنیا قرار دارد؟
چرا باید کشوری که مردمش هر روز و هر روز با چالشها و مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم میکنند و کم نیستند تعداد کسانی که ازداشتن امنیت غذایی محروم هستند در رتبههای بالای هدررفت غذا قرارگیرد و رکورد داردور ریز غذا باشد!انگار که حتی گرانی هم نتوانسته در برابر اشتهای سیری ناپذیر ایرانی ها برای هدر دادن مواد غذایی کاری از پیش ببرد.غذایی که برای تولید و به ثمر رسیدنش انرژی، آب، خاک ومنابع انسانی فراوانی مصرف شده چرا باید به راحتی دورریخته شود؟
وقتی نان، برنج، میوه و سبزی دورریخته میشود فقط اینها نیستند که دور ریخته شدهاند بلکه صدها لیتر آبی که برای تولید و پخت و پز آن مصرف شده هم دورریخته شده است. و این در حالی است که ما کشوری هستیم با بحران های آبی فراوان.اگردر مسیر تولید غذا آلودگی هوا، خاک، تخریب محیط زیست و انتشار گازهای گلخانهای را هم ببینیم، شاید دور ریختن یک بشقاب غذا کمی قابل تأمل شود.
برآوردهای فائو نشان میدهد هر روز بهازای هر نفر، ۱۳۴ کیلوکالری غذا در ایران به هدر میرود، یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران ۱۳۴ کیلوکالری است.سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر میرود ۲.۷ درصد اعلام شده است. بر اساس آمارهای غیررسمی ۳۵ درصد محصولات کشاورزی تولیدی در ایران هدر میرود.
اهمیت کنترل ضایعات غذایی تا آن حد است که به عقیده بسیاری از کارشناسان کاهش ضایعات تا حد یک چهارم میتواند برای تامین نیازهای کل خانوارهای داری سوء تغذیه در سراسر دنیا کافی باشد.حیفومیل غذا در همه کشورها با سطوح درآمدی متفاوت، از کشورهای دارای درآمد بالا گرفته تا کشورهای با درآمد متوسط و پایین شایع است.هدر رفت غذا در کشورهای توسعهیافته بیشتر در بخش مصرف است اما در کشورهای درحالتوسعه، بیشتر هدر رفت غذا در بخش تولید، ذخیرهسازی و حملونقل انجام میگیرد.در این راستا کاهش ۵۰ درصدی ضایعات غذا در سطح توزیع و مصرف و نیز کاهش اتلاف محصولات غذایی در سطح تولید و عرضه، به عنوان یکی از اهداف اصلی سازمان ملل در افق ۲۰۳۰ در نظر گرفته شده است.
مطالعات انجام شده در زمینه بررسی سازه های اثرگذار بر کاهش ضایعات غذایی نشان داده اند که مجموعه ای از عوامل روان شناختی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر رفتار مدیریت ضایعات غذایی اثرگذار هستند.در صورت ایجاد اصلاحات و انجام فعالیت های آگاهی بخش و آموزشی در بخش مصرف و از طرفی انجام اقداماتی در حوزه تولید و توزیع می توانیم شاهد کاهش تولید ضایعات غذایی باشیم.در نخستین گام تولید کننده با انجام اقداماتی محصولات با کیفیت و استاندارد با ماندگاری بالا و سلامت بیشتر تولید کند.در بخش توزیع باید راهکارهایی برای استفاده مجدد از مواد غذایی که ارزش استفاده خود را از دست دادهاند اتخاذ شود.به عنوان مثال میوه و سبزیجات غیر قابل استفاده را به مصرف دام و طیورات رساند.
توزیع کننده ها باید با اتخاذ روش هایی مواد غذایی را در زمان نزدیک شدن به غیر قابل استفاده بودن، با کاهش قیمت به دست مصرف کننده برسانند.در نهایت باید تغییر رفتار و اصلاح الگوی مصرف برای مصرفکننده رخ دهد تا اسراف نکند، درست و بهاندازه خرید کند، مدتزمان نگهداری محصول را نیزدرست رعایت کند. اصول نگهداری از کالا را یاد بگیرد تا مواد به دورریز تبدیل نشوند.
