همدانپیام: لایحه حمایت از کودک و نوجوان 5 سال قبل از سوی قوه قضاییه با همکاری کارشناسان و حقوقدانان حوزه کودک و نوجوان با هدف کاهش کودکآزاری تدوین شد، اما از آن زمان تاکنون در انتظار بررسی و تصویب نمایندگان مجلس است و در حال حاضر نیز این لایحه روی میز کمیسیون قضایی مجلس قرار دارد.
لایحه 54 مادهای حمایت از کودکان و نوجوانان در سال 89 توسط قوه قضاییه به منظور حمایت از کودکان در مقابل هرگونه آزار، سهلانگاري، سوء رفتار، بهرهکشی، خرید و فروش کودکان و... تدوین شد و براساس این لایحه تمام افرادي که به 18سال تمام نرسیدهاند، از حمایتهای مذکور در این قانون بهرهمند میشوند.
کودکآزاری انواع مختلفی دارد از کودکآزاری جسمی، روحی، عاطفی و... و در مجموع هر رفتار یا سهلانگاری که سلامت روانی و جسمی کودک را تهدید کرده یا مانع رشد کودک شود، کودکآزاری محسوب میشود. در حال حاضر یکی از شایعترین نوع کودکآزاریها کودکآزاری جسمی است که توسط اغلب خانوادهها رخ میدهد. در مقابل آزارهای جسمی، آزارهای عاطفی و روانی مانند بیتوجهی، نگاه بد، بیتوجهی به نیازهای آموزشی، تغذیهای و بهداشتی، حبس کردن، ترساندن و... نیز درصد بالایی از کودکآزاری را به خود اختصاص میدهد اما چون خانوادهها نمیدانند که آزار است به راحتی نسبت به این کار اقدام میکنند و کودک خود را دچار آسیبهای روحی میکنند.
تا کنون قانون خاصی در کشور وجود نداشته که در آن کودکآزاری تعریف شده باشد، ولی در قوانین میتوان مواردی پیدا کرد، برای نمونه براساس مادهای در قانون مجازات اگر مادری یا شخصی طفلی را در محلی که نمیتواند از خود دفاع کند، رها کند برایش مجازات در نظر گرفته شده است. متأسفانه در قانون کودکآزاری به شکل مشخص تعریف نشده به همین دلیل کارشناسان معتقدند قوانین موجود در حمایت از کودکان پراکنده است اما در لایحه حمایت از کودک و نوجوانان کودکآزاری و انواع آن دیده شده است. این لایحه در دستور کار مجلس هشتم قرار گرفت اما بررسی نهایی آن انجام نشد و به مجلس نهم موکول شد و در حال حاضر نیز در کمیسیون قضایی مجلس در دست بررسی است و به گفته سخنگوی این کمیسیون بزودی بررسیها انجام میشود و به تصویب نهایی میرسد.
بررسی نهایی لایحه حمایت از کودکان بزودی
سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از بررسی نهایی لایحه حمایت از کودک و نوجوان در آینده نزدیک خبر داد و گفت: این لایحه بزودی در مجلس به تصویب میرسد.
محمد علی اسفنانی در گفتوگویی با مهر، در مورد آخرین وضعیت لایحه حمایت از کودک و نوجوان گفت: این لایحه با هدف کاهش کودکآزاری و مشکلات و آسیبهای کودکان در کمیته حقوق خصوصی کمیسیون قضایی در حال بررسی است و به تازگی دو ماده 12 و 13 آن به تصویب رسیده است.
وی با اشاره به اینکه این لایحه جنبه پیشگیرانه از کودکآزاری داشته و در چندین مفاد آن به این موضوع اشاره شده است، گفت: تمامی قوانینی که تاکنون در خصوص کودکآزاری و کودکان وجود داشته در این لایحه به طور کلی جمعبندی و گنجانده شده و در مجموع به حمایت بیشتری از کودکان و نوجوانان پرداخته شده است.
به گفته سخنگوی کمیسیون حقوقی قضایی مجلس، با توجه به موارد مختلف کودکآزاریهای جسمی، عاطفی، سوء استفاده از کودکان، خرید و فروش، قاچاق، محرومیت از تحصیل، تحمیل کار اجباری و... در صدد هستیم هر چه سریعتر بررسی این لایحه در کمیسیون قضایی به اتمام برسد و برای تصویب به صحن علنی مجلس فرستاده شود.
وی در پاسخ به اینکه آیا تشکیل این لایحه به رفع مشکلات کودکآزاری کودکان کمک میکند، گفت: با توجه به مفاد این لایحه که جنبه حمایتی دارد به نظر میرسد با تصویب آن بسیاری از مشکلاتی که در حال حاضر برای کودکان و نوجوانان وجود دارد، کاسته شود.
امسال با توجه به گزارشهای مربوط به کودکآزاری و همچنین آمارهای صدای یارای انجمن حمایت از حقوق کودک و نوجوان نشان میدهد که کودکآزاری در جامعه افزایش یافته به همین دلیل کارشناسان امور کودک عنوان میکنند با توجه به اینکه در مفاد لایحه حمایت از کودک و نوجوان به مصادیق کودکآزاری نیز اشاره شده به همین دلیل این لایحه باید برای بهبود وضعیت و شرایط کودکان و از دست ندادن زمان به تصویب برسد.
عضو هیأت مدیر ه انجمن حمایت از حقوق کودکان در خصوص بررسی لایحه کودکان و نوجوانان در مجلس گفت: این لایحه سه سال در دولت مسکوت مانده بود؛ در حالی که سه ماهه باید به مجلس تحویل داده میشد به همین دلیل روند ارسال و بررسی آن در مجلس با زمان طولانی انجام گرفت.
لیلا ارشد تأکید کرد: متأسفانه مرکز پژوهشهای مجلس، این طرح را مشمول فوریت ندانست و از بررسی سریع خارج شد اما پس از گذشت مدتی در حال حاضر بار دیگر در کمیسیون حقوقی مجلس در دست بررسی است که البته زمان طولانی شده اما باز هم به تصویب نهایی آن امیدوار هستیم.
تصویب لایحه راهی برای کاهش کودکآزاری در جامعه
مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به اینکه در تدوین پیشنویس لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان از کارشناسان انجمن حمایت از حقوق کودکان کمک و مشورت خواستند و ما نیز اطلاعات خود را در اختیارشان برای تدوین این لایحه قرار دادیم. در این لایحه به نکات و حمایتهایی در مورد کودکان و همچنین مشکلات آنها اشاره شده که امیدواریم هرچه سریعتر در مجلس به تصویب برسد و با اجرایی شدن آن به طور حتم از برخی از مشکلات کودکان کاسته خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر والدین تحقیر و توهین را در جامعه، کودکآزاری نمیدانند، گفت: کودکآزاری فقط آزارهای جسمی نیست بلکه عاطفی، روانی، توهین و تحقیر نیز جزو کودکآزاری محسوب میشود و حتی بیتوجهی و ندیدن کودک و توجه نکردن به نیازها و خواستههای وی نیز آزار محسوب میشود. این در حالی است که بسیاری از مواقع والدین اینگونه مسائل را آزار نمیدانند.
به گفته وی، این لایحه نسبت به قوانینی که در گذشته برای کودکان وجود داشت همه جانبهتر و مناسبتر است و گام مثبت و بسیار خوبی است.
وی در خصوص روند بررسی این لایحه نیز گفت: در صورت طولانی شدن تعدادی از کودکان در معرض خطر و آسیبهای جدی قرار میگیرند و متأسفانه آسیبهای جدی کودکان در خانوادههای با کارکرد معیوب را مورد آزار قرار میدهد و هنگامی که قانونی تدوین و تصویب میشود به بهبود شرایط کمک میکند؛ به همین دلیل انتظار میرود قوانین مترقی در کنار کارهای فرهنگی و حمایتی از مشکلات کودکان و آزارهای آنها در جامعه بکاهد.
با توجه به اینکه بیشتر کودکآزاریها به دلیل کمتوجهی به حقوق کودکان است برهمین اساس آسیبشناسان معتقدند تصویب و اجرایی شدن لایحه حمایت از کودک و نوجوان سهم زیادی در پیشگیری از انواع کودکآزاریها در جامعه دارد به همین دلیل انتظار میرود که بعد از گذشت 5 سال از تدوین این لایحه نمایندگان مجلس زمینه تصویب و قانونی شدن مفاد این لایحه را فراهم کنند تا دیگر شاهد انواع کودکآزاری در خانوادهها نباشیم.