رسانههای جمعی و بهویژه رسانههای جدید همچون اینترنت و شبکههای اجتماعی به منزله یکی از عوامل بسیار مهم جامعهپذیری افراد به شمار میروند. رسانه ای نظیر اینترنت سبب شکلگیری زندگی جدیدی با هویتی انتخابی برای افراد شده است که سبک زندگیشان را در زندگی حقیقی تحت تأثیر قرار داده است.
شاید مفهوم شبکه اجتماعی هم زمان با پیدایش بشر شکل گرفته باشد؛ اما کاربرد و استفاده از این واژه در سال 1945 صورت گرفت و کسی که برای نخستین بار از واژه شبکه اجتماعی استفاده کرد، جی ای بارنز بود.
در شبکههای اجتماعی روابط اشخاص بر پایه اینترنت و رایانه و به گونهای آنلاین انجام میپذیرد. میتوان گفت، شبکه اجتماعی وب سایت بزرگی برای میزبانی بسیاری از کاربران است و برقراری ارتباط با یکدیگر را برای آنها یکسان میکند. کاربران با کمک شبکههای اجتماعی میتوانند بدون توجه به محل زندگی خود، تجارب و نظریاتشان را با همدیگر به اشتراک بگذارند و با دوستان و اعضای خانواده خود در ارتباط باشند.
هدف شبکههای اجتماعی ایجاد یک شبکه از دوستان آنلاین و سپس اشتراکگذاری فعالیتها از طریق پست های پیامی است. در تعریفی دیگر شبکههای اجتماعی را مجموعهای از افراد تعریف کردهاند که به صورت گروهی با یکدیگر ارتباط داشته باشند و مواردی مانند اطلاعات، نیازمندیها، فعالیتها و افکار خود را به اشتراک میگذارند. شبکه اجتماعی متشکل از گروههایی است که به وسیله وابستگی ها به یکدیگر مرتبط شدهاند.
این وابستگیها میتواند اهداف، آرمانها، مسائل مادی و همین طور مسائل دینی باشد. نوع ارتباط نیز به میزان زیادی به این وابستگیها و همچنین افراد وابسته متکی است. افراد وارد این ارتباط شده و تأثیر متقابلی در این ارتباط دارند. شخصیت و هویت افراد همان طور که در ارتباط گروه تأثیر دارد، به مقدار قابل توجهی نیز تأثیر پذیری از خود را نشان میدهد.
میتوان گفت زندگی در شبکههای اجتماعی میتواند بر ادبیات افراد جامعه تأثیر بگذارد، پوشش آنها و همچنین روابط با جنس مخالف را دگرگون کند.
کاربران شبکه های اجتماعی از این شبکه ها برای بیان رویدادهای زندگی، خاطرات و موقعیت اجتماعی خود استفاده می کنند و یا از طریق به اشتراک گذاشتن افکار و عقایدشان با دیگران به گفتگو میپردازند و بدین ترتیب احساسات گوناگون خود را به گونه ای تخلیه می کنند و این شبکه ها افراد را قادر می سازند تا با تعداد زیادی از دوستان که از لحاظ جغرافیایی پراکنده هستند، ارتباط برقرار کنند و محیطی مناسب را برای ارتباطات اجتماعی فراهم میکنند و بخش بزرگی از کاربران آن جوانان هستند.
شبکه های اجتماعی در جامعه کاربران باعث بازتولید چالشهای جدیدی نظیر صمیمیت، اعتماد و ارتباط از راه دور با دوستان و ارتباط مؤثر برای تبلیغات را تسهیل کرده است.
شبکههای اجتماعی گوناگونی در اینترنت وجود دارند تا به این نیاز اصلی انسان، یعنی برقراری ارتباط پاسخ بدهد. انسان میتواند در این فضا با داشتن ارتباطات وسیع، که بسیار گسترده تر از ارتباطات فردی در دنیای واقعی است، از نظر ذهنی و یا عاطفی با دیگران ارتباط برقرار کند.
به عنوان مثال، عکس و یا نوشتهای را با دیگران به اشتراک میگذارد و تمایل دارد افراد نظر خود را درباره آن بیان کنند و همچنین تلاش می کند آن گونه که خودش تمایل دارد شناخته شود. شبکههای اجتماعی برای افرادی که در دنیای واقعی از روابط اجتماعی ضعیف تری برخوردارند، یک موقعیت بسیار مناسب است تا بتوانند از این طریق به نیازهای طبیعی خود پاسخ بدهند.
برای مثال ممکن است فردی در شبکههای اجتماعی موقعیت اینکه ارتباطات گسترده با افراد برقرار کند را داشته باشد؛ ولی در دنیای واقع به واسطه موانعی که وجود دارد از نظر خانواده، فرهنگ و یا نوع بینش خود، نتواند این ارتباط را به راحتی و درست برقرار کند؛ بنابراین آن نیاز اساسی انسانی وی که نیاز به شناخته شدن در فضای مجازی است ، ارضا میشود.
بنابراین شبکه های اجتماعی، خود یکی از شکلهای تکامل یافته ارتباطات بدون مرز و فاصله در اینترنت هستند؛ ارتباطاتی که با به خدمتگرفتن جدیدترین و به روزترین امکانات عرضه شده در دنیای وب، برای کاربران خود بهشتی رویایی از داشتن امکانات یک جا و بدون محدودیت را فراهم آورده است.
