بیش از 2 هفته از راهاندازی خط بی. آر. تی همدان میگذرد.
دی ماه سال ۹3 بود اعضای سابق شورای شهر همدان به همراه شهرداری از راهاندازی خط بی.آر.تی در مسیرهای پرترافیک شهر و باهدف تردد سریع و آسان شهروندان خبر دادند و اعلام کردند که اولويتهاي مسيرهاي بي.آر.تي در حال بررسي است اما احتمال میرود مسير ميدان بيمه تا شهرك الوند همدان يكي از مسيرهاي استقرار بي.آر.تي باشد.
در نهایت اردیبهشت ماه امسال معاون خدمات شهری شهرداری همدان از مراحل پایانی مطالعات سیستم حمل ونقل شهری « بی.آر.تی» در همدان سخن گفت و به طور قطعی بی. آر. تی در مهرماه سالجاری در همدان راهاندازی شد.
تردد بیش از 300 هزار خودرو در همدان این شهر تاریخی را به پارکینگ خودرو تبدیل کرده است و روز به روز گره این مشکل کورتر می شود؛ طوری که آمارهای شهرداری و گزارشهای پلیس مربوط به سال 1400 نشان میدهد که شمار سفرهای درون شهری روزانه یک میلیون و 430 هزار نفر است که تقریباً نیمی از این سفرها استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین صورت میگیرد.
افزایش روز افزون تعداد خودروها به ترافیک همدان ، تعلل در خارج ساختن خودروهای فرسوده از چرخه ترافیک در سالهای اخیر ، تأثیر ساعتهای آغاز و پایان کار ادارات و مؤسسه های دولتی و خصوصی و از همه بدتر و مهمتر، حضور رانندگان بی نظم و قانون شکن و مخل مقررات راهنمایی و رانندگی در چرخه ترافیکی، از دلایل اصلی بهوجود آمدن ترافیک آزاردهنده در سطح شهر بزرگ همدان است.
از طرفی دیگر نیز، اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد نیز چندان کارساز نبوده است و اگر راه درروها و کوچه پس کوچههای محلی راه نجاتی برای فرار از ترافیک شهری نبودند، بسیاری از مردم در این حجم شلوغیها به مقصد نمیرسیدند.
معضل ترافیک در شهر همدان به ویژه در بافت مرکزی شهر روز به روز جدیتر میشود که هرچند با وجود اجرای طرحها و برنامههایی، مسکنهای موقتی برای رفع آن تجویز میشود اما در بلندمدت گرهگشا نمیباشد.
با این حال در دو سه ماه اخیر شهروندان همدانی، شاهد اتوبوسهای تندرو هستند که بخشی از معابر شهر را اشغال کردهاند؛ مسیری که به اعتقاد بسیاری از شهروندان آنطور که باید و شاید به طور کامل اطلاعرسانی نشده است و تفاوت چندانی با سایر اتوبوسهای دیگر ندارد که بشود آن را از سایر اتوبوسهای دیگر شهری تشخیص داد در حالی که شهر همدان به دلیل ساختار دایرهای (رینگی بودن) که دارد از جمله شهرهای است که حملونقل، ترافیک، پارکهای حاشیهای و از همه مهمتر ظرفیت پایین معابرش را بدر زمره مهمترین مشکلات آن برشمرد.
در مورد یکی از دلایل مهم استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی مانند اتوبوسهای تندرو (بیآرتی) میتوان به مقرون به صرفه بودن آنها از نظر مالی و صرفهجویی در زمان اشاره کرد اما به دلیل پایین بودن کیفیت آنها، کافی نبودن این وسایل ویا تأخیر در زمان حرکت در ساعات ابتدایی صبح و یا ساعات شلوغ روز در عمل مسافران نمیتوانند برای صرفهجویی در زمان این ناوگان حساب باز کنند.
خبر اجرای طرح بی.آر.تی در همدان برای نخستین بار در سال 93 توسط اعضای شورای شهر مطرح شد کارشناسان نیز در آن زمان از بررسی شرایط اجرای این طرح در همدان سخن میگفتند تا اینکه به عنوان یکی از محورهای اصلی در شورای ترافیک همدان هم نام برده شد، شهردار سابق (صوفی) نیز اجرای این طرح را برای سال 1405 پیش بینی کرده بود؛ اما سرانجام پس از گذشت 10 سال برای نخستین بار سامانه بی.آر.تی این طرح با اتوبوس های مورد نظر به طور رسمی و بدون زیرساخت ترافیکی از میدان بیمه تا شهرک فرهنگیان با 22 ایستگاه رفت و برگشت به وسایل نقلیه عمومی شهر افزوده شد.
نخستین خط اتوبوسرانی ویژه که در مسیر جنوب به شمال راه اندازی شده است به عنوان یکی از محورهای پرتردد شهر به صورت رفتوبرگشت در جابه جایی مسافران مشغول است، حرکت این مسیر از میدان بیمه آغاز میشود و با عبور از معابرو میادین پرتقاضا از جمله میدان جهاد، میدان آرامگاه بوعلی سینا، میدان امامزاده عبدا...(ع) و میدان باباطاهر است که در انتهای این مسیر به میدان معلم واقع در کوی فرهنگیان میرسد.
اگرچه پروژه راهاندازی سامانه اتوبوسهای تندرو از شهر تهران آغاز شد و شهرداری تهران نیز با خرید اتوبوسهای دوکابین خارجی که در آنها از سمت چپ باز میشد با فراهم کردن زیرساختهای لازم مانند ایجاد مسیر و خطوط ویژه، پایانههای مشخص با مسافتهای تعیین شده و همچنین ایستگاههایی که مخصوص به اتوبوسهای بی.آر.تی میشوند و از سایر اتوبوسهای دیگر جدا هستند را برای تردد این اتوبوسهای تندرو فراهم کرد؛ در حالی که نوع راه اندازی این سرویس ویژه شهری در همدان با نمونههای مشابه در کلانشهرها بسیار متفاوت است که میتوان به نبود زیرساخت لازم برای ایجاد این خطوط، نبود ایستگاه و اتوبوس که نوع ظاهرآن با سایر اتوبوسهای درونشهری تفاوت داشته باشد که بتواند سریعالسیر بودن آن را با سایر اتوبوسهای دیگر مشخص کند.
برخی از کارشناسان حوزه حملونقل ترافیک راه اندازی این خط ویژه را جزو یکی از مطالبات شهروندان میدانند زیرا با توجه به افزایش میانگین سرعت حرکت اتوبوس ها، کاهش زمان سفر ناوگان حمل و نقل عمومی، کاهش زمان انتظار شهروندان و افزایش سطح پوشش و خدمات دهی به شهروندان را میتوان از مزیتها و مهمترین اهداف این طرح ساماندهی در نظر گرفت به طوری که براساس مطالعات انجام شده بهترین راه برای رها شدن از معضل ترافیک شهرها توسعه حملونقل عمومی است اما در کنار تمام این موارد ذکر شده باید بررسی کرد این توسعه تا چه میزان منافع شهروندی را هم در پی دارد؟
و اما شهروندان همدانی اظهارات گوناگونی نسبت به خطوط بی.آر.تی داشتند و معتقدند هر چند در ظاهر مسیر اتوبوسهای بی.آر.تی در ایستگاهها با یک برچسب مشخص شده است اما با این وجود بسیاری از شهروندان در برخی از مواقع به دلیل اینکه از لحاظ ظاهری هیچ تفاوتی با سایر اتوبوسهای درون شهری ندارد اشتباهی سوار میشوند و در بین مسیر متوجه شده و پیاده میشوند از همین رو مسئولان باید یک شکل و شمایل خاصی را برای این دستگاههای اتوبوس طراحی کنند.همچنین به محض ورود به خیابانها و گرفتار شدن درلابهلای خودروها و توقف پشت ترافیک و چراغ قرمز چندان تفاوتی بین اتوبوس معمولی با تندرو بی.آر.تی احساس نمیشود.
در این میان نیز برخی از رانندگان اتوبوس نیز از نبود پایانه مشخص، طولانی بودن مسیر، نبود توقف در حین مسیر و اینکه باتوجه به اینکه مسیر طولانی است تعداد مسافران به نسبت سایر مسیرها کمتر است از همین رو بسیاری از مسافران در بین مسیر با حالت اعتراض از اتوبوس پیاده میشوند بنابراین اگر به میزان کافی به شهروندان اطلاع رسانی شود ما رانندگان نیز با چنین چالشهایی مواجه نخواهیم شد.
شنیدهها حاکی از آن است که قرار است دو مسیر ویژه دیگر برای شهرک مدنی و شهرک بهشتی نیز به زودی راهاندازی شود.
گذشته از استانداردهای لازم برای سامانه اتوبوسهای تندرو از جمله ایستگاههای با قابلیت سهولت رفتوآمد برای اقشار خاص به ویژه معلولان، دارا بودن ایستگاههای سرپوشیده با دربهای شیشهای و همچنین ارائه خدمات الکترونیکی فروش بلیت و همچنین ایجاد مسیر مناسب برای این اتوبوسها باید مواردی از جمله مسیریابی صحیح را برای جایگذاری این اتوبوسها در نظر گرفت.
