صنایعدستی گنج پنهان و نمونه بارز اقتصاد مقاومتی است.
ایران یکی از مهمترین و جذابترین نقاط دنیا از نظر تنوع، گستردگی و زیبایی محصولات صنایعدستی است. این گنجینه ارزشمند در ایران نسبت به سایر کشورها بسیار جلوتر است.
به گفته مریم جلالی معاون صنایعدستی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، از مجموع ۴۰۰ رشته صنایعدستی که در دنیا ثبت شده، ۲۹۹ مورد برای ایران، آن هم بدون در نظر گرفتن فرش است. علاوه بر این ۱۸ رشته بزرگ نیز در کشورمان ثبت شده است و دستان توانمند هنرمندان و صنعتگران کشورمان آثار بینظیری چون نگارگری، سفالگری، میناکاری، خاتمکاری، مرصعکاری، قلمکاری و... را تولید و به نمایش میگذارند.
این در حالی است که بر اساس آمارهای دریافت شده از ادارات کل میراثفرهنگی استانهای کشور، تا آبانماه سال جاری در مجموع ۵۳۱ هزار و ۵۵۶ نفر به تولید صنایعدستی در رشتههای مصوب مشغول هستند که ۴۲۹ هزار و ۸۳۱ نفر را بانوان و ۱۰۱ هزار و ۷۲۵ نفر را آقایان تشکیل میدهند.
تمامی رشتهها در حال حاضر فعال بوده و تعداد هنرمندان شاغل مرتبط با آنها در سامانه مربوطه به طور منظم و مستمر ثبت میشود. البته این آمار سامانه است، باید توجه کرد که صنایعدستی یک امر خانوادهمحور است و اغلب خانوادهها بهویژه روستاییان به شکل سنتی به کار صنایعدستی مشغول هستند، بنابراین با احتساب اعضای خانواده به جرأت میتوان گفت بیش از یک میلیون نفر به کار صنایع دستی مشغولاند.
تمام این ظرفیتها نشان میدهد که توجه به صنایعدستی میتواند باعث رفع مشکل بیکاری شود و به درآمدزایی هرچه بیشتر کمک کند.
این در حالی است که صنایعدستی تنها ظرفیت رفع مشکل بیکاری و درآمدزایی را ندارد؛ بلکه در کنار ظرفیت مهم تقویت جنبههای غنی فرهنگی و هنری در کشور، این هنر صنعت میتواند با ریلگذاری مناسب در حوزه صادرات، جای نفت را در سیاستهای کلان کشور پر کند و بهعنوان یک کالای استراتژیک و صادرات محور به کمک درآمد ارزی کشور بیاید.
خوشبختانه صنایعدستی ایرانی به بسیاری از کشورها از جمله، عراق، قطر، چین، کویت، عمان، امارات، آلمان، کانادا و ... صادر میشود و طرفداران خاص خود را در این کشورها دارد. این همه در حالی است که صادرات صنایع دستی در همه کشورها امر رایجی است و ایران نیز میتواند با انتخاب یک سیاست درست، به صادرات محصولات صنایعدستی خود رونق دهد.
در حال حاضر حجم صادرات سالانه ایران ۳۲۵ میلیون دلار است و این در حالی است که کارشناسان ظرفیت سالانه صادرات محصولات صنایعدستی ایرانی را بیش از 2میلیارد دلار در سال تخمین میزنند.
این مهم به طور حتم و با توجه به ظرفیتهای بینظیر ایران در حوزه تولید محصولات صنایعدستی قابل تحقق است. کما این که ایران از نظر تنوع رتبه سوم جهان و از نظر ظرفیتی رتبه اول جهان را در حوزه صنایعدستی دارد.
در هر شهر مکانی برای ارائه و فروش محصولات صنایعدستی اختصاص مییابد
وزیر کشور حمایت از فعالان حوزه صنایعدستی کشور را یکی از مهمترین سیاستهای این وزارتخانه دانست و گفت: به شهرداران ابلاغ شده تا در هر شهر مکانی برای ارائه و فروش محصولات صنایعدستی اختصاص یابد.
احمد وحیدی، وزیر کشور با اشاره به برنامههای این وزارتخانه به منظور حمایت از تولید صنایعدستی کشور، گفت: ما از شهرداران درخواست کردیم و به مسئولان نیز ابلاغ کردیم که در هر شهری مکانی را به ارائه محصولات صنایعدستی اختصاص دهند.
وی با اشاره به لزوم حمایت از صادرکنندگان و فعالان حوزه صنایعدستی به ویژه از بانوان، افزود: اختصاص مکانی برای ارائه تولیدات این افراد میتواند منجر به رونق فروش و بازاریابی مناسبی برای آنها شود.
وزیر کشور همچنین با اشاره به در پیش بودن ماه مبارک رمضان و تعطیلات سال نو، ادامه داد: با آنکه هنوز زمان باقی است اما استانداران و دستاندرکاران به تدریج با برگزاری جلسات ستاد خدمات سفر برای برنامهریزی هرچه بهتر و کاملتر مشغول هستند و امیدواریم همانند گذشته اطلاع رسانی و خدماترسانی مناسبی در زمینه امنیت سفر مردم رقم بخورد.
دولت موانع صادرات صنایعدستی را برطرف میکند
رسیدگی به امور مربوط به گردشگری و صنایعدستی یکی از مواردی است که مورد توجه رئیسجمهوری در سفرهای استانی قرار میگیرد.
معاون اجرایی رئیس جمهوری افزود: در برخی از مصوبات در استانها ایجاد بازارچههای صنایعدستی مورد توجه قرار گرفته است و این مهم همواره پیگیری شده و خواهد شد.
محسن منصوری ادامه داد: در بحث صادرات صنایعدستی نیز دولت سیزدهم تا به امروز بسیاری از موضوعات دست و پا گیر را برطرف کرده و سعی در رونق بیش از پیش صادرات و در نهایت اقتصاد کشور دارد.
بازاریابی، اصلیترین راه برای افزایش صادرات
معاون صنایع دستی استان همدان نیز معتقد است: صنایعدستی ایران علاقهمندان بسیاری در سراسر دنیا دارد و بازاریابی، اصلیترین راه برای افزایش صادرات است.
معصوم علیزاده می افزاید: خروج صنایعدستی ایران به صورت چمدانی نشاندهنده استقبال گردشگران خارجی از این آثار است. بنابراین ضروری است مسئولان با پیدا کردن بازار هدف، سازوکار رسمی تری برای این مهم پیدا کنند.
وی ادامه میدهد: سفارتخانههای ایران در کشورهای مختلف در رابطه با صنایعدستی و تسهیل بازار آن در کشورهای مختلف باید قویتر وارد عمل شوند. صنایعدستی و غذاهای سنتی ایران علاقهمندان بسیاری در سراسر دنیا دارند.
وی معتقد است: مسئولان باید عرضه محصولات و هنرهایسنتی را نظاممند کنند، در واقع ساماندهی صادرات صنایعدستی با ایجاد مشوقهای مالیاتی و تسهیلات میتواند به رونق اقتصاد کمک شایانی کند. دستیابی به بازارهای جدید، حلقه مفقوده افزایش صادرات محصولات صنایعدستی است.
بیتوجهی به بستهبندی معضل صادرات صنایعدستی است
این درحالی ست که یک کارشناس بازاریابی میگوید: رویکرد تولید صنایعدستی در کشور باید صادراتمحور باشد و بیتوجهی به بستهبندی، معضل صادرات صنایعدستی است.
نادر افشار با اشاره به دلایل فروش کمتر از حد انتظار صنایعدستی افزود: براساس کارشناسیهای صورت گرفته اگر تولیدات صنایعدستی صادراتمحور باشد میتوان فروش این صنایع به سایر کشورها را افزایش داد. در بحث تولید بر مبنای صادرات باید براساس اعلام نیاز و با توجه به سلایق و خواسته بازار هدف طراحی و در نتیجه تولید صورت گیرد که متأسفانه ما در این زمینه به درستی عمل نکردهایم در نتیجه نمیتوانیم با توجه به پتانسیل داخلی صادرات صنایعدستی را رونق دهیم.
وی ادامه داد: تولیدات صنایعدستی بیشتر براساس سلایق و نیازهای داخل کشور است غافل از اینکه بازار مصرف خارجی سلیقهای متفاوت دارند، میتوان با برگزاری کلاسهای مناسب هنرمندان این صنعت را با سلیقه و خواسته مشتریهای خارجی آشنا کرد.
افشار افزود: تولید بر مبنای نیاز جهانی در صنایعدستی میتواند کمک بزرگی به رونق این صنعت باشد زیرا صادرات افزایش پیدا میکند. اینگونه اقدامات ارزآوری بسیاری برای کشور به همراه دارد که در نتیجه این ارزآوری اشتغال پایدار نیز در صنایعدستی ایجاد میشود.
وی با اشاره به نقش بستهبندی در فروش صنایعدستی، بیان کرد: صنایعدستی ایران از نظر کیفیت و زیبایی در دنیا در بهترین رتبه قرار دارد اما از آنجایی که توجهی به بستهبندی این صنایع صورت نمیگیرد فروش قابل توجهی ندارند. در صورتی که بستهبندیهای صنایعدستی علمی، بهروز و با کیفیت باشد میتواند در افزایش فروش اثرات بسیاری داشته باشد زیرا پیش از هر موضوعی مشتری به کیفیت و نوع بستهبندی توجه میکند.
