در نهمین جشنواره بینالمللی فولکلوریک و فرهنگ سنتی جمهوری داغستان روسیه که با حضور گروههای مختلف موسیقی از کشورهای مختلف جهان و اقصینقاط روسیه در شهر ماخاچ قلعه برگزار شد، گروه موسیقی سنتی«آیین» همدان به نماینده جمهوری اسلامی ایران در داغستان حضور داشت.
این جشنواره که به مدت یک هفته با حضور 8 کشور جهان در تیرماه 1400 برگزار شد اتفاق خاصی را رقم زد چراکه هنرمندان همدان به نمایندگی از کشور روی استیج روسی اجرای هنری داشتند.
این رویداد با هدف حفظ و توسعه اصالت، سنتها و ویژگی ملی فرهنگ عامیانه و تبادل سنتهای فرهنگی مردم مختلف و کمک به حفظ و توسعه میراثفرهنگی ناملموس کشور برپا شد.
در جشنواره موسیقی داغستان، گروه هنری موسیقی آیین از همدان تنها نماینده ایران شدند تا با طنین موسیقی شکوه ایران را در اذهان میهمانان جشنواره به یادگار بگذارند و این برای پایتخت تاریخوتمدن ایرانزمین یک فرصت بود.
در فرایند پیگیری و حضور هنرمندان همدانی در این رویداد، ادارهکل همکاریهای فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگوارتباطات اسلامی با همکاری ادارهکل فرهنگوارشاد اسلامی استان همدان و به همت رایزنی فرهنگی کشورمان در روسیه اقدام به اعزام این گروه موسیقی به روسیه کرده است.
مصطفی رشیدی بنیانگذار و مدیر هنری گروه موسیقی سنتی آیین است که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد. نوازندگان این گروه نه تنها موسیقی سنتی ایران، بلکه موسیقی محلی مردم مرکز و غرب ایران را نیز اجرا میکنند. این گروه در جشنوارههای مختلف ملی شرکت کرده و برنده بسیاری از آنها شدهاند. در سال ۲۰۱۷، آیین در بمبئی و حیدرآباد(هند) کنسرت برگزار و در سال ۲۰۱۹ در جشنواره هنرهای کشورهای مسلمان (مالزی) شرکت کرد. اعضای گروه موسیقی آیین شامل مصطفی آزادیمقتدر، سیداسحاق صادقی، مهرداد وارستهدلیر، حسین احمدینشاط، معین سرهوندی، فرشاد فراهانیدلجو و مصطفی رشیدیمطلق هستند.
جشنواره بینالمللی فرهنگ سنتی در جمهوری داغستان با حضور گروههای مختلف موسیقی از چند کشور و مناطق مختلف روسیه و با حضور گروه موسیقی آیین از همدان به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در شهر ماخاچ قلعه برگزار شد.
آنچه در خاطر همگان به یادگار ماند، اجراهای گروه موسیقی سنتی ایران بود که با استقبال زیاد و باشکوهی روبهرو شد و همچنین این گروه در روز آخر این جشنواره از سوی مسئولان برگزارکننده و مقامات استانی داغستان مورد تقدیر قرار گرفت و این مهم برای هنر و هنرمندان موسیقی همدان یک نقطه عطف بود.
در جشنواره داغستان اجرای برنامه گروه موسیقی آیین با استقبال حاضران و بینندگان جشنواره مواجه شد این اجرا در ابتدا با شعری از خیام نیشابوری آغاز و در ادامه قطعه بیکلام جزر و مد اجرا شد. پایانبخش برنامه نماینده ایران نیز تصنیفی ساخته شده بر اشعار مولوی بود که موردتوجه مخاطبان جشنواره قرار گرفت.
تنها نمایندگان ایران در جشنواره بینالمللی موسیقی در روسیه داشتههای همدان را معرفی کردند
رویداد بینالمللی موسیقی در داغستان بهانهای شد تا خواننده این گفتوگو با برخی هنرمندان موسیقی همدانی در گروه آیین به عنوان تنها نمایندگان ایران در نهمین جشنواره بینالمللی فولکلوریک و فرهنگ سنتی جمهوری داغستان روسیه تیرماه 1400 باشید. بخش نخست این گفتوگو را با مصطفی رشیدی بنیانگذار و مدیر هنری گروه موسیقی سنتی آیین بخوانید و بخش دوم در شمارههای آتی در همین صفحه از روزنامه همدانپیام منتشر میشود.
از سوابق هنری گروه آیین بگویید در چه سالی تشکیل شد و اعضای آن چند نفر هستند؟
با توجه به سوابق کاری و هنری که بنده "مصطفی رشیدی بنیانگذار و مدیرهنری گروه موسیقی سنتی آیین " در زمینه موسیقی از کودکی تا امروز داشتم تصمیم گرفتم گروهی را با عنوان آیین با همراهی هنرمندان دیگر که در کنارم بودند تشکیل دهیم.
اوایل مهرماه و اواخر پاییز سال 94 گروه تشکیل شد و حدوداً 12 نفر از دوستان و همکاران قدیمی را جمع کردیم و به اینجا رسیدیم که امروز در خدمت شما باشیم اکنون نوازندگان این گروه نه تنها موسیقی سنتی ایران، بلکه موسیقی محلی مردم مرکز و غرب ایران را نیز اجرا میکنند. این گروه در جشنوارههای مختلف ملی شرکت کرده و برنده بسیاری از آنها شدهاند. در سال ۲۰۱۷، آیین در بمبئی و حیدرآباد(هند) کنسرت برگزار و در سال ۲۰۱۹ در جشنواره هنرهای کشورهای مسلمان(مالزی) شرکت کرد. اعضای گروه موسیقی آیین شامل مصطفی آزادیمقتدر، سید اسحاق صادقی، مهرداد وارستهدلیر، حسین احمدینشاط، معین سرهوندی، فرشاد فراهانیدلجو و مصطفی رشیدیمطلق هستند.
در طول مدت این 5 سال چقدر اجرای داخلی و خارجی داشتید؟
از خردادماه 95 پس از چند ماه تمرین نخستین کنسرت ما در همدان اجرا شد و دومین کنسرت را تابستان همان سال در تالار ارسباران تهران به اجرا رفتیم.
ما بین این 2 کنسرت در جشنواره موسیقی نیز شرکت کردیم و سال بعد یک گروه بزرگتر را تشکیل دادیم این برای نخستین بار بود که در همدان چنین گروهی شکل میگرفت که گروه 50 نفره به نام کنسرت خیل عشقبازان متشکل از حدوداً 40 نوازنده تنبور، گروه اصلی در کنار یکسری از نوازندگان سطح بالای 50 درصد که از هنرجویان خود اساتیدی که حضور داشتند اجرا داشتیم. پس از این اتفاق در تالار حوزه هنری با همین گروه 50 نفره یک اجرا را تجربه کردیم. باز هم بین این 2کنسرت همدان و تهران یک جشنواره موسیقی مقامی با این گروه شرکت کردیم که خوشبختانه در آن هم دست پر به همدان برگشتیم و سال بعد مجدداً در همدان کنسرت داشتیم.
برای نخستین بار جزء معدود گروههایی بودیم که از همدان در تالار رودکی اجرا داشتیم.
چطور شد که به این جشنواره بینالمللی داغستان دعوت شدید؟
با توجه به اینکه ما در سال 97-96 چندین تجربه بینالمللی داشتیم حساسیت خاصی روی گروه ما بود با توجه به اینکه برنامه قبلی داشتیم گروه را به این فستیوال دعوت کردند.چندین گروه دیگر هم از ایران کار فرستاده بودند ولی سوابق گروه و اتفاقات خوبی که در فستیوال مالزی و هندوستان افتاد گروه ما را از بین این گروهها که حدود 25-24 گروه بود ما را برای شرکت در این فستیوال دعوت کردند. در این رویداد ما حدود 6 روز در جمهوری داغستان روی صحنه رفتیم.
چند تجربه از اجرا دارید؟
ما روزانه، روزی یک اجرا داشتیم که حالت مولتیترک بود مثلاً روزی 3 تا 4 تا که حدود 20 دقیقه برنامه ما بود کیفیت اجراها بیشتر در حوزه موسیقیها و حرکات محلی و نمادهای فرهنگیشان روی صحنه بود مثل آیین شاد با موسیقی کردی و آذری خودمان و همراه با بحث موسیقی زنده ولی 2 ،3 تا گروه بیشتر نبودند که به صورت زنده همراه با خواننده و سازهای زنده روی صحنه اجرای برنامه زنده داشته باشند.
آیا بین اجراهایتان نشستهای فرهنگی هم بود؟
معاون فرهنگی شهر مخاشقلعه که متوجه شده بود یک گروه ایرانی در این شهر برای شرکت در جشنواره مستقر شدند از ما دعوت کردند تا نشستی با دوستان و همکاران داشته باشیم و روز اختتامیه بنده یک سخنرانی رسمی داشتم در نشست فرهنگی اقوام کشورهای مختلف، در آن برنامه دولت اجازه یک ساعت برای اختتامیه برنامه داده بود و نماینده تنها کشوری که در آن برنامه صبحت کرد گروه آیین از شهر همدان بود حدود 10دقیقهای ما در آن جلسه صحبت کردیم و تلاش کردیم داشتههای فرهنگی ایران و همدان را بازگو کنیم.
ارتباط مردم آن منطقه و مخاطبان با موسیقی ایرانی چطور بود؟
وقتی مردمان را با آن فرمها و لباسها میدیدید مرزهای جغرافیایی ما را به ظاهر از هم جدا کرد، ولی باطن قضیه و از نظر فرهنگی ما را به هم نزدیک کرد. توجه مردم حاضر در رویداد بیشتر به سمت ساز تنبک و دف بود و تحتتأثیر نوازندگی آقای احمدی که یک دونوازی دف و تنبک داشتند قرار گرفتند.
وقتی به مردم نگاه میکردم وقتی گروه ما اجرا میکرد برایشان بازخورد خاصی داشت هر وقت گروه ما میخواست روی صحنه برود با دقت نگاه میکردند و گوش میدادند، ولی سازی که بیشتر تحتتأثیر قرار میگرفت ساز دف و تنبک بخصوص با اجرای خاص آقای احمدی در گروه برایشان جذابیت داشت.
حرف آخر:
گردشگری مبتنی بر موسیقی تلفیقی از 2تفریح جذاب است که در سراسر دنیا طرفداران بسیاری دارد. امروزه اکثر کشورهای توسعهیافته پیوند عمیقی بین گردشگری و موسیقی ایجاد کردهاند. همین جشنواره ویترینی از فرهنگ و هنر ما در ایران را به دنیا نشان داد.
ایران با دارا بودن تنوع قومیتی، مستعد حمایت از حضور هنرمندانش برای ورود به جشنوارهها و توسعه جشنوارههای موسیقی محلی است امیدوارم روزی نه چندان دور شاهد راهی شدن گروههای دیگر باشیم که میروند تا به واسطه جشنوارهها داشتههای تاریخی و فرهنگی ما را به دنیا معرفی کنند.