وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در نامههای جداگانه، دبیران 5 شهر جهانی صنایعدستی را منصوب کرد که در میان آنها نام 2شهردار لالجین و ملایر از استان همدان هم قرار دارد.
سید عزتا...ضرغامی در این نامهها با اشاره به این که ثبت روستاها و شهرهای جهانی صنایعدستی دستاورد بزرگی است که بر اعتبار روستاها و شهرهای ثبت شده افزوده است، به استناد مصوبه شورایعالی سازمان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی مورخ ۲۳ خردادماه ۱۳۹۶، دبیران 5شهر جهانی صنایعدستی را برای مدت 2 سال منصوب کرد.
در بین این احکام نام سید رضا موسوی، شهردار لالجین به عنوان «دبیر شهر جهانی لالجین» و مهدی فرجی، «دبیر شهر جهانی ملایر» وجود دارد.
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در این نامهها، مجید بهارستانییزدی شهردار میبد را بهعنوان «دبیر شهر جهانی میبد»، محمد کلامی، معاون هماهنگی امور اقتصادی آذربایجان شرقی را بهعنوان «دبیر شهر جهانی تبریز»، سید رضا موسوی شهردار لالجین را بهعنوان «دبیر شهر جهانی لالجین» و سید احسان اصنافی شهردار شیراز را بهعنوان «دبیر شهر جهانی شیراز» و مهدی فرجی«دبیر شهر جهانی ملایر» منصوب کرد.
مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی همدان با عنوان این مطلب گفت: بر اساس آمار جهانی، تاکنون ۴۸ شهر و روستا در دنیا به عنوان شهر یا روستای جهانی صنایعدستی ثبت شدهاند که ۴۰ شهر در منطقه آسیا و اقیانوسیه، ۶ شهر در آمریکای لاتین و 2 شهر در اروپا هستند. با این اوصاف، ایران با ثبت ۱۱شهر و 3 روستای جهانی، با مجموع ۱۴عنوان شهر و روستای جهانی صنایعدستی، مقام نخست را در میان کشورهای جهان دارد.
علی مالمیر افزود: شیراز، ملایر، اصفهان، مشهد، روستای خراشاد، روستای قاسمآباد، زنجان، تبریز، روستای کلپورگان، لالجین، آباده، میبد، مریوان و سیرجان، 14شهر و روستای ایرانی ثبت جهانی شده در عرصه صنایعدستی به شمار میروند.
لالجین 5 سال و ملایر 2 سال جهانی ماندند
5 سال پیش جهانی شدن لالجین سرتیتر خبرها قرار گرفت. آن روز امید کارشناسان این بود که دریافت عنوان «شهر جهانی سفال» برای لالجین میتواند عواید زیادی به دنبال داشته باشد، تصورات این بود که جهانی شدن لالجین میتواند منجر به افزایش تولید سفال، جذب گردشگر و توسعه شهری آنها شود، اما در مقابل عدهای نیز عقیده دارند دریافت این عنوان صرفاً یک نام برای لالجین بود و در عمل چیزی گیر این شهر نیامد، این افراد نقش جوامع محلی را در این زمینه مؤثر میدانند.16 بهمن ماه 1398 نیز ملایر با منبت جهانی شد. هنر منبت هنری بیبدیل است که دستان زحمتکش و هنرمند جوانان شهرستان ملایر بر تن خشکیده چوب نقشهایی از اشکال مختلف را بر آن خلق میکند . همین هنر امروز در جای جای خانه هر ایرانی و بسیاری از خانههای مردم سایر نقاط دنیا جای خود را باز کرده و به عنوان یکی از لوازم زندگی به شمار میرود.مبل و منبت ملایر هنر صنعت اول ملایر و نخستین صنایعدستی بیمانند این شهرستان است که بیش از ۸ هزار نفر بهصورت مستقیم و بیش از ۲۰ هزار نفر نیز بهصورت غیر مستقیم در ۵ هزار کارگاه بزرگ و کوچک به فعالیت در این هنر مشغولند.
بیش از ۶۰ درصد مبل و منبت کشور در ملایر تولید میشود و سال 1395 بود که ملایر با داشتن همه این ظرفیتها توانست عنوان شهر ملی منبت ایران را به نام خود کند .
ادامه عنوان جهانی برای شهرها به شرطی و شروطی
این نکته لازم به تأکید است که برای جهانی ماندن این شهرها شرایط خاصی باید وجود داشته باشد که درصورت محقق نشدن شرایط عنوان جهانی شدن از شهرها بازپس گرفته میشود.
دستورالعمل شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای جهانی صنایعدستی دارای چند بند است که پیش از هر چیز باید به تعاریف ذکر شده در آن اشاره کرد. شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی نیز شامل مجموعهای از افراد متخصص، مطلع، آگاه و مرتبط است که برای تصمیمگیری نهایی برای پروندههای شهرهای ملی در جلسات مرتبط شرکت میکنند. پروندههای مطرح در این شورا نتیجه تصمیمگیری و مصوبات شورای راهبردی انتخاب شهرهای ملی هستند و پس از تصویب پروندهها، قابلیت ارسال به شورای جهانی صنایعدستی را برای ارزیابی و ثبتجهانی خواهند داشت.
شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی
شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی، بهعنوان یکی از مهمترین بازوهای ثبت این 4 شهر، دارای ارکانی از جمله «شورای راهبردی انتخاب شهرهای ملی صنایعدستی»، «کمیتههای تخصصی استانی» و «دبیرخانه» است. این شورا اختیار دارد پروندههای شهرها و روستاهای پیشنهادی را که از مرحله ثبت ملی عبور کردهاند بررسی کند و شهرهایی را که شرایط لازم را دارند برای ارسال به شورای جهانی صنایعدستی تأیید کند. مشخص است که درصورت نیاز به تکمیل پرونده و مراجعه مجدد به معاونت صنایعدستی و هنرهای سنتی، شورا به این امور اقدام میکند و شهرهایی را که از شرایط برخوردار نباشند رد میکند.
استانداردهای شهر جهانی براساس ابلاغ شورای جهانی صنایعدستی
براساس استانداردهای ابلاغ شده از سوی شورای جهانی صنایعدستی، هر شهری از دنیا که دارای ویژگیها و شرایط موردنظر باشد میتواند با تصمیم و درخواست رسمی رؤسای دولتی شهر به عنوان شهر جهانی صنایعدستی (WCC) معرفی شود تا پس از ارزیابیهای بهعملآمده در هیأت داوری شورای جهانی صنایعدستی و بررسی در میان رؤسای مناطق مختلف شورای جهانی صنایعدستی و مجمع اصلی بهعنوان شهر جهانی صنایعدستی انتخاب و معرفی شود.استانداردهای شورای جهانی در قالب محورهای کلی «اطلاعات محصول صنایعدستی»، «ارزش محصولات»، «روشهای آموزش در تولید محصولات»، «وضعیت صنعتگران و هنرمندان»، «برنامههای مشارکتهای خلاقانه» و «نمای کلی شهر» تدوین شده که هر یک از این قالبهای کلی نیز دارای شاخصهای متعدد است.
هدف از ثبت شهرهای جهانی در شورای جهانی
ناگفته پیداست که ثبت شهرهای جهانی در این شورا موفقیتی بزرگ برای میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بهشمار میرود و مزایای بسیاری برای حوزه گردشگری کشور بههمراه دارد؛ حال آنکه این مزایا نیازمند مقدماتی است که در واقع اهداف این اقدام بهشمار میروند. از مهمترین این اهداف میتوان به «ارتقای جایگاه صنایعدستی کشور در جهان»، «جلب حمایت مسئولان و مدیران روستایی، شهری و استانی»، «توسعه زیرساختهای منطقه بهمنظور رشد صنایعدستی»، «ارتقای وضعیت اقتصادی و معیشتی ذینفعان صنایعدستی» و «معرفی صنایعدستی کشور در داخل کشور و خارج از آن» اشاره کرد.
مزایای ثبت شهرهای جهانی صنایعدستی
ثبت شهرهای جهانی صنایعدستی مزایای بسیاری دارد که میتوان آنها را در 2 شاخه کلی «مزایای اقتصادی» و «مزایای فرهنگی و اجتماعی» دستهبندی کرد.
مزایای اقتصادی این دستاورد شامل معرفی محصولات در سطح جهانی، تبدیل شدن به برند بینالمللی، فروش محصولات در سطح جهانی و درنهایت رونق کسبوکار هنرمندان و صنعتگران میشود. از سوی دیگر، از جمله نتایج مزایای فرهنگی و اجتماعی نیز میتوان به معرفی زوایای فرهنگی جامعه موردنظر و استوار شدن پایه ملی فرهنگی صنایعدستی جامعه در سطح بینالمللی اشاره کرد.
در نهایت، باید به این موضوع اشاره کرد که ثبت 4 شهر جهانی صنایعدستی، نهتنها مزیتهای اقتصادی بسیاری برای کشور به همراه دارد، بلکه از سوی دیگر، یک رویکرد فرهنگی و اجتماعی مهم و انکارناپذیر هم هست. بدینترتیب، این اتفاق شامل ارائه چهره واقعی ایران بهعنوان کشوری متمدن و غنی از نظر فرهنگی نیز هست که برای تحقق برنامههای آن و جهانی ماندن باید اهتمام کرد.
قرار بود شهرهای جهانی به پایگاه جهانی تبدیل و اعتباراتی خاص برای شهرهای جهانی اختصاص یابد. به عنوان مثال لالجین باید جشنواره مخصوص سفال لالجین داشته باشد و معروف باشد و هنرمندان مطرح در این حوزه و دوستداران سفال از همه جای دنیا در آن شرکت کنند این در حالی است که آموزش را باید توسعه دهیم چراکه سفال لالجین نیازمند این است که روی لعاب، بدنه؛ کاربریها و طراحی آن کار شود. اتاق فکر لالجین در دبیرخانه باید فعال میشد و جلسات مستمر مسئولان استانی برای پیگیری مشکلات شهر برگزار و سایت شهرهای جهانی راهاندازی میشد؛ ضمن اینکه سایتهای لالجین هم باید فعال میشد.
امید آنکه امتیاز جهانی ماندن برای 2شهر لالجین و ملایر دائمی شود.
