سال 1398 برگزاری اجلاس راه ابریشم در همدان قرار بود آغازگر راهی باشد که پایان آن ختم به توسعه شود. جدای از ابتر ماندن پیگیری مصوبات این اجلاس، شیوع ویروس کرونا دلیلی شد برای آنکه خروجی این میزبانی‌ها راه به ناکجا آباد ببرد. اما در میان همه گفته‌ها و شنیده‌های این اجلاس، یکی دلچسب‌تر بود و آن هم ایجاد دفتر نمایندگی یونسکو در همدان بود.
راه‌اندازی این دفتر که هیچ‌گاه در کشور مسبوق به سابقه نبود، پس از یک فرایند طولانی و پیچیده و با پیگیری‌ها و رفت‌وآمدهای زیاد پیش از این با موافقت دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در یزد به نتیجه رسیده بود و حالا نوبت به همدان بود تا چراغ دوم را روشن کند.
بالاخره شهریورماه 1399 میزبانی از اجلاس راه ابریشم راهی را باز کرد تا همدان یکی از معدود شهرهایی باشد که یونسکو مجوز فعالیت دفتر نمایندگی خود را در آن صادر کند. اما در کمال ناباوری اجرایی شدن تصمیمی که در همدان به‌نفع این شهر و در ازای میزبانی یک اجلاس گرفته شده بود با موافقت حجت‌ا... ایوبی دبیرکل محترم کمیسیون ملی یونسکو-ایران همزمان با امضای تفاهم‌نامه مسیر گردشگری تاریخ تمدن ایران مردادماه 1399 سر از کرمانشاه درآورد.
در پیگیری چرایی این اتفاق آنچه از برخی شواهد و شنیده‌ها به‌دست آمد، این بود که به‌دلیل همراه نبودن اعضای شورای شهر با تصمیمات شهرداری در زمینه ایجاد دفتر یونسکو، شاید این امتیاز از شهر ما سلب شود. اما شهردار همدان در پاسخ به پیگیری همدان‌پیام مردادماه 1399 در این زمینه این موارد را رد کرد و گفت: با جدیت پیگیر ایجاد نمایندگی یونسکو در همدان هستیم. دفتر استانی یونسکو با هدف تبادل تجربیات علمی و فرهنگی به‌واسطه تعامل نمایندگان یونسکو در همدان با شهرداری‌ها به‌زودی در همدان ایجاد خواهد شد.
اما پس از چند ماهی توافقاتی بین وزارت علوم و نمایندگان یونسکو در زمینه فعال شدن نمایندگی این دفتر در همدان انجام شد مبنی‌بر اینکه این دفتر با همکاری آنها فعالیت خود را آغاز کند.
در تازه‌ترین اتفاقات در روزهای اخیر نامه‌ای توسط شهردار همدان به شورای شهر ارائه شد که در آن توضیحی در زمینه فعال شدن یکی از مراکز مربوط به دانشگاه بوعلی‌سینا برای نمایندگی یونسکو در همدان آمده بود. اما برخی اعضای شورای شهر با اصل این موضوع اعلام مخالفت کرده و باز هم گویا این سهم‌خواهی را به حاشیه برده‌اند. همدان‌پیام به‌منظور ارائه توضیحات شفاف به مخاطبان، گزیده‌ای از پیگیری‌های رسانه در این زمینه را در ذیل ارائه می‌دهد.
خانه پوستی‌زاده کاندیدای نخست برای دفتر یونسکو
سوم شهریورماه 1399 شهردار همدان به همدان‌پیام گفت: خانه تاریخی پوستی‌زاده محل استقرار نمایندگی یونسکو در همدان می‌شود.
عباس صوفی بیان کرد: همدان با قابلیت‌های مهم و ارزشمند خود در زمینه‌های تاریخی، گردشگری، علمی، فرهنگی و آموزشی همواره در بین استان‌های دارای ظرفیت سرآمد است و می‌توان با راه‌اندازی دفتر نمایندگی در همدان بسیاری از منافع همدان و حتی شهرهای دیگر غرب ایران را در یونسکو پیگیری کرد.
صوفی خاطرنشان کرد: ظرفیتهای بالای همدان در حوزه فرهنگی و تمدنی با استفاده از ارتباط مستقیم می‌تواند با این سازمان و حمایت‌های دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران به بشریت معرفی شود.
همدان به‌واسطه مشاهیر و داشته‌های ارزنده تاریخی همواره ثابت کرده است که می‌تواند پیام‌رسان فرهنگ و تاریخ ایران در جهان باشد.
تفاهم‌نامه همکاری کمیسیون ملی یونسکو با شهرداری همدان منعقد شد
تفاهم‌نامه همکاری کمیسیون فرهنگی یونسکو با شهرداری همدان در آئین اجلاس جهانی راه ابریشم در همدان یکم مهرماه 1398 منعقد شد. همایش راه ابریشم از یکم تا هفتم مهرماه 1398 به میزبانی همدان و با حضور ۱۴ کشور عضو راه ابریشم در شهر همدان برگزار شد.
در متن این تفاهم‌نامه آمده است: کمیسیون متعهد است در اجرای موضوعات این تفاهم‌نامه از همه ظرفیتهای ملی و بین‌المللی خود استفاده کند. همچنین شهرداری همدان متعهد شده تمام هزینه‌های مرتبط با موضوعات مورد تفاهم‌نامه را که در قراردادهایی مجزا منعقد شده را نسبت به سهم خود تأمین کند. طرفین تعهد کردند به‌منظور هدفمندسازی و نیل به نتیجه نهایی تا پیش از انعقاد قراردادهای رسمی در هر یک از موضوعات تفاهم‌نامه کمیته کاری مشترکی تشکیل دهند.
به این ترتیب دفتر استانی یونسکو با هدف تبادل تجربیات علمی و فرهنگی، قرار شد برای نخستین بار پس از یزد در همدان تشکیل شود اما در همان قدم‌های نخست پیگیری 16 مردادماه 1399 خبری به این ترتیب منتشر شد که همدانی‌ها تعلل کردند و کرمانشاهی‌ها خواستار ایجاد نمایندگی یونسکو در شهرشان شدند.
درخواست این دفتر به ما مربوط نیست
رئیس شورای اسلامی شهر همدان در پاسخ به این پرسش که سرانجام ایجاد دفتر یونسکو در همدان چه می‌شود، گفت: ایجاد این دفتر به ما مربوط نمی‌شود و این درخواست مربوط به ما نیست.
سیدمسعود عسگریان گفت: این مهم به میراث فرهنگی و وزارت علوم مربوط است، آنها بروند دفتر یونسکو را راه‌اندازی کنند، در این زمینه بعدا توضیح می‌دهم.
هدف یونسکو تربیت افراد بر مبنای فرهنگ غربی است
عضو شورای شهر همدان گفت: هدف سازمان یونسکو تربیت و آموزش افراد بر مبنای فرهنگ غربی است.
اکبر کاووسی در دیدار با فعالان بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان استان همدان در پاسخ به پرسش‌هایی درباره تأسیس دفتر یونسکو در همدان، معتقد است: عملکرد شورای شهر باید مبتنی به قرآن، مکتب اهل بیت و منویات امام جامعه باشد.
عضو شورای اسلامی شهر همدان با بیان اینکه در جامعه اسلامی باورهای دینی باید فراگیر و به آموزه‌های مکتب تشیع تکیه شود، ادامه داد: تأسیس این دفتر مانعی در برابر رسیدن به تمدن نوین اسلامی است.
وی با اشاره به اینکه هدف سازمان یونسکو تربیت و آموزش افراد بر مبنای فرهنگ غربی است، افزود: این مسأله مغایر با اصول دین مبین و انسان‌ساز اسلام است.
کاووسی با اشاره به آیات شریفه سوره توبه که می‌فرماید: «لیظهره علی‌الدین کله ولو کره المشرکون»، ادامه داد: این آیات به لزوم ترویج و صدور معارف اسلام در ملل و سایر فرهنگ‌ها را که گامی است در تحقق تمدن نوین اسلامی، متذکر شد.
عضو شورای اسلامی شهر همدان در پایان افزود: دشمن پس از ناامید شدن از نفوذ در ساختار رسمی آموزش و پرورش، سعی در نفوذ به نهادهای عمومی و مردم‌نهاد از جمله سمن‌ها و تزریق افکار خود به این طریق است که با اتکا به قدرت خداوند در رسیدن به اهداف شوم خود ناکام خواهد ماند. کاووسی گفت: هدف سازمان یونسکو تربیت و آموزش افراد بر مبنای فرهنگ غربی است.
ایجاد نمایندگی یونسکو در ایران پیش‌تر تأیید شده و مورد نظارت است
نایب رئیس شورای اسلامی شهر همدان گفت: تصمیم نهایی درباره ایجاد دفتر یونسکو در همدان در جلسه آتی صحن علنی شورای شهر اتخاذ خواهد شد.
ابراهیم مولوی تصریح کرد: اگر فرصت ایجاد این نمایندگی در همدان از دست برود، می‌توان ادعا کرد در این زمینه کوتاهی در پیگیری رقم خورده است.
وی گفت: وقتی نمایندگی این دفتر در تهران و در ایران با نظارت ارگان‌های ناظر مورد تأیید است، همدان هم یکی از بخش‌های آن را با همان نظارت و تأییدیه‌ها پیش خواهد برد.
مولوی افزود: همکاری در معرفی بیشتر مفاخر و برگزاری بزرگداشت مفاخر فرهنگی استان در چارچوب برنامه‌های یونسکو و بهره‌گیری از توانمندی‌های مراکز پژوهشی، آموزشی، فرهنگی از دیگر وظایف دفتر نمایندگی یونسکو در محل ایجاد نمایندگی در استان‌ها خواهد بود. همچنین ترویج فرهنگ صلح و دوستی از جمله مهم‌ترین ملاک‌های سازمان جهانی یونسکو است.
مولوی گفت: این نکته مسجل است که این دفتر در کنار همه فعالیت‌هایی که در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی دارد، می‌تواند الگویی برای فعالیت همه شهرداران باشد تا بتواند با پرداختن شهرداری‌ها به حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی کمی از بار مسائل در این حوزه‌ها را کم کند.
ایجاد نمایندگی یونسکو در ایران از پیش تأیید شده است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان در این زمینه که آیا ایجاد و تأسیس دفتر یونسکو در همدان از جمله وظایف میراث فرهنگی است؟ گفت: مجموع یونسکو یک NGO است که در حوزه‌های مختلف فرهنگی کار می‌کند و فعالیت آن نه‌تنها حوزه تخصصی میراث فرهنگی بلکه در همه حوزه‌هاست. در همدان از زمانی این مهم مطرح شد که اجلاس راه ابریشم به میزبانی شهرداری برگزار شد.
علی مالمیر گفت: این مهم اتفاق خوبی برای استانی خواهد بود زیرا همدان دایه‌دار فرهنگ است و به پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین شهیر است. از نگاه میراث فرهنگی ایجاد دفتر منطقه‌ای یونسکو در همدان مفید خواهد بود.
وی عنوان کرد: این مهم نتیجه درخواست شهرداری و شورا و پیگیری رسانه‌ها بود، حالا چرا نظر آنها تغییر کرده است را خود متولیان باید پاسخ بدهند.
مالمیرگفت: تا امروز موضوعات متعددی پیگیری شد که متولی آنها شهرداری‌ها بودند، همچون دریافت عناوین شهر خلاق یا شهر دوستدار کودک که همه در حوزه‌های مختلف زیرمجموعه یونسکو هستند.
برای کسب این عناوین برای شهرها البته شهرداری‌ها باید درخواست را به یونسکو بدهند، به‌عنوان مثال شهر خلاق غذا در رشت، یا شعر خلاق موسیقی در سنندج و در همدان از همین مسیر مطرح و پیگیری شد؛ این موارد را شهرداری‌ها پیگیری می‌کنند و میراث فرهنگی در این حوزه قطع به‌یقین کمک خواهد کرد اما آغازکننده نیست و اعتقادم این است که حوزه‌های مختلف بین‌المللی هر کدام در چارچوب سیاست‌هایشان فعالیت می‌کنند، ما هم برای ورود به هر حوزه‌ای باید ارزیابی کنیم اگر فعالیت سازمان‌ها با موازین حقوقی و ارزشی‌مان همخوانی داشته باشند، بتوانیم با تعامل با سازمان‌های بین‌المللی بیشتر ظرفیت‌هایمان را بشناسانیم.
در کل می‌گویم به نظر من ایجاد دفتر یونسکو در همدان پدیده مفیدی است و به همان دلیل که پذیرفته و تأیید شده است که دفتر نمایندگی یونسکو در کشور ما فعال شود، در همان چارچوب و با همان نظارت ایجاد دفتر منطقه‌ای در همدان هم می‌تواند مورد تأیید برای ادامه فعالیت باشد.
کوتاه سخن آنکه، عضویت در شبکه شهرهای خلاق یونسکو، تلاش برای معرفی قابلیت‌ها و ظرفیتهای مدیریت شهری، معرفی بیش از پیش جاذبه‌های گردشگری همدان در یونسکو، همکاری در راستای تدوین شاخص‌های علمی، آموزشی و فرهنگی، توسعه پایدار شهری، انعکاس فعالیت‌های خلاقانه و نوآورانه فرهنگی همدان و همکاری در تربیت نیروی انسانی متخصص، از جمله رسالت‌های تعیین‌شده برای دفتر نمایندگی یونسکو در استان همدان خواهد بود. کارشناسان براین باورند اگر فرصت ایجاد این نمایندگی در همدان از دست برود می‌توان ادعا کرد در این زمینه همدان خواهد باخت.
غنای فرهنگی است که آرای موافق و مخالف در کنار هم دیده می‌شود
رئیس کمیسیون اقتصاد، سرمایه‌گذاری و گردشگری شورای شهر همدان در زمینه ایجاد دفتر نمایندگی یونسکو در همدان، بیان کرد: برای تقویت و توسعه گردشگری همدان باید از همه ظرفیتهای قانونی داخلی و بین‌المللی بهره گرفت.
حسین قراباغی معتقد است: ایجاد دفتر منطقه‌ای یونسکو در کهن شهر تاریخی همدان، فرصتی ارزشمند برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری در منطقه غرب کشور خواهد شد که بااطمینان، همدان نیز در حوزه‌های یادشده از آن بی‌بهره نخواهد بود.
وی گفت: اینکه اگر شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی، حتی گروه‌ها با این تصمیم که یک مطالبه اجتماعی بوده، مخالف هستند نشانگر اختلاف‌نظرها و همچنین غنای فرهنگی ماست که آرای موافق و مخالف در کنار هم دیده می‌شوند و صد البته باید با ارائه توضیحات کامل‌تر برای همراه کردن آنان نیز تلاش نماییم.
بزرگنمایی مخالفت برخی از دوستان، مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه اگر همه ذائقه‌ها حتی اندیشه و رأی مخالف را با خود همراه کنیم آنگاه توانسته‌ایم به وظیفه خطیر خود عمل کنیم.
مشترکات ما با یونسکو برای فعالیت
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و مالی شورای اسلامی همدان در توضیح جزئیات و چگونگی اعطای نمایندگی همدان، گفت: ابتدای دی‌ماه 1394 و در راستای تمرکززدایی از فعالیت‌های کمیسیون ملی یونسکو، قرار شد دفاتر نمایندگی استانی براساس شرایط و ویژگی‌های اقلیمی و تاریخی در استان‌های دارای شرایط طبق ضوابط مشخص با مشارکت مؤسسات، نهادها و تشکل‌های مردم‌نهاد اداره و راهبری شود.
حمید بادامی‌نجات گفت: درحال‌حاضر مشترکات ما برای فعال شدن نمایندگی یونسکو در همدان در راستای حفظ میراث تارخی و توسعه گردشگری است، زیرا ما می‌توانیم از ظرفیت موجود در این سازمان برای داشتن شهری پویا در این حوزه بهره‌مند شویم.
بادامی‌نجات همچنین عنوان کرد: آنچه در شرح وظایف این دفتر تعیین شده است، پایش موضوعات و فعالیت‌های مرتبط در اقصی نقاط کشور، اجرای برنامه و طرح‌های مصوب کمیسیون ملی در استان‌ها و ارتقای آگاهی‌های عمومی در مسیر توسعه علمی، فرهنگی و آموزشی است.
وی گفت: پس از تأیید و انتخاب مکان تأسیس دفاتر نمایندگی در استان همدان درخواست استان میزبان در مسیر تأیید کمیسـیون ملی قرار می‌گیرد. دفاتر نمایندگی تنها در اسـتان‌هایی که ظرفیتهای خاص و فوق‌العاده‌ای در زمینه کاری یونسکو دارند، به تشخیص و با موافقت دبیرکل قابل تأسیس است.
استفاده از این فرصت هنر ماست که نباید از آن غافل بود
رئیس مرکز مطالعات پژوهش‌های شورای شهر همدان تصریح کرد: با توجه به فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی باید از هر فرصتی برای ترویج و اشاعه آموزه‌های اخلاقی و باورهای اجتماعی و مذهبی بهره جست. تشکیل دفتر یونسکو در همدان به‌عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران فرصت مغتنمی است که می‌توان از آن برای جذب فرصت‌های گردشگری در راستای ایجاد تعامل در چهارچوب باورها و سیاست‌های کلان کشور استفاده کرد.
رضوان سلماسی معتقد است: نوع برنامه‌ریزی و مهارت در برقراری ارتباط فرهنگی در سطح بین‌المللی در شرایط حاکم سیاسی و وجود تحریم‌ها، می‌تواند چهره واقعی و توانمندی کشور را به جوامع بین‌المللی معرفی نماید. توانایی و مهارت ما در این ارتباط، میزان تأثیرگذاری و اشاعه فرهنگ ایرانی اسلامی را به جهانیان مشخص می‌کند. پیشگامان مدیریت و سیاست‌گذاران، آن‌دسته از جوامعی هستند که با استفاده از داشته‌ها و ظرفیتهای خود، تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کنند.
وی گفت: اگر باور به عمق آموزه‌های مذهبی و فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی داشته باشیم بیم تأثیرپذیری، جایی برای موضع‌گیری و عقب‌نشینی نخواهد داشت. الگوی جامعه ایرانی اسلامی ائمه دینی و بزرگان تاریخی ما هستند که در رویارویی با گروه معاند از هر فرصتی برای معرفی حقانیت و درستی باورهای خود استفاده کرده و با معرفی فرهنگ و باورهای صحیح خود نه‌تنها تأثیر منفی نپذیرفته‌اند بلکه در بزنگاه‌های تاریخی تأثیرات شگرفی بر اوضاع حاکم داشته‌اند.
نوع مدیریت و برنامه‌ریزی ما بهره‌مندی از تشکیل دفتر یونسکو در همدان را مشخص خواهد کرد، بنابراین استفاده از این فرصت هنر ماست که نباید از آن غافل بود.
وظایف دفاتر نمایندگی استانی:
1 ـ شناسایی همه ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود در حوزه مسئولیت و اهداف یونسکو در استان و برنامه‌ریزی و ارائه طرح‌ها و پیشنهادهای عملیاتی جهت تصویب در کمیسیون ملی یونسکو؛
2 ـ ارتباط پیوسته با معاونت‌ها و گروه‌های تخصصی کمیسیون ملی جهت پیگیری و اجرای اولویت‌ها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های منطقه‌ای کمیسیون ملی یونسکو؛
3ـ ایجاد هم‌افزایی و همگرایی در همه سازمان‌ها و نهادهای استانی به منظور پیشبرد اهداف و توسعه فعالیت‌های مرتبط با حوزه کاری کمیسیون ملی؛
4ـ اجرای برنامه‌ها و طرح‌های مصوب کمیسیون ملی در استان؛
5ـ پایش و نظارت بر همه فعالیت‌های دستگاه‌های مختلف دولتی و غیردولتی استانی مرتبط با کمیسیون ملی یونسکو؛
6- ایجاد فرصت‌های مناسب برای مشارکت اقشار گوناگون به‌ویژه نخبگان، بانوان و جوانان و کمک به‌منظور کشف استعدادها در عرصه‌های مختلف؛
7- توسعه دانش بومی در حوزه‌های آموزشی، علمی و فرهنگی؛
8- شناسایی و معرفی نام‌آوران عرصه‌های مختلف استانی جهت معرفی به مجامع بین‌المللی و بزرگداشت آنها.
سازمان‌های مهم بین‌المللی همواره در تلاش بوده‌اند با راه‌اندازی و تأسیس دفاتر و مقر در کشورهای میزبان، ارتباط نزد‌یک‌تر و دقیق‌تری با دولت‌ها برقرار کنند.
در این میان، یونسکو از مهم‌ترین سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه گردشگری، فرهنگ، آموزش و... فعالیت می‌کند. دفتر این سازمان در ایران با نام کمیسیون ملی یونسکو به‌دنبال پذیرش عضویت ایران در آن، با تصویب مجلس شورای ملی وقت، در سال ۱۳۲۷ تشکیل شد. این کمیسیون برای تعیین اهداف، شرح وظایف و ارکان خود، اساس‌نامه‌ای را در ۱۳ ماده تنظیم کرد که بنابر پیشنهاد وزیر فرهنگ وقت، در چهاردهم اردیبهشت ۱۳۲۸ در جلسه هیأت وزیران به تصویب رسید.
■ کمیسیون در ایران چه وظایفی را بر عهده دارد؟
کمیسیون دارای شخصیت حقوقی بوده و اهداف و وظایفی دارد که ۱۲ مورد از موارد اساس‌نامه فوق به آن پرداخته است. اما آنچه بیشتر در این مقال برای ما حائز اهمیت است وظایف این نهاد در قبال مسائل میراث فرهنگی، گردشگری و حفظ و گسترش صنایع دستی، موزه‌ها و... است. به گونه‌ای‌که اساس‌نامه، شناخت فرهنگ‌های گوناگون و معرفی فرهنگ اسلامی و میراث فرهنگی ایران را از جمله وظایف مهم این نهاد دانسته و ایجاد ارتباط بین سازمان یونسکو و سازمان‌های دولتی و غیردولتی کشور که در زمینه‌های آموزشی، تربیتی، علمی، فرهنگی و ارتباطات فعال هستند را از دیگر تکالیف کمیسیون ملی یونسکو در ایران می‌داند.
فعالیت دفاتر نمایندگی استانی کمیسیون ملی یونسکو- ایران
نظر به مصوبه شورای اجرایی کمی سیون ملی یونسکو در تاریخ اول دی‌ماه 1394 و در راستای تمرکززدایی از فعالیت‌های کمیسیون ملی یونسکو، پایش موضوعات و فعالیت‌های مرتبط در اقصی نقاط کشور، اجرای برنامه‌ها و طرح‌های مصوب کمیسیون ملی در استان‌ها و ارتقای آگاهی‌های عمومی در مسیر توسعه علمی، فرهنگی و آموزشی؛ دفاتر نمایندگی استانی براساس شرایط و ویژگی‌های اقلیمی و تاریخی در استان‌های واجد شرایط طبق ضوابط این آئین نامه، تأسیس و با مشارکت مؤسسات، نهادها و تشکل‌های مردم‌نهاد اداره و راهبری خواهند شد.
اداره فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران
اداره فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران کنوانسیون‌هایی را اجرا و بر روند اجرایی آنها نظارت کرده و پیگیری‌های مربوطه را انجام می‌دهد. ارکان اصلی فعالیت اداره فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو مطابق با اجرای اهداف کنوانسیون‌ها، توصیه‌نامه‌ها، طرح‌ها و برنامه‌های عمل بین‌المللی و اولویت‌های ملی می‌باشد که به شرح زیر است:
اهداف توسعه هزاره، کنوانسیون جهانی حق مؤلف (1971، 1952)، کنوانسیون حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی جهانی (1972)، کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی معنوی (2003)، کنوانسیون حفظ و ترویج تنوع مظاهر فرهنگی (2005)، کنوانسیون منع ورود و صدور انتقال غیرقانونی مالکیت اموال فرهنگی (1970)، کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی زیر آب (2001)، اعلامیه جهانی درباره تخریب میراث جهانی (2003)، کنفرانس استکهلم در مورد سیاست‌های فرهنگی برای توسعه (1998)، دستور کار جهانی در زمینه گفت‌و‌گوی بین تمدن‌ها (2001)، طرح عمل بین‌المللی دهه ملل متحد در زمینه آموزش در خدمت توسعه پایدار (2014-2005)، دهه بین‌المللی بومیان جهان (2014-2005).
