نهاوند-معصومه کمالوند-خبرنگار همدان پیام:علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد. پیش از آنکه شهر در اثر فعالیت یکی از ۴ گسل ویران کننده، خاک شود باید برای بافت فرسوده شهری که در زمان بحران و یک زلزله ادامه دار با ریشتر بالا فاجعه ای بدتر از بم به بار خواهد آمد و امان نجات حتی یک پرنده را هم در کوچه های تنگ و آوار گرفته و مسیرهای بسته که حتی راه یک موتور هم برای امداد رسانی ندارد، فکر و اقدامی اساسی کرد.
زلزله عصر چهارشنبه هفته گذشته در نهاوند که 9/3 ریشتر و عمق۸کیلومتری زمین رخ داد ، هشداری برای تیم مدیریت شهری و بحران شهرستان بود!
تیم بحرانی که مدت هاست از آن خبری نیست و یک باره در سیلی،بحران نیمه شبی بامدادی متوجه می شود که بیل مکانیکی ندارد یا امکاناتش حداقل است و توان مدیریت همه ی محدوده بحران را در زمان خودش ندارد!
شهرستان نهاوند بر روی ۴گسل زلزله قرار گرفته است و در شناسنامه بحران هایش دو زلزله ویرانگر سال۳۷و۶۶ را ثبت شده دارد و بارها هم کارشناسان و زمین شناسان از فاجعه آفرینی گسل نهاوند در صورت ادامه دار بودن زلزله و شدید شدن آن در شهرستان هشدار ها داده اند.
زلزله اخیر شدید بود اگر چند ثانیه ادامه می داشت یقینا فاجعه رخ می داد آن هم در بافت مرکزی و فرسوده شهر که عمدتا بافت تاریخی شهر و عمده سکونت گاه شهری را بخود اختصاص داده است.
زلزله خسارتی نداشت
مسئول مرکز لرزه نگاری استان زلزله اخیرنهاوند که زمان اندکی رخ داد، را ناشی از فعالیت “گسل نهاوند “ عنوان کرد و گفت؛ زلزلههایی با این سطح، خسارتی ندارد.
عزتا... تیموری این زمین لرزه را به بزرگی 9/3 ریشتر در عمق هشت کیلومتری زمین و در ساعت ۱۵ و ۲۶ دقیقه روز ۲۷ مهرماه در شهرستان نهاوند، اعلام کرد که منطقه نهاوند-برزول رخ دادهاست.
بیشترین زلزله استان در منطقه “گسل نهاوند”است
به گفته ی تیموری در آن منطقه گسل نهاوند را داریم که سابقه زلزله خیزی دارد و بخش اعظم زلزله استان در آن منطقه رخ میدهد و این زلزله نیز ناشی از فعالیت گسل نهاوند بوده است.
زلزله بیخبر ویران می کند
بافت فرسوده نهاوند ۳۰۰هکتار است! سال هاست گزارش از بافت فرسوده شهری می دهند اما به جرأت هیچ اقدام مؤثری انجام نشده است، اگر چه تصور می شد زلزله در روستاها نگران کننده تر باشد اما در سال های اخیر حجم مقاوم سازی و بهیاری و اجرای طرح های هادی در روستاها آن قدر قابل توجه بوده است که همه نگاهها در زمان بحران به فاجعه در بافت فرسوده ی شهری خیره است!
عمده بافت فرسوده شهر نهاوند در مناطق گلزرد،شاطر آباد،خاقانی،شیخ منصور، دو خواهران ،پای قلعه، منطقه حاجیان،مهدیه است اما در مناطقی مثل گلزرد و شاطر آباد توجه مردم و اقدامات برای نوسازی بیشتر است و از بافت روستایی در حال تغییر است اما مناطقی از جمله شیخ منصور ،پای قلعه درگیری بیشتر است چرا که موضوع بافت فرسوده و هم پوشانی آن با بافت تاریخی مشکل مضاعف شده است و دست مجریان را با قواعد تازه تعریف شده بسته است و اجازه احیاء هم نمی دهد.
بازاریان برای بافت فرسوده بازار سنتی به نماینده نامه نوشتند
اخیرا هم بازاریان با نوشتن نامه ای به نماینده و مسئولین شهرستان اعلام کرده اند که شرایط فرسوده و مندرس در بافت بازار قدیمی و سنتی شهر که می تواند یک موقعیت گردشگری و البته مقر و قلب اقتصادی شهر است،مورد تمسخر مسافران و گردشگران قرار گرفته و درصدد فکری برای بازسازی و نوساز یا تعمیر این موقعیت اقتصادی تاریخی باشند.
قانون جدید میراث بیشتر مانع بود تا کمک
سال گذشته برای کمک به تسریع در ساماندهی بافت فرسوده در مناطق محروم شهر که عمده جمعیت هم در آن ساکن است، بدلیل هم پوشانی بافت فرسوده با بافت تاریخی محدوده پای قلعه دو خواهران و شیخ منصور در بحث کاوش ها برای یافتن معبد لائودیسه ، مصوباتی مطرح شد که مثلا ساخت و ساز در این محدوده تاریخی مجاز است اما مشروط به اینکه مواردی از قبیل در جا سازی رعایت شود و اجازه ارتفاع سازی هم ندارند!
همه دستگاههای عضو مدیریت بحران در احیای بافت فرسوده وظایف تعریف شده دارند
معاونت عمران شهردار نهاوند می گوید در بحث بافت فرسوده تنها شهرداری وظیفه ندارد بلکه همه دستگاههای متولی و خدماتی عضو مدیریت بحران وظایفی تعریف شده دارند که باید بر مبنای آن از محل اعتبارات داخلی هزینه کنند.
اما ظاهر ماجرا می گوید این موضوع تنها مربوط به شهرداری می شود!!
پایلوت پژوهشی کشوری دولت سابق هم بی نتیجه بود
عباس حسنوند درباره برنامه پایلوت شدن نهاوند در بحث بازآفرینی شهری در کشور به همراه دامغان و سیرجان هم که در زمان دولت گذشته مطرح شد، گفت؛ این پایلوت شدن پژوهشی هم که در دولت گذشته رخ داد و قرار بود نهاوند به همراه آن دو شهر دیگر پایلوت پژوهشی کشور شوند تا با بررسی این سه منطقه،سایر مناطق. مشابه در کشور ساماندهی و ازحالت قدیمی و فرسوده خارج شوند، اما عملا ً هیچ نتیجهای برای شهر نهاوند نداشت و اقدامی هم نشد!
میراث اجازه بلندمرتبه سازی نمیدهد
یکی از علت هایی که بافت فرسوده احیاء نمی شود این است که مثلا شهروندی به شهرداری مراجعه کرده و می گوید؛ زمینی را در یکی از این مناطق بافت فرسوده شهر خریداری کرده اما میراث اجازه ارتفاع سازی به او نمی دهد.
میراث احیا نکرد مانع هم شد
معاون عمران شهرداری نهاوند مانع شدن میراث برای ارتفاع سازی را علت اصلی احیاء نشدن منطقه بافت فرسوده دانست که به بهانه هم پوشانی شدن این بافت با بافت تاریخی ،عنوان می شود.
و در بازسازی طبق ضوابط خاص که اجازه ارتفاع سازی را نمی دهد میراث فرهنگی مانع احیاء در این مناطق شده است و نبض بافت فرسوده شهر را درگیر معبد لائودیسه کرده است.
میراث امتیازهای شهرداری را برای انبوه ساز بی نتیجه کرده
به گفته حسنوند ،با وجود اینکه شهرداری برای صدور پروانه و جواز ساخت در این مناطق هزینه را نیم بهاء حساب می کند اما کسی استقبال نکرده است چرا که برای سازنده و انبوه ساز به صرفه نیست که اجازه ارتفاع سازی ندارد و فقط باید در جا سازی کند!
او معتقد است بافت تاریخی باید تعیین محدوده شود نه اینکه تمام منطقه را درگیر این موضوع کند!
بر همین اساس هم با توجه به اینکه ۳۰۰هکتار بافت فرسوده داریم اما عمده بحران و فاجعه هم در منطقه شیخ منصور و پای قلعه و دو خواهران است ،باید موانع را حذف کرد و میراث هیچ اقدامی برای بافت فرسوده انجام نداده ،مانع هم شده است،چرا که نه اعتبار دارد نه ظرفیت!
تنها با قانونی که تعریف کرده دست انبوه ساز را هم بسته و اجازه ورود نمی دهد.
کمیسیون ماده ۵مجوز داد اما قانون مانع شد
حسنوند از دیگر شرایط تسهیل و امتیاز هایی که شهرداری برای ساخت و ساز در منطقه بافت فرسوده عنوان کرده است را صدور مجوز کمیسیون ماده ۵عنوان کرد و گفت؛ محور دو خواهران در کمیسیون ماده ۵شرایط ساخت و ساز در آن را تغییر دادیم و اجازه ساخت تجاری و مسکونی هم اعلام شد اما باز هم استقبال نشد!چون قانون میراث اجازه نمی دهد که اگر فردی خانه اش را باز سازی و مقاوم سازی می کند طبقه هم کف را تعمیرگاه بسازد و بالا را هم مسکونی که برایش بصرفه باشد.
اما ندادن مجوز میراث باعث شده به همان خانه قدیمی فرسوده اکتفاکند و هزینه ای نکند.
گسل نهاوند ویرانگر است
عضو هیأت علمی گروه زمینشناسی دانشگاه بوعلی سینا بخش خطرناکتر استان همدان را جنوب غرب استان و شهرستان نهاوند اعلام کرده که در این منطقه یک گسل بسیار مهم و تأثیرگذار داریم و خیلی مهم و فعال است و ارومیه، پیرانشهر، مریوان، کامیاران، صحنه، نهاوند و درود را شامل میشود که نام آن گسل «جوان اصله زاگرس» است که از شمال غرب کشور وارد ترکیه شده و تبدیل به گسل شمال آناتولی و گسل شرق آناتولی میشود که ما کم و بیش در جریان زلزلههای ترکیه هم هستیم و میدانیم ترکیه هم مانند ایران یک کشور لرزهخیز است.
در شمال شهر نهاوند دشت نهاوند قرار دارد که کشاورزی غنی و سرابهای معروفی دارد که در آنجا هم 2 گسل فعال به موازات هم به نام گسل «نهاوند» و گسل «گارون» وجود دارد که گسل نهاوند از شمال شهر و شهرک صنعتی نهاوند عبور میکند و به فیروزان میرسد و در بخش غربی این دشت، سرابهای معروفی مانند گیان و فارسبان وجود دارد که اینها هم روی قطعه گسلی گارون هستند و این گسل تا صحنه ادامه دارد.
اقدام عاجل برای بافت بیمار نهاوند
با همه اوصاف با گسلی ویرانگر و خطرناک در استان و البته نهاوند مواجهه ایم که ضرورت توجه مدیریت بحران را در بافت فرسوده شهر و جدی گرفتن جان شهروندان که واقعا در خطر است، را صد چندان می کند و انتظار میرود حرکتی جدی و اقدامی اساسی پیش از آنکه دست روی دست بزنیم و دنبال مقصر فاجعه باشیم، اجرا شود.
