در بین تمامی رشتههای ورزشی، رشتههای فوتبال، کشتی و ورزشهای رزمی بیشترین آسیب ورزشی را با خود به همراه دارند و بیشترین آسیبها نیز در ناحیه زانو، شانه و کشاله ران رخ میدهد.
نرمش و گرم کردن بدن موجب افزایش جریان خون به سمت ماهیچهها، افزایش انعطافپذیری و کاهش وقوع آسیبها میشود. در شرایط کنونی با توجه به پاندمی کووید-۱۹ و تأثیر مستقیم آن بر مدت زمان فعالیتهای ورزشی و محدودیتهای تمرینی ناشی از این بیماری، حفظ آمادگی بازیکنان و اتخاذ روشهای تمرینی مناسب جهت پیشگیری از آسیب ناشی از فعالیتهای محدود شده، اهمیت بهسزایی دارد.
بنابراین بیشتر از گذشته پیشگیری از آسیبهای ورزشی در بین مربیان و ورزشکاران باید مورد توجه قرار گیرد و منطقی است که بازیکنان و مربیان با دانستن و انجام روشهای تمرینی ساده که زمان بسیار کمی از تمرینات روزانه آنها را به خود اختصاص میدهد و در گرم کردن پیش از تمرینات اصلی قابل انجام است، نسبت به پیشگیری از این آسیبها اقدام کنند تا در یک مسیر مستمر در جهت نیل به اهداف قهرمانی گام بردارند.
این تمرینات از بخشهای مختلفی از جمله تمرینات دویدن، قدرتی، تعادلی و تمرینات هماهنگکننده عصب و عضلات تشکیل شده است و دارای اهدافی شامل بهبود کنترل حرکتی اندام تحتانی، افزایش ثبات ناحیه مرکزی بدن و افزایش آگاهی از وضعیت مفاصل اندام تحتانی است و منجر به بهبود اجرای امن و درست الگوهای حرکتی میشود تا از این طریق میزان بروز آسیبها کاهش یابد.
در بین تمامی رشتههای ورزشی، رشتههای فوتبال، کشتی و ورزشهای رزمی بیشترین آسیب ورزشی را دارند و بیشترین آسیبها در ناحیه زانو، شانه و کشاله ران است، اما در کنار این آسیبها میتوان به آسیبهای شایع دیگر در ورزش مانند آسیب زانو، کشیدگی کشاله ران، شانه، پارگی رباط صلیبی، پیچخوردگی مچ پا، التهاب و درد قسمت جلویی ساق پا اشاره کرد.
برخی مواقع پیشگیری از آسیبهای شایع ورزشی خارج از کنترل ما است، حال آن که اکثر مواقع قابل پیشگیری هستند و گاهاً آسیبهای ورزشی را خودمان بر سر خودمان میآوریم چون برای انجام آن ورزش خاص شرایط بدنی آمادهای نداریم.
فوتبال ورزشی پرهیجان و پر برخورد است که در آن انواعی از حرکات پرشی، افزایش و کاهش شتاب و تغییر جهتهای ناگهانی رخ میدهد و بسیار طبیعی است که با توجه به ذات این ورزش احتمال بروز آسیبهای ورزشی در آن زیاد باشد. از طرفی با بروز آسیب، هزینههای مستقیم و غیرمستقیم زیادی به ورزشکار، باشگاه یا تیمهای ملی وارد میشود. هزینههای بالای درمانهای جراحی و فیزیوتراپی و... همچنین محرومیت ورزشکار از فعالیت ورزشی که مدت زمان این محرومیت بستگی به نوع آسیب دارد و میتواند ضرر زیادی را متوجه بازیکن، مربی، باشگاه و تیمهای ملی کند. از همه مهمتر برخی از این آسیبها میتوانند طول دوره قهرمانی و عمر فعالیت ورزشی او را متأثر سازند و چه بسیار بازیکنان مستعدی که به دلیل مصدومیت مجبور به خداحافظی از دنیای ورزش شدهاند.
طبقهبندی آسیبهای ورزشی
معمولاً آسیبهای ورزشی از خفیف تا متوسط طبقهبندی میشوند که میتوان با استفاده از روشهای P.R.I.C.E تراپی (محافظت کردن، استراحت، سرمادرمانی، کمپرس کردن، و بالا نگه داشتن اندام) مشکل را برطرف کرد؛ اما باید در نظر داشت که برخی از آسیبهای ورزشی حتی با انجام بهترین روش درمانی برای درمان کامل به ماهها زمان نیاز دارند.
بنابراین هر فعالیت ورزشی باید آهسته و ابتدا با نرمش آغاز شود تا از بروز آسیبهای شایع ورزشی پیشگیری کند به گونهای که میتوان گفت «نرمش و گرم کردن بدن موجب افزایش جریان خون به سمت ماهیچهها، افزایش انعطافپذیری و کاهش وقوع آسیبها میشود.
درمانهای خاص آسیبهای رایج
برای درمان هر یک از آسیبهای رایج ورزشی، درمان خاصی وجود دارد. اکثر ورزشکاران پیچخوردگی مچ پا را تجربه خواهند کرد. بهخصوص زمانی رخ میدهد که مچ پا زیاد به سمت داخل چرخانده شود. این حالت رباطهای اطراف مچ را تحتفشار قرار داده و سبب پارگی رباطهای مچ پا میشود (بهخصوص آنهایی که ضعیفتر هستند). ورزشکار بهتر است به پزشک ورزشی مراجعه کرده تا درمان مناسب را دریافت نماید.
کشش و جابهجایی ناگهانی پوزیشن سبب کشیدگی عضلات داخلی ران (کشاله) میشود. گلف، فوتبال، فوتسال و بسکتبال از ورزشهایی هستند که آسیب به کشاله در آنها شایع است. اغلب آسیبهای وارده به کشاله با کمپرس کردن، سرد کردن و استراحت درمان میشوند. اینکه زودتر از موعد اصلی به فعالیتهای قبلی پرداخته ممکن است سبب وارد شدن صدمات جدیتر و مشکلات طولانیمدت به کشاله شود، ولی باید توجه کرد که هر آسیب وارده به کشاله که همراه با التهاب و تورم باشد باید در اسرعوقت توسط پزشک معاینه شود.
دویدن و ایستادن ناگهانی یا حتی ضربه از پهلو به زانو میتواند سبب پارگی رباط صلیبی شود. بنابراین هر وقت احساس کردید رباط صلیبیتان آسیب دیده است باید به پزشک مراجعه کنید. پارگی رباط صلیبی قابلیت آن را دارد که بهصورت بالقوه شدیدترین آسیب ورزشی باشد. پارگی کامل رباط صلیبی معمولاً برای درمان نیازمند عمل جراحی است.
