1- کرونا در شرایط اجتماعی نامناسبی در کشور دیده شد، شرایطی که اعتماد اجتماعی در پایینترین اندازه قرار داشت و بیاعتمادی به مسئولان افزایش زیادی در جامعه یافته بود.
میزان مشارکت در انتخابات مجلس بهخوبی نشاندهنده وضعیت اجتماعی کشور و میزان اعتماد به مسئولان فعلی و آینده کشور است که بیانگر عمق یافتن بیاعتمادی مردم به مسئولان است که باید بهعنوان آسیبی جدی بررسی و راهکارهای افزایش اعتماد در جامعه به کار گرفته شود.
2- نامحرم دانستن مردم در تصمیمگیریهای مهم بهویژه در چند تصمیم مهم امسال، به اعتراضاتی منجر شد که با پایان یافتن اعتراضات این موضوع مهمترین تأثیر را در بیاعتمادی مردم به مسئولان گذاشت.
اینکه اکنون جامعه ۳۰ بهمن ماه را بهعنوان روز آغاز مشاهده کرونا در ایران قبول ندارند و مسئولان را به پنهانکاری متهم میکنند، ریشه در رفتارهای پیشین دارد که مردم را از اطلاعات لازم محروم و آنها را طرف مشورت ندانستهاند.
3- ایران به لحاظ شاخصهای اجتماعی، آسیبهای این حوزه و سرمایه اجتماعی در شرایط پر حرف و حدیثی است و این وضعیت یک شبه ایجاد نشده که یک شبه و با یک طرح شرایط بهبود یابد و از این وضعیت رهایی حاصل شود.
از این منظر بررسی اتفاقاتی که به این شرایط منجر شده برای عبور از آن ضرورت دارد، باید بررسی شود که چرا اعتماد مردم به مسئولان در بهترین شرایط به ۴۰ درصد رسیده است.
4- در اوایل انقلاب همه با هم برادر و خواهر بودند و قرار بود جامعهای بدون برتری طبقاتی تشکیل شود اما امروز مردم برخی مسئولان را افرادی میدانند که حرف آنها را نمیفهمند و سطح زندگی آنها با زندگی مردم بسیار متفاوت است و به عبارتی شاههای کوچک در جامعه تکثیر شده و ازدیاد یافتهاند.
شاهانی که خود را برتر از مردم میدانند و نگاه از بالا به مردم داشته و همه امکانات این سرزمین را حق خود و فرزندان نالایقشان بهواسطه زن خوب میدانند.
۵- در کرونا مردم نباید شاهد تبعیض در تشخیص، درمان و رسیدگی باشند اما گویا چنین نیست و دستورالعمل رسیدگی به مسئولان از مردم متفاوت است.
نخستین نمونه این تفاوت در مجلس رخ داد که نمایندگان با آنکه میدانستند مردم به ماسک، الکل، دستکش و دیگر لوازم پیشگیری از کرونا دسترسی ندارند، کیف بهداشتی خود مملو از این لوازم را دریافت کردند تا عملی نشان دهند که چرا مردم به نمایندگان برای بهبود شرایط خود اعتماد ندارند، نمایندگانی که مردم را در شرایط حساس فراموش میکنند و با دریافت یک کیف راضی میشوند به اینکه وضع همه مردم خوب است و به به و چه چه از عملکردهایی سر میدهند که مردم رضایتی از آنها ندارند.
6- به مردم توصیه میشود در خانه بمانند یا اگر علائم کرونا داشتند تا شدت نیافت به مراکز درمانی مراجعه نکنند اما مسئولانی از مثبت شدن آزمایشهای خود خبر میدهند که برای عموم مردم در این مرحله انجام نمیشود و برخی خبرنگاران از درمان اختصاصی آنها در منزل با درگیر کردن حداقل ۳ پرستار، تخت ویژه و اکسیژن و... هزینه بسیار خبر میدهند.
این تبعیض قطعا از اندک اعتماد مردم به مسئولان خواهد کاست زیرا پذیرفته نیست که برخی به واسطه مسئولیتی که از مردم گرفتهاند از بهترین امکانات و تخصصها بهرهمند شوند و مردم همچنان بهدنبال ماسک و مواد ضدعفونیکننده از این داروخانه به داروخانه بعدی بروند.
7- امیدبخشی و صحبت از امید شاید راهکار خوبی برای مقابله و گذر از شرایط نامطلوب اقتصادی باشد که البته آن هم در کنار امید، نیازمند حرکاتی برای رسیدن به شرایط مطلوب است اما این نسخه برای مقابله با شیوع یک ویروس و بیماری جدید پاسخگو نیست و آنچه در این زمینه نیاز است، عمل به نسخه اعتماد آفرینی و انجام اقداماتی است که اعتماد مردم را افزایش داده و تلاش مسئولان را برای خدمت باور و به توصیهها بر اساس این اعتماد عمل کنند.
راهکار اصلی این اعتماد آفرینی یک رنگی است همه باید در بهرهمندی از امکانات پیشگیری، تشخیص و درمان برابر باشند و یکرنگ دیده شوند و مسئولیت نباید تفاخر طبقاتی ایجاد کرده و رنگ بهتری به این طبقه ببخشد.
اگر چنین شد قطعا این ویروس عاملی خواهد شد تا انسجام ملی و سرمایه اجتماعی کشور برای بهبود شاخصهای اجتماعی و کاهش آسیبهای اجتماعی بالا رفته و ارتقا یابد.