امروزه جامعه ایرانی گرفتار بسیاری از بی نظمی های اجتماعی است که از جسم و جان هرکس می کاهد ، اما چه باید کرد که بیشتر بی نظمی های نهادینه شده را خودمان سیب شده ایم و به آن دامن می زنیم.
هیچ شهروندی نیست که در انجام کارهای روزمره خود در سطح شهر یا در هنگام مسافرت درون شهری و جزیان کند ترافیک و یا در مراجعه به سازمانهای اداری و شرکتهای خدمات رسان ، چوب بی نظمی گریبانگیرش نشود .
نتیجه همه بی نظمی ها استرس و عصبانیت و بدبینی ها است که بر یک یک شهروندان وارد می شود و در نهایت هم به بیماری های روحی و روانی در جامعه می انجامد و هزینه‌های سنگین اجتماعی و منابع مالی هنگفتی بر پیکره جامعه تحمیل می کند.
وضعیت آشفته بی نظمی های اجتماعی حاکم بر جامعه کنونی ، موضوعی نیست که از دید مراکز علمی و مطالعاتی و همچنین سازمانهای مسئول پنهان بماند ، ولیکن ریشه یابی چنین معضلات هنجار شکن امر ساده ای هم نیست و تحقیقات و نظر سنجی های میدانی برای دسترسی به نظرات مردمی و کارشناسان سازمانهای مختلف ، بخشی از چنین تحقیقات جامع است و سالهای طولانی زمان می برد تا نتیجه تحقیقات جامعه شناسی به مرحله چاره جویی برسد .
نکنه مشخص در علت یایی و آسیب شناسی در موضوع بی نظمی و قانون گریزی این است که در جریان مطالعات میدانی ، افکار عمومی اغلب و طبیعتاً حکومت را مسبب شکل گیری و ترویج ناهنجاری ها معرفی نمایند و دلیل آنرا هم پارتی بازی ها در بسترهای اجرایی ، رانت خواری ها ، چند دسته گیهای سیاسی ، انحصار طلبی و دور زدن قانون در جنگ و گریزهای جناحی می دانند .
در همین حال نظریه پردازی هایی هم از جانب بسیاری جامعه شناسان قایل دسترسی است که خود مردم را به عنوان بخش مهم و تکه بزرگی از جامعه ، عامل عمومیت یافتن بسیاری بی نظمی ها و بی اعتنایی و خود خواهی برابر حقوق دیگرانی غیر از خود می‌دانند.
این دسته از صاحب نظران به این نکته قانونی استناد می کنند که ناآگاهی و بی اطلاعی از مفاد قانون در هر مواردی دلیل بر بی گناهی و مبری بودن از قصور نیست.
در همین بحث های بدون پایان شلوغی و بی‌نظمی های ترافیکی با وجود تمام قوانین و آیین‌نامه‌های راهنمایی و رانندگی ، شاهد هستیم که هیچ عالم و عامی هنگامه رانندگی و حضور در ترافیک ، مقید به رعایت حقوق دیگران نیست و قانون گریزی در رانندگی را دلیل بر مهارت و تیز چنگی و به اصطلاح زرنگی خود می‌داند.
در بانک شماره نوبت گرفته ای و بعد از دقایق طولانی انتظار ، چشم و حواست به اپراتور شماره خوان است تا نوبت برسد و به یکی از باجه ها فراخوانده شوی که ناگهان یکی از آشنایان و نور چشمی ها از راه می رسد و بدون رعایت و بی هیچ اعتنا به حقوق دیگران ، پشت باجه می پیچد و نجوا کنان با آشنای بانکی خود کارش را انجام می‌دهد و با حالت حق‌بجانب از کنار همه می‌گذرد و می رود ! .
در خبر ها آمده بود ، چند روز پیش یک عابر پیاده میان سال همدانی توی بلوار ارتش در حادثه برخورد با یک کامیون جان خود را از دست داده است ، علت این حادثه به نقل از رئیس اداره راهنمایی و رانندگی همدان این بوده است که شخص حادثه دیده بدون توجه به محل عبور عابر پیاده از روی نرده های آهنی وسط بلوار ارتش که برای جلوگیری از حوادث این چنینی نصب شده است ، به آن طرف نرده پریده و چون نتوانسته است تعادل خود را حفظ کند ، زیر چرخ‌های یک کامیون سنگین پرت شده و جان باخته است ! .
قاعده و قانون برای ایجاد نظم و انضباط اجتماعی و رعایت حقوق دیگران برای توسعه فرهنگ عمومی تعیین شده است . می گویند ، قانون اگر اشکالی ماهوی هم داشته باشد ، بودن و اجرا کردنش بهتر از نبودن و بی اعتنایی به آن می باشد ، چون برای همگان لازم الاجرا است . یکی دیگر از موارد آزار دهنده بی‌نظمی در کلان شهر همدان ، ایجاد ترافیک سنگین مقابل مدارس و مراکز آموزشی در هنگامه های شروع و پایان کار مدارس است .
حال برای ایجاد گره های کور ترافیکی در معابر اکثراً کم عرض مقابل مدارس ، هجوم والدین با خود روهای شخصی برای سوار و پیاده کردن فرزندان دانش آموز خود کافی نیست که خیل دانشی آموزانی هم که پیاده رفت و آمد می کنند ، هنگام زنگ تعطیلی و خروج از مدرسه ، لحظات طولانی به بازی گوشی و توقف مقابل مدرسه می‌پردازند که به ایجاد ترافیک بیشتر و اعتراض رانندگان می‌انجامد ، در حالیکه مدیران مدارس می‌توانند به دانش آموزان تذکر بدهند و از آنان بخواهند که لااقل در پیاده رو ها بایستند و خیابان را اشغال نکنند.
