انتشار نتيجه بررسي صلاحيت كانديداها در هيأتهاي نظارت اگرچه با تحليلهاي متفاوتي از سوي فعالان سياسي روبهرو شده است اما با توجه به شاخصهاي اعلامي از سوي هيأت نظارت براي داوطلبان، چندان دور از انتظار نبود.
شوراي نگهبان و افراد مرتبط با آن مدتهاست كه از خط قرمزهايي سخن ميگويند كه رعايت آنها براي حضور در هر انتخاباتي را از داوطلبان آن انتخابات انتظار دارند.
درباره درستي يا سليقگي بودن و انطباق اين خطوط قرمز با قانون نيز فعالان سياسي همواره بحثهايي را داشتهاند و اكنون نيز با رد صلاحيت يا عدم احراز صلاحيت كه خود مبحث گستردهاي است، باز هم اين مباحث مطرح است.
در نظام انتخاباتي ايران رد شدن از فيلتر شوراي نگهبان و گرفتن تأييد صلاحيت، اهميت فراواني دارد، به طوري كه برخي فعالان سياسي تنها با اين هدف و بهرهبرداريهاي بعدي از اين تأييد صلاحيت وارد كارزار انتخاباتي شده و پس از كسب تأييد صلاحيت عرصه را ترك ميكنند البته در اين ترك ميدان معمولاً تعاملاتي با چهرههايي كه امكان رأيآوري بيشتري دارند نيز داشته و از غنائم انتخاباتي سهمي را به خود اختصاص ميدهند.
وراي اين موضوع، برخي فعالان سياسي نيز قبل از انتخابات امكان رد صلاحيت خود را با رصد مواضع اعضاي شوراي نگهبان بالا ميبينند و آنچه قابل تأمل است، روشي است كه اين افراد براي كسب نظر شوراي نگهبان به كار گرفته و به كمك رسانه ملي يا جناحي خود موفق ميشوند، نظر شوراي نگهبان را عوض كنند.
در اين دوره از انتخابات برخي كانديداها با اين هدف وارد عرصه رقابتها شدند تا هم در جناح خود جايگاه از دست رفته را بازيابند و هم با كسب تأييد صلاحيت شوراي نگهبان اثبات كنند كه اتفاق خاصي نيفتاده و مطالبي كه گفته ميشود، ارزش توجه ندارد.
در بين رد صلاحيتشدگان انتخابات از چهرههاي شاخص جناح چپ يا راست ديده ميشوند كه نتوانستهاند مسير اعتمادسازي با شوراي نگهبان را طي كنند و در واقع رد صلاحيت آنها به دليل همين نبود اعتماد بوده است.
وقتي برخي كانديداها ميدانند به خاطر فعاليت در دولت گذشته و نزديكي به برخي شخصيتهاي آن دولت كه شوراي نگهبان درباره آنها نظر خاصي دارد، امكان رد صلاحيتشان بالاست يا كانديدايي كه ميداند به خاطر مسائل سال 88 و نزديكي به رئيس دولت اصلاحات، تمام سوابق انقلابي وي از منظر شوراي نگهبان زير سؤال است، بهتر است راه اعتمادسازي با شوراي نگهبان را در پيش بگيرد و با حضور بيشتر در رسانهها و رايزني، نظر شوراي نگهبان را تأمين كند. همان كاري كه برخي از كانديداها كرده و امروز در زمره تأييد صلاحيتشدگان هستند.
مدتها قبل همدانپيام از تلاش يكي از اين كانديداها گزارشي ارائه كرد و حضور وي در صداوسيما و توضيحات او را تلاش براي جلب اعتماد شوراي نگهبان و نگراني از رد صلاحيت عنوان كرد.
اين اتفاق در ايام بررسي صلاحيتها توسط كانديداهاي ديگري به شكل ديگر تكرار شد و سخنرانيهاي عجيب و غريب آنها تلاشي در همين راستا ارزيابي شد.
امروز به خوبي مشخص ميشود كه اين كانديداها كه به اعتمادسازي رأي آوردهاند، توانستهاند تأييد صلاحيت خود را از شوراي نگبان دريافت كنند و بسياري از افراد صالح به دليل بيتوجهي و تلاش نكردن در رفع ابهامات از منظر شوراي نگهبان صالح تشخيص داده نشدهاند.
البته هنوز امكان بازگشت با اعتمادسازي از سوي داوطلبان رد صلاحيت شده وجود دارد و داوطلبان ميتوانند با اثبات اينكه از خطوط قرمز مدنظر شوراي نگهبان رد نشدهاند و با جلب اعتماد آنها به عرصه رقابت انتخابات برگردند. وقتي برخي داوطلبان ميتوانند با اين روش صلاحيت خود را دريافت كنند، حكايت از آن دارد كه ديگران هم ميتوانند.