امکانات داریم اما برنامه‌ای نیست

 در آستانه بزرگداشت هفته دولت قرار داریم و چنین روزها و هفته‌ای بهترین فرصت برای تأمل بر عملکرد دولتمردان در حوزه‌های گوناگون تصمیم و اجرا و تأثیر آن در بهبود شرایط عمومی می‌باشد.
در این یک هفته پیش‌رو است که باید بررسی کرد و قضاوت به عمل آورد که مطالبات به حق و به جای مردم از دولت‌ها کدامند و در سوی مقابل نیز دولت‌ها چه توقع و چشم یاری می‌توانند از مردم در تکاپوهای اجتماعی و ایده‌پردازی و کمک به خود داشته باشند.
در شرایط فعلی جامعه ایرانی که موضوع اقتصاد در معنای عام به یک چالش بزرگ و دغدغه اصلی هم برای دولت و هم برای مردم تبدیل شده است، نحوه استفاده از منابع ملی و به خصوص آب و خاک برای تولید و خودکفایی و گردش رو به جلوی اقتصاد بسیار مهم و حیاتی است.
در این خصوص با وجود دستاوردهای چشم‌گیری که در حوزه کشاورزی به دست آمده است ولیکن هنوز هم مشکلات بزرگ و ناهماهنگی‌ها و بلکه موانع اصلی پیشرفت اقتصادی کشورمان در این حوزه نهفته است و نمونه عینی آن نبود برنامه مدون و منظم و ناهماهنگی در گذر از کشاورزی سنتی به مدرن و همچنین ناتوانی در تفکیک تولیدات منظم برای مصارف داخلی و توسعه صادرات محصولات مازاد بر نیاز کشور می‌باشد.
به بیان ساده‌تر همانگونه که بسیاری از برنامه‌ها در حوزه کشاورزی و زراعت جامعه ما متکی بر همان روش‌های سنتی و دیمی است برنامه‌های تولید محصولات خاص نیز احساسی و دیمی‌است و هنوز دولتمردان در حوزه کشاورزی نتوانسته‌اند و قادر نیستند تولیدگران و کشاورزان شاخه‌های مختلف در کشورمان را دنباله‌رو برنامه‌های منظم و اصولی و متکی به آمار و نیازهای واقعی برای مصارف داخلی و ورود به بازارهای جهانی بگردانند.
همین روز گذشته (27 مرداد ماه) بود که کشاورزان دشت مغان از توابع شهرستان پارس‌آباد در استان اردبیل مقابل دوربین گزارشگر تلویزیونی و سرگردان در مزارع گسترده کشت گوجه‌فرنگی دست روی دست گذاشته و به شدت گله‌مند بودند که مشتری برای انبوه تولیدات خود ندارند و دولت بیاید علاج واقعه کند!
یکی از کشاورزان با حالتی بسیار مستأصل تقریباً فریاد می‌زد که تا کی باید کشاورزان ضرر کنند! واقعیت این است که نبود برنامه مدون برای دستیابی به آمارهای واقعی در بخش کشاورزی در تمام سال‌های گذشته هم برای کشاورزان زیانده بوده و هم ضربه‌های سنگینی بر پیکره دولت‌ها وارد ساخته است و واقعیت تلخ‌تر این است که در این ارتباط همه تقصیرات را نمی‌توان به عهده دولت‌ها گذاشت و تصمیم‌گیری‌های خودسرانه برخی از کشاورزان و ورود واسطه‌های فرصت‌طلب و سودجو به حوزه کشاورزی کار را هم برای خود تولید کنندگان و هم برای دولت‌ها مشکل می‌سازد و دلیلش هم این است که یک سال مثلاً قیمت سیب‌زمینی برای واسطه‌ها و سرمایه‌دارها خوب است و نان و آب دار در ادامه همان سال همه کشاورزان می‌شوند سیب‌زمینی‌کار!
یک سال گوجه‌فرنگی چنین وضعیتی دارد و کل زمین‌های کشاورزی که بالای سر خود نهرهای بزرگ آبرسانی دارند، می‌شوند گوجه فرنگی‌کار و هندوانه و خربزه و کل محصولات مشتری‌پسند غیر از محصولات استراتژیک و حیاتی که البته کشت و کار آن سخت خواهد بود و خون و دل خوردن‌ها دارد و ریسک‌های بسیار حساس و خطرناک که شدن یا نشدن آن دست خداست نظیر گندم، دانه‌های روغنی، چغندر قند و محصولات اینچنینی که چشم اقتصاد واقعی در حوزه کشاورزی محسوب می‌شوند.
حال در چنین شرایطی نتیجه می‌گیریم که امکان تولید انبوه هر محصول کشاورزی به خصوص در شاخه جالیزی آن در کشور ما وجود دارد اما آن برنامه و اراده علمی و اصولی نیست که بتوانیم آنقدر و آنچنان بکاریم که هم جامعه خودمان در بهترین شرایط ممکن و قیمت مناسب و عادلانه و عاقلانه از آن بهره‌مند شوند و هم صادرات را در دست بگیریم و سود نسبی آن هم به جیب کشاورزان و زحمت‌کشان این بخش وارد شود و دست آخر هم که همان مراد اصلی یعنی سبیل صادر کننده‌ها از همیشه چرب‌تر (بگردد).