همدان از گذشتههای دور به «شهر اطلسیها» معروف بوده و گل و گیاه زینتی بین مردم شهر از اهمیت خاصی برخوردار است؛ بهطوریکه در بیشتر فضاهای سبز شهری اطلسی کاشته میشد. حتی خانههای آپارتمانی به گل آراستهاند و انواع و اقسام گلدانها بهویژه گل اطلسی در خانه همدانیها یافت میشود.
نامگذاری یک روز به نام روز «گل و گیاه زینتی» شاید بهانهای باشد برای ایجاد یک حس خوب، همان گلهایی که شادابی و نشاط را با خود به ارمغان میآورد و روح و جان آدمی را جلا میدهد، گلها در انواع مختلف سبب میشوند که امید و سرسبزی در دلها جوانه زند، پس اگر همه روزها را به نام گل و گیاه بیاراییم، شاید زندگی هم بوی گل بگیرد.
اگر تاکنون گل نگرفتید شاید ندانید که این هدیه چطور میتواند چین و چروکهای اخموی صورت را بگشاید و آرامش را به انسان هدیه دهد، دانشمندان این فرضیه را در آزمایشهای متعدد بر روی انسانها امتحان کردند. طبق پژوهشهای انجامشده گل و گیاه زینتی در روحیه آدمیان بهویژه در عصر زندگی ماشینی و آپارتمانی امروزی تأثیر بهسزایی دارد، حتی تماشای گل و لذت بردن از طراوت، عطر و رنگ آن یک بغل آرامش را نصیب آدمی میکند.
در ایران هم همچون تمام دنیا کاربردهای مختلفی برای گل و گیاه تعریف کردهاند و هر گل نماد و نشانهای است که اغلب در مراسمهای شادی و شادمانی از آن بهره میگیرند.
گاهی هم برای اینکه از گلها حفاظت کنند، دست به ساختن افسانه زدند؛ همچون افسانه گل شقایق یا همان «کاسه اشکنک» که همدانیها از آن یاد میکنند و درصورت چیده شدن این گل، بدیمنی بهدنبال دارد و یا سبب میشود دست و پای آدمی بشکند.
قدیمیترین اسنادی که در رابطه با گلهای زینتی در کشور وجود دارد گل و غنچههای دست داریوش در سنگنگارههای تخت جمشید است که بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد، احتمالا پیشینیان در آن دوره از تاریخ در مراسمهای شادمانی از گلهای زینتی استفاده میکردند که نشان از توجه ایرانیان به گلهای زینتی دارد.
همدان هم از گذشته بسیار دور به «شهر اطلسیها» معروف بوده و گل و گیاه زینتی بین مردم شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است، بهطوریکه در بیشتر فضاهای سبز شهری اطلسی کاشته میشد. حتی خانهها که امروز بیشتر به شکل قوطیهای آپارتمانی درآمده و از آن باغچههای زیبای گل کمتر پیدا میشود، باز هم به گل آراستهاند و انواع و اقسام گلدانها بهویژه گل اطلسی در خانه همدانیها یافت میشود.
ناگفته نماند دشتهای همدان هم از دیرباز به «دشت آلالهها» در انواع مختلف معروف بوده، اگرچه شهرستانهای تویسرکان و نهاوند از اصلیترین مراتع رویش شقایق در استان همدان هستند.
تاکنون بیش از ۴۲ هزار هکتار ذخیرهگاه در استان همدان وجود دارد و گونههایی مانند گون، گیلاس وحشی، سماق، زالزالک، جنگلهای طبیعی و دستکاشت بلوط در دشت هایهمدان قابلیت رویش دارند که نقشه پوشش گیاهی این نوع گونهها تدوین شده است.
دشت «سماق» اسدآباد، منطقه «لشگردر» و دره« شیروپلنگ» ملایر هم نمونهای از این مناطق و گونههای حفاظت شده هستند.
اگرچه در تولید گل بیشترین ظرفیت استان در تولید گلهای فصلی و نشائی و شاخهبریده همچون گل جعفری، اطلسی، بنفشه، مریم گلی و گل همیشه بهار است که اغلب تولیدات استان را به خود اختصاص دادهاند.
صحبت به گل همیشه بهار، همان گلی که همیشه بهار و شاداب است و هیچ ناملایمی و سختی روزگار نمیتواند خم به ابروی آن بیاورد، که میرسد، دنیا برای من دگرگون میشود، چطور میشود که روزهای سرد زمستانی هم آن را از پای درنمیآورند.
من و گل همیشه بهار در طول سال با تمام فراز و فرودهای روزهای آتشین و گرم و کسالت روزهای سرد و سخت قامت خم نمیکنیم، روز به روز دنیا را میکاویم و نور خورشید را همچون روزنه امید دنبال میکنیم.
همیشه بهار که باشی خوب و بد دنیا را در هم میپیچی و بهترین نسخه شفابخش را همراه با اکسیر عشق به آدمیان مینوشانی، جرعهای آب، تکهای خاک و روزنه امید کافی است تا شانه به شانه طبیعت راه بپیمایی و لحظه به لحظه را بهاری کنی.
من هم بهواسطه اسمم همچون گل همیشه بهار که در روزهای برگریزان خزان هم گل میدهد، فریاد زندگی سر میدهم و همیشه بهاری روزگار را وجب میکنم، ملاک و قیاس انسان را باید همین گل دانست چقدر زیبا و چقدر تیغ و خوار دارد، ولی میدانیم که گل بیعیب خداست.
کارشناس مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی همدان درباره میزان تولید گل و گیاه زینتی در استان میگوید: ۱۲ واحد گلخانه در زمینه تولید گل و گیاههای زینتی در استان فعال است که اغلب در 4 رسته تولیدات دارند؛ همچنین برای گل شاخهبریده که گلخانههای مدرن و بهروزی نیاز دارند.
علیرضا ابراهیمی ادامه میدهد: تولید این گلخانهها در سال گذشته بیش از ۲ میلیون و۶۰۰ هزار شاخه گل رز و لیلیوم بوده که اغلب به خارج از کشور و خارج از استان صادر شده است.
وی با تاکید بر اینکه گلخانهها به لحاظ ایجاد اشتغال و صرفهجویی آب مورد توجه هستند و میزان تولیدات گلهای زینتی در این فضا در مقابل کشت در فضای باز قابل قیاس نیست تصریح میکند: حوزه تولید گل شاخهبریده یکی از پردرآمدترین تولیدات گلخانهای محسوب میشود.
کارشناس مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه در زمینه گلهای آپارتمانی ۹۰۰ هزار از انواع این گلها در سال ۹۸ تولید شده که شامل گلهای درختچه، گوشتی و ... بوده است، میافزید: در سال گذشته بالغ بر ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار انواع گلهای فصلی و نشائی در استان تولید شده است.
وی با بیان اینکه گلهای فصلی و نشائی به 2 دسته پوششی همچون آجوگا و پاپیتال و گلدار مانند اطلسی و همیشه بهار تشکیل شدهاند، میگوید: همدان از گذشتههای دور معروف به «شهر اطلسیها» بوده، زیرا بیشتر فضای سبز و اماکن تفریحی موجود در شهر با گلهای اطلسی تزیین شده بود.
ابراهیمی تأکید میکند: اگرچه امروز با توجه به تنوع در گلهای زینتی گونههای مختلفی در فضای سبز کشت میشود، اما گل اطلسی بین همدانیها جایگاه ویژهای دارد.
وی ادامه میدهد: در طبیعت همدان گلهای آلاله و شقایق، بسیار معروف است و از دیرباز زیستگاه انواع آلاله بوده است، اگرچه در برخی مناطق انواع آلالهها بهدلیل بیتوجهی مردم درحال انقراض است.
کارشناس مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه در زمینه درختها و درختچههای زینتی در سال ۹۸ بیش از ۴۰۰ هزار انواع درختچه زینتی در 2 دسته گلهای خزانپذیر و گلهای همیشه بهار تولید شده است، بیان میکند: درختچههای خزانپذیر همچون اقاقیای زینتی، زبان گنجشک، انواع افرا و درختچههای همیشه بهار همچون برگ بو، انواع شمشاد و سوزنی برگها هستند.
وی از صادرات ۹۰ درصدی گلهای شاخهبریده در استان خبر داده و میگوید: همدان بهدلیل آب و هوای مناسب و تابش نور خورشید در رسته تولید گلهای شاخهبریده جایگاه ویژهای دارد و افراد مستعد و علاقهمند میتوانند در این زمینه ورود کرده و به تولید بپردازند.