در چند سال گذشته واژههایی مانند «استارتاپ» و «شتابدهنده» بیش از زمان دیگری وارد گفتوگوهای اقتصادی کشور شدهاند. اما معنای واژه شتابدهندهها چیست؟ و چه نقشی در رشد و حمایت از کسبوکارهای نوپا دارند؟ و ظرفیت استان همدان در شتابدهنده و حمایت از کسبوکارها تا چه اندازه است؟ اگر شما صاحب یک ایده یا طرح هستید یا یک کسبوکار کوچک راه انداختهاید و دنبال پشتیبانی برای رشد آن هستید، این گزارش میتواند برایتان مفید باشد.
شتابدهندهها و در اصطلاح لاتین (Accelerators) در واقع نهادهایی هستند که برای یک مدت مشخص (معمولا یکساله)، به استارتاپها و طرحهای فناورانه کمک میکنند تا سریعتر و هدفمندتر رشد کنند. اما این حمایت فقط در قالب سرمایهگذاری مالی نیست. چیزی که یک شتابدهنده ارائه میدهد فراتر از سرمایهگذاری است.
خدماتی مانند: انواع آموزشها، منتورینگ، فضای کار اشتراکی، شبکهسازی تجاری، بازاریابی داخلی و بینالمللی و درنهایت وصل کردن استارتاپ به سرمایهگذاران دیگر که دنبال ایدههای آیندهدار هستند.
حال تصور کنید که شما ایدهای برای تولید یک محصول یا خدمت خاص دارید اما نه تجربه مدیریتی دارید، نه بازار را به خوبی میشناسید و نه سرمایهگذار مطمئنی سراغ دارید تا کار خود را آغازکنید. در این وضعیت، مراجعه به شتابدهنده میتواند بهترین گزینه باشد. شتابدهندهها حکم همان مشاور و راهنما را برای شما و کسبوکارتان خواهند داشت که شما را از مرحله ایده به دنیای واقعی تجارت و سودآور سوق میدهد.
فرایند کار در شتابدهندهها معمولا به این صورت است: پس از پذیرش اولیه، تیمهای استارتاپی وارد یک برنامه چندماهه میشوند که در آن جلسات آموزشی، مشاورههای فردی و تیمی، طراحی مدل کسبوکار، برنامهریزی مالی، تست بازار و آمادهسازی برای ارائه به سرمایهگذاران و... انجام میشود. پایان این دوره معمولاً با یک رویداد به نام «Demo Day» همراه است که در آن تیمها، طرحهای خود را به سرمایهگذاران ارائه میکنند.
حضور در شتابدهندهها برای یک تیم استارتاپی، تجربهای بسیار آموزنده و اثرگذار است. آنها در خصوص مشتری، تیمسازی، جذب سرمایه و چگونگی مقابله با بحران را یاد میگیرند و حتی یاد میگیرند تا در صورت شکست، چطور دوباره کسبوکار خود را راهاندازی و ادامه دهند. نکته مهم دیگر این است که شتابدهندهها به تیمها کمک میکنند که اشتباهات بزرگ را زودتر و ارزانتر انجام دهند و با این اوصاف حضور شتابدهندهها در دنیای پرریسک استارتاپها، یک موهبت محسوب میشود.
وضعیت شتابدهندهها در ایران چگونه است؟
در دهه گذشته با رشد فضای نوآوری، بیش از ۸۰ شتابدهنده رسمی در کشور شکل گرفتهاند که در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات، سلامت، کشاورزی، انرژی، صنایع فرهنگی و… فعالیت میکنند. اما بیشتر آنها در کلانشهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز متمرکز هستند. استان همدان نیز دارای چندین شتابدهنده بزرگ است، اما خلأ وجود شتابدهندهها در همدان به خوبی احساس میشود.
ناگفته نماند که فرصتهای استان همدان به مراتب نسبت به بقیه استانها کم نیست. وجود چندین دانشگاه فعال با هزاران دانشجوی فنی، ظرفیتهای بالای گردشگری و کشاورزی از جمله امتیازاتی هستند که اگر به درستی مدیریت شوند، میتوانند همدان را به مقصدی جذاب برای کارآفرینان جوان تبدیل کنند.
در همین راستا، «شتابدهنده همدان پیام پلاس» بهعنوان نخستین شتابدهنده در حوزه چاپ و بستهبندی در ایران آغاز به فعالیت کرده است که هماکنون نیز در همدان مستقر است و تلاش دارد تا پلی میان ایدههای نو و بازار حرفهای این صنعت باشد. این شتابدهنده با فراهمسازی زیرساختها و حمایتهای تخصصی به دنبال کشف و پرورش استعدادهایی است که میتوانند در عرصه چاپ و بستهبندی حرفی برای گفتن داشته باشند.
در حال حاضر نزدیک به ۸۰ درصد تمرکز شتابدهنده همدان پیام پلاس به دریافت و حمایت از طرحهایی در حوزه چاپ و بستهبندی و همچنین صنایع وابسته است. این یعنی اگر شما ایدهای در زمینه طراحی بستهبندی هوشمند، بهینهسازی فرآیند چاپ، بستهبندیهای زیستپذیر یا حتی استارتاپهایی با مدل درآمدی نو در زنجیره تأمین این حوزه دارید؛ شتابدهنده همدان پیام پلاس جای مناسبی برای رشد شماست. و ۲۰ درصد DNA این شتابدهنده برای طرحهای نوآورانه در سایر حوزهها اختصاص یافته تا فضای باز و پویایی برای نوآوران استان و کارآفرینان جوان فراهم کند.
آنچه همدان پیام پلاس را از سایر شتابدهندهها متمایز میکند فقط در تأمین فضا یا ارائه خدمات اداری خلاصه نمیشود. این شتابدهنده یک برنامه دقیق آموزشی و توانمندسازی برای تیمهای پذیرفتهشده طراحی کرده است. تیمها با ورود به این برنامه مواردی شامل آموزشهای تخصصی، جلسات منتورینگ با افراد باتجربه صنعت، مشاورههای مالی و حقوقی، آشنایی با بازار هدف، تحلیل رقبا و آمادهسازی برای جذب را دریافت خواهند کرد. همچنین این شتابدهنده امکاناتی را فراهم کرده است که با توجه به ظرفیتهای موجود، علاقهمندان که در شهرهای دیگر هستند بتوانند به صورت آنلاین با منتورها، ایدههای خود را پیش ببرند و از مزایای این شتابدهنده استفاده نمایند.
این شتابدهنده، ارتباطات قوی با چاپخانههای معتبر، فعالان صنعت بستهبندی و تولیدکنندگان کشور دارد. این ارتباطات برای تیمها فرصت مناسبی را فراهم میکند تا شبکهسازیهای قوی در داخل کشور شکل بگیرد. که این موضوع باعث میشود نهتنها به سرمایهگذاران بالقوه معرفی شوند بلکه شانس بالایی برای انعقاد قرارداد با چاپخانهها و تولیدکنندگان برای آنها فراهم شود. همچنین از مزایای دیگر این شتابدهنده امکان ورود به بازار بینالمللی برای کسبوکارها است. در واقع، شتابدهنده همدان پیام پلاس هم پله آموزش است و هم پل عبور از ایده به بازار واقعی.
