11 مردادماه بود كه وزير بهداشت در حاشيه همايش تغذيه با شير مادر، استفاده از روغن گياهي ««پالم»» در برخي محصولات لبني را تأييد كرد. انتشار اين خبر بازتاب‌هاي زيادي بين مردم و رسانه‌ها داشت و امروز پس از گذشت دو هفته از اظهارات وزير همچنان خبرساز است. پس از اظهارات وزير، تكذيبيه صنايع لبني مبني بر استفاده از «پالم» منتشر شد كه وزير در واكنش به اين تكذيبيه اعلام كرد: «گزارش‌ها موجود است و اگر لزوم داشته باشد آن را رسانه‌اي مي‌كنيم.»
وزير اما اعلام كرد كه از لبنيات موجود نمونه‌گيري مي‌شود تا شركت‌هاي متخلف شناسايي شوند و حق ساير شركت‌ها ضايع نشود. در ماجراهاي اخير كه البته استفاده از «پالم» در شيرهاي پرچرب آغاز شد رسانه‌ها به موضوعاتي پرداختند كه كمتر به آن پرداخته مي‌شد و آن كاهش مصرف روزانه شير در جامعه بود و محصولات تاريخ گذشته‌اي كه روي دست فروشنده مانده تا صحت گفته‌هاي وزير تأييد شود.
هنوز تب «پالم» فروكش نكرد كه وجود مواد غيرخوراكي هم در شير نگراني‌ها را بيشتر از «پالم» كرد و آن هم تزريق آنتي‌بيوتيك است. اما افكار عمومي هنوز نگران است و اعتمادش را به صنايع لبني از دست داده است.
بررسي ميزان استفاده از «پالم» در محصولات لبني توسط نهادهاي نظارتي وزارت بهداشت و اداره استاندارد در تهران به اتمام رسيده و بر اساس شنيده‌ها به استان‌ها نيز ابلاغ شده است اما گويا استاندارد استان همدان اعلام كرده است كه قرار است بررسي‌هاي ديگري داشته باشد و نتيجه را تا پايان هفته اعلام كند.
هرچند 41 واحدي كه از سوي معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت متخلف شناسايي شدند در فضاي رسمي معرفي نشدند، اما فضاي مجازي اقدام به انتشار نام برخي شركت‌ها و كارخانجات كرد كه در ميان آن نام شركت پگاه هم ديده شد.
در همين حال شركت پگاه منتظر اعلام نظر اداره كل استاندارد استان نماند و پيش‌دستي كرد تا به نوعي قبل از سازمان‌هاي نظارتي رسانه‌ها را فرا بخواند تا در نشستي مطبوعاتي و همچنين بازديد از خط توليد كارخانه ضمن تبرئه خود، اظهارات وزير و برخي نهادها را عجولانه بداند تا به اين ترتيب سازمان‌هاي نظارتي را در برخي اعلام نظرها بي‌جرأت بخواند.
مسئولان شركت پگاه ديروز رسانه‌ها را فرا خوانده بودند تا محصولات خود را مبرا از افزودن «پالم» در آن اعلام كنند. البته شايد اين ادعاي پگاه صحت هم داشته باشد اما اعلام نظر شركت پيش از اعلام نظر نهادهاي نظارتي و سازمان استاندارد نوعي توجيه كار خوانده مي‌شد كما اينكه در توضيحات مديرعامل شركت و مديران واحد آن برخي تناقض‌ها نگاه‌ها را همچنان مشكوك باقي مي‌گذاشت تا منتظر اعلام نظر سازمان‌هاي نظارتي بود. در این نشست سخن از سمي نبودن «پالم» شد تا توصيه‌هايي به وزير بهداشت در بيان اظهاراتش.
سلامت جامعه ايجاب مي‌كند كه موضوعات حساس با دقت بيشتري بررسي شود و انتظار از دستگاه‌ها و نهادهاي ذي‌ربط بر آن است كه با مستندات، خود را تبرئه كنند.
در مورد مشكوك بودن «پالم» در صنايع لبني نيز شايد بتوان اين حق را به شركت شير پگاه داد كه خود را از اين موضوع مبرا بخواند و با نشان دادن خط توليد خود از اين موضوع دور شود، اما قبول واقعيت بدون مستندات براي افكار عمومي و رسانه‌ها قابل هضم نيست و شايد هم چشم مردم به خبر نهادهاي نظارتي دوخته شده است تا شركت‌هاي متخلف را اعلام كنند.
با اين حال مي‌توان كُندي عمل نهادهاي نظارتي را نيز مدنظر داشت كه براي سلامت جامعه بايد خيلي سريع‌تر اقدام به معرفي متخلفان كنند تا تر و خشك با هم نسوزند.
هرچند محوريت نشست مطبوعاتي شركت پگاه به خاطر ««پالم»» بود اما از آنجايي كه مديرعامل و مديران واحد اين شركت نكات علمي و پزشكي را بيشتر از موضوعات مرتبط عنوان مي‌كردند، آمارهاي نگران‌كننده‌اي هم از سرانه مصرف شير ايران و سالمندي زودرس و پوكي استخوان ارائه مي‌شد.
مديرعامل شركت فراورده‌هاي لبني پگاه مي‌گويد: درد دل داريم و دو سناريوي مهلك را در پنج سال گذشته به دنبال داشته‌ايم. اشاره محمود محمدي‌ها به بحث افزودن وايتكس به شير و امروز بحث «پالم» است.
محمدي‌ها اظهار می‌کند: بحث افزودن وايتكس به شير يك اقدام مغرضانه بود كه منجر به تشويش اذهان عمومي و سوق دادن مردم به سمت محصولات فله‌اي شد و امروز بحث افزودن روغن گياهي يا همان «پالم» هم اقدامي ناآگاهانه است كه در بوق و کرنا کردند.
محمدي‌ها در حالي اين دو مورد را دو سناريوي مهلك مي‌خواند كه انتقادي هم به سازمان‌هاي نظارتي مي‌كند. او مي‌گويد: تا حالا از خودتان پرسيده‌ايد شيرهاي برگشتي كجا مي‌روند و چه مي‌شوند؟ از آنجايي كه ما نيز مجاز نيستيم شير نامطلوب را معدوم كنيم در نتيجه در مكان‌هاي ارزان به دست مردم مي‌رسد و هيچ نظارتي هم بر آن نيست. مديرعامل پگاه از سفت و سخت بودن كار در كارخانه و رعايت استانداردهاي لازم و آزمايشگاه‌هاي مستمر سخن مي‌گويد.
اما بيشترين روي سخن ديروز محمدي‌ها به استاندارد و گلايه از آن بود كه چرا اداره كل استاندارد نمي‌تواند مانند استاني چون زنجان شركت‌هايي كه از «پالم» استفاده نكرده‌اند را اعلام و تشويق كند و به نوعي از آن حمايت كند. وي مي‌گويد: انتظار داشتيم استاندارد بيايد و بازديد كند و از صنايع لبني سالم نام ببرد. این نشان می‌دهد که نهادهایی چون استاندارد جرأت ندارند متخلفان را اعلام کنند.
مديرعامل پگاه در اين بين از اخذ نشان سلامت سه محصول شركتش (دوغ، شير و ماست) در سال گذشته خبر مي‌دهد و مي‌گويد: براي اينكه حرفي براي گفتن داشته باشيم اقدام به احداث دامداري كرده‌ايم. البته وي در خلال سخنانش خود سؤال مطرح مي‌كرد و پاسخ مي‌داد. سؤالاتي از جمله اينكه آيا ديگر در مملكت وايتكس توليد مي‌شود؟ آيا «پالم» خطرناك است؟ در پاسخ بیان می‌کند: سال 92 به ميزان 760 هزار تن واردات روغن «پالم» به كشور را داشتيم. اما از 600 محصول لبني تنها 8 فراورده مجاز به استفاده از اين ماده هستند كه البته محمدي‌ها از اين هشت فراورده فقط پنج محصول خامه قنادي، بستني، پنير پتيزا، شير خشك و پنير آنالوگ را نام مي‌برد و نتيجه‌گيري مي‌كند كه «پالم» يك محصول سمي و خطرناك نيست و البته در اين ميان مديرعامل و مديران توليد كارخانه‌ها از ورود غيرمتخصص‌ها گلايه كنند.
محمدي‌ها بحث «پالم» را يك تهديد مي‌خواند و مي‌افزايد كه مي‌خواهند از اين تهديد به عنوان فرصت استفاده كنند؛ چراكه صنعت لبنيات با اين وجود ضربه مي‌خورد. وي مي‌گويد: مي‌خواهيم افكار عمومي را قانع كنيم به همين خاطر ابتدا به كمك رسانه‌ها نياز داريم و در مراحل بعدي فراخوان داده‌ايم تا خانواده‌ها براي بازديد از خط توليد به كارخانه بيايند. هدف ما اين است با باورهاي غلط مقابله كنيم؛ چراكه امروز ذهن مردم را آلوده مي‌كنند.
مديرعامل پگاه از مصرف سرانه شير به نسبت نرم جهاني اظهار تأسف و اظهار مي‌كند: مصرف سرانه ايران يك‌سوم مصرف استاندارد جهاني است و هدف ما از روز اول هدف‌گذاري مصرف سرانه بوده است؛ البته درباره تناقض اظهارنظرها نيز بهتر بود وزير بهداشت با تأمل بيشتري صحبت مي‌كرد. ما به عنوان يك بخش دولتي سود آنچناني عايدمان نمي‌شود و نمي‌خواهيم كه خودمان را مديون مردم كنيم.
محمدي‌ها كاهش 42 درصدي مصرف لبنيات پس از هدفمندسازي يارانه هم اشاره دارد و اينكه جاي تأسف دارد كه اين مورد باعث شده تا سن پوكي استخوان ما به 35 تا 40 سال كشيده شود و آنگونه كه آمارها نشان مي‌دهد سالمندان ايران 20 سال زودتر از سالمندان دنيا پيرتر مي‌شوند كه علت اصلي آن هم پوكي استخوان است.
وی با بیان اینکه شرکت صنایع شیر ایران پیشگام در توزیع شیر در مدارس بود، خاطرنشان کرد: شرکت شیر پگاه همدان، شیر مصرفی مدارس استان تهران، کردستان، کرمانشاه و همدان را تأمین می‌کند. محمدی‌ها شرکت شیر پاستوریزه پگاه همدان را به عنوان یکی از متولیان سلامت مردم دانست و افزود: ما نه تنها پالم بلکه هیچ نوع مواد نگهدارنده‌ای در محصولات لبنی استفاده نمی‌کنیم.
مدير توليد شركت فراورده‌هاي لبني پگاه هم در اسلايدي نمودار ميزان استفاده از افزودني‌ها از جمله «پالم» را تشريح كرد و از آمار و ارقام مصرف و توليد در كشورها سخن گفت. اما بيشتر سخنان حاجي‌بابايي كه در پاسخ به هر سؤالي يك شكل داشت، آن هم نگاه بهداشتي و آموزشي به موضوع بود كه البته تاريخچه‌اي از واردات «پالم» هم در آن منعكس شده بود.
اما نكته‌اي كه در توضيحات حاجي‌بابايي بود اينكه روغن «پالم» سمي نيست و اگر در حد مجازش مصرف شود اشكالي ندارد. وي البته اين مجاز بودن را براي صنايع شيريني و شكلات عنوان كرد.
مدير توليد شركت پگاه مي‌گويد: به عنوان متولي سلامت اعلام مي‌كنم كه هيچكدام از مجموعه‌هاي پگاه از «پالم» استفاده نكرده‌اند.
پایان این نشست خبرنگاران را با پوشش‌های استرلیزه به خط تولید شرکت راهنمایی کردند تا بازدیدی از روند تولید داشته باشند.
به هر حال شرکت پگاه پیش از اعلام نظر نهادهای نظارتی و استاندارد اعلام کرد که از پالم استفاده نمی‌کند و حاضر است از خانواده‌ها دعوت کند به بازدید از روند تولید به کارخانه بیایند. اما باید منتظر نتیجه بررسی‌ها و اعلام نظر استاندارد ماند که آیا پگاه از تیغ نظارت به سلامت عبور می‌کند یا خیر!
