کتاب «انقلاب اسلامی در همدان» سندی اصیل و گویا بر سهیم بودن مردم دیار هگمتانه در پیروزی انقلاب اسلامی است که از دوران مشروطه تا اوجگیری نهضت اسلامی و بهثمر نشستن آن را شیرین و شیوا روایت میکند.
عده زیادی از جوانان غیرتمند همدانی که تحت تأثیر سخنرانیهای سران نهضت ملی همدان همچون: محمد ستاری، غلامرضا زیوری، علی پوینده و در رأس آنها سیدکاظم حسینیداور قرار گرفته بودند، کفن پوشیده و آماده جانبازی شدند.
درحالیکه در خیابان شِورین، حسینیداور برای مردم سخنرانی میکرد و آنان شعار" با خون خود نوشتیم یا مرگ یا مصدق" میدادند؛ کفنپوشان کرمانشاه که عازم تهران بودند وارد شهر همدان شدند و در میدان پهلوی (امام فعلی) مورد استقبال گرم اهالی قرار گرفته و با ذبح گوسفند مقدمشان را گرامی داشتند.
به گزارش ایرنا، کفنپوشان کرمانشاه پس از اندکی توقف در همدان به همراه کفنپوشان این شهر که پیشاپیش آنان 200 فدایی کفنپوش حرکت میکردند، عازم تهران شدند.
درحالیکه کفنپوشان همدان عازم تهران بودند از وزارت کشور به احمد جانسوز فرماندار همدان و ژاندارمری دستور اکید داده شد که از حرکت این عده به تهران جلوگیری شود و حتی ژاندارمری در راه تهران عدهای (۳۵) نفر از آنان را دستگیر و به همدان مراجعت داده و تحویل شهربانی این شهر شدند.
با وجود دستورات مقامات بالا، فرماندار همدان با مسئولیت خود به ژاندارمری و سایر ادارههای همدان دستور داد که خواسته مرکز اجرا نشود و کسی مزاحم رفتن کفنپوشان نشود.
وی سپس عدهای را که دستگیر شده بودند هم با مسئولیت خود آزاد کرد؛ بدین ترتیب این فرماندار جسور در این حرکت رهایی بخش با مردم شهر و دیار همدان همصدا و همراه شد.
با تمام مصائب و مشکلات موجود کفنپوشان عازم تهران شدند. همگام با ورود به قزوین دیدن افرادی که کفن پوشیده و جان برکف نهاده بودند، موجب هیجان شدید مردم این شهر شده و آنان را یکپارچه به آتش تبدیل کردند.
کفنپوشان در قزوین با منزل آیتا... کاشانی تماس گرفته و او را در جریان امر گذاشتند.
وی هم در جواب آنان اظهار کرد: "خیلی با احتیاط حرکت کنید" درحالیکه کاروان مذکور از قزوین عازم تهران بود، قوامالسلطنه نخستوزیر وقت، تلگرافهای شدیداللحنی خطاب به استانداران و فرمانداران ارسال کرد و دستور داد که آنها را بهشدت سرکوب کنند.
برهمین اساس او به سرلشگر وثوق رئیس ژاندارمری دستور داد که مانع ورود کفنپوشان به تهران شوند.
با ورود کفنپوشان به کاروانسرای سنگی یک گروهان ژاندارم مانع از حرکت آنان شدند؛ آنها را در قهوه خانه آنجا محاصره کردند و به ضرب و شتم آنان پرداختند حتی به قهوهچی دستور داده شد به آنها چای و غذا داده نشود.
در همین زمان آیتا... کاشانی، ضمن مصاحبهای درباره حرکت کفنپوشان به سوی تهران و برخورد شدید دولت و مأموران با آنها اظهار کرد "از دولت جنایتگار و دزدهایی که اطراف قوام هستند اگر بیش از این بکنند باعث تعجب نیست ولی این جنایت فردا یا پس فردا بیشتر دوام نخواهد داشت."
ادامه حماسه مردم دیار هگمتانه را در کتاب "انقلاب اسلامی در همدان" بخوانید که در ۲ جلد توسط ابوالفتح مؤمن به رشته تحریر درآمد.
جلد نخست این کتاب در ۸۶۷ صفحه و 3 بخش به نقش همدان در وقایع تاریخی کشور در دوران انقلاب مشروطیت، جنگ جهانی اول، کودتای ۲۸ مرداد، نهضت ملی، نهضت اسلامی، قیام ۱۵ خرداد، کاپیتولاسیون و تبعید امام خمینی(ره) میپردازد.
در مقدمه این کتاب آمده است: انقلاب اسلامی بهعنوان آخرین انقلاب قرن بیستم بر خلاف سایر انقلابها با مشارکت همه اقشار جامعه و در یک فرایند ارتباط بین پیرامون و مرکز به پیروزی رسید و تمام حیات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه را تحت تأثیر خود قرار داد.
شکل گیری انقلاب و حوادث منتهی به پیروزی آن نیز از این روند خارج نبود
مردم همدان با بهرهگیری از نفوذ سیاسی، اجتماعی مراجع و با کمک و حضور روحانیون فعال و مدافع اسلام در مراحل مختلف نهضت اعم از ملیشدن صنعت نفت، انقلاب سفید، لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی و حوادث شتاب دهنده به انقلاب در سالهای ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ در صحنه بودند و در پیروزی انقلاب اسلامی مشارکت داشتند.