در قرن نزديك به زمان ما و همزمان با تكامل وسايل و روش‌هاي بهره‌برداري، استفاده از ثروت خاك و زمين در مقياس وسيع‌تري انجام مي‌گيرد و تأثير اين مواد در زندگي مادي و پيشرفته اجتماعي روز به روز محسوس‌تر مي‌شود. امروزه نيز با رشد جمعيت و توسعه كشور و متعاقب آن تأمين مسكن و احداث مجتمع مسكوني اداري و صنعتي و همچنين پروژه‌هاي عمراني جايگاه ويژه‌اي براي به كارگيري و بهره‌برداري از مواد معدني منظور شده است. با اين اوصاف شايسته است اين مواد به بهترين حالت ممكن به كار برده شوند كه هم سرمايه ملي براي نسل‌هاي آيند حفظ شده و هم باعث توليد ثروت براي كشور مي‌شود.
استان همدان وسعتي در حدود 20 هزار كيلومترمربع در غرب كشور واقع شده است كه ارتفاع بلندترين آن 3 هزار و 574 متر و پست‌ترين نقطه آن در منطقه عمرآباد در بخش شراء است. استان همدان منطقه‌اي كوهستاني با آب‌وهواي نيمه خشك است و از نظر زمين‌شناسي گستره اصلي آن در زون سنندج سيرجان و نواحي شمالي آن جزو گوشه غربي ايران مركزي محسوب مي‌شود و از استان‌هاي فعال در بخش معدن است. در حال حاضر طبق آخرين آمار در استان همدان 271 معدن فعال وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از معادن سيليس كه اغلب خلوص بالاي 95 درصد داشته و در كشور نمونه هستند، گرانيت كه برخي نمونه‌هاي آن مانند گرانيت گل پنبه‌اي آن در كشور منحصر به فرد است. سنگ آهن، دولوميت، تراورتن، لاشه آهكي، شن و ماسه و برخي معادن سنگ‌هاي نيمه قيمتي كه هم‌اكنون بازار مناسبي در بخش تراش سنگ و گوهر‌تراشي پيدا كرده و با استقبال مردم مواجه شده است و نيز 28 نوع ماده معدني در استان همدان شناسايي شده است.
امروزه بسياري از صنايع كشور از قبيل فولاد، دفاع، ماشين‌سازي، كشاورزي، الكترونيك، داروسازي، ساختماني و... به نحوي مواد خام مصرفي را از مواد معدني تأمين مي‌كند با اين وجود و اهميت ذخاير معدني لازم است از اين نعمت الهي بهره‌برداري صحيح انجام شود كه در اين صورت معدن به عنوان موتور محركه اقتصاد استان در بخش توليد و اشتغال پايدار نقش بسزايي خواهد داشت كه براي رسيدن به اين اهداف بايد مسائل مهم ذيل كه هم‌اكنون از دغدغه‌ها و مشكلات اصلي در اين حوزه است موردتوجه جدي قرار گيرد كه عبارتند از استفاده از فناوري‌هاي جديد در بخش اكتشاف معدن كه با ورود افراد متخصص و تأمين منابع مالي موجب ارتقا و رشد بخش معدن استان خواهد شد، ايجاد واحدهاي فناوري براي جلوگيري از خام‌فروشي كه هم‌اكنون از معضلات مهم بخش معدن استان بوده و بيشتر سنگ‌هاي استخراج شده به صورت خام از استان خارج و به فروش مي‌رسد كه با ايجاد واحدهاي فراوري مي‌توان تا 3 برابر ظرفيت ارزش افزوده و در پي آن ايجاد چند برابري اشتغال را انتظار داشت. استفاده از تكنولوژي‌هاي مدرن در استخراج معادن كه از نظركاهش ضايعات معدني و جلوگيري از تخريب منابع طبيعي مورد توجه است، ايجاد امنيت براي سرمايه‌گذاري و ايجاد تناسب بين فارغ‌التحصيلان دانشگاهي و صنايع و معادن از مهمترين مسائلي است كه با توجه به پتانسيل بالاي معدني استان با مديريت صحيح و عزم همگاني مي‌تواندشاهد شكوفايي اين بخش در استان بود. در اين صورت به دو هدف مهم كه ايجاد اشتغال پايدار و ارزش افزوده بالا كه هم‌اكنون از دغدغه‌هاي اصلي جامعه و مسئولان است خواهيم رسيد.
*عضو نظام مهندسي معدن همدان و كارشناس زمين‌شناسي
