به مناسبت روز جهانی بدون هنر

زندگی بدون هنر زیبا نیست

همدان به نام فرهنگ و هنر مردمانش شهره است و امروز با مناسبتی به نام جهان بدون هنر مواجه هستیم.

از قدیم هنر سفالگری، گلیم‌بافی، نقش و نگار بر چوب، قالی‌بافی، هنر پخت و پز خوراکی‌های خوشمزه و ... مردم این دیار زبانزد بوده است. داشتن این هنر و هنرمندانی از این دست بود که همدان را پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین کرد.
حال تصور کنید همدان آثار به جامانده از این هنرها را در خود نداشت.    

هنر یکی از کارآمدترین ابزارها در بهبود زندگی فردی و اجتماعی است. در واقع هنر نردبان رستگاری است که انسان را از رنج‎ها، دشواری‎ها، مصائب و دردها می‎رهاند و به سمت کمال سوق می‎دهد. امروز در جامعه‎ای زندگی می‎کنیم که بیش از هر زمانی به هنر ارزشی و اصولی نیاز دارد؛ هنری که در سایه آموزش و ممارست و مشق کردن حاصل شده باشد و به چارچوب اخلاقی و انسانی پایبند باشد.

هنر یکی از کارامدترین ابزارها در بهبود زندگی فردی و اجتماعی است. در واقع هنر نردبان رستگاری است که انسان را از رنج‎ها، دشواری‎ها، مصائب و دردها می‎رهاند و به سمت کمال سوق می‎دهد. امروز در جامعه‎ای زندگی می‎کنیم که بیش از هر زمانی به هنر ارزشی و اصولی نیاز دارد؛ هنری که در سایه آموزش و ممارست و مشق کردن حاصل شده باشد و به چارچوب اخلاقی و انسانی پایبند باشد.

بدیهی است برای داشتن هنر فاخر و ارزشمند باید زیرساخت‎هایی ایجاد شود تا در گستره آن بتوان هنرمندان اصیل و خالقی را پرورش داد. هنرستان‎ها یکی از مهم‎ترین زیرساخت‎های آموزشی هستند که نقش غیرقابل انکاری را در آموزش، پرورش و شناسایی هنرمندان متبحر، خلاق و مستعد ایفا می‏کنند. بارها در گفتارهای متعددی اشاره شده است که استان بوشهر خاکی هنرخیز و هنرپرور دارد که با ایجاد یک‌سری بسترها و زیرساخت‎های آموزشی و تخصصی می‎تواند هنرمندان مستعد و تحصیل‎کرده‎ای را روانه جامعه کند. بنابراین وجود آموزشگاه‎های هنری و هنرستانی در این زمینه می‎تواند مفید واقع شود.

جهانی را تصور کنید که در آن خبری از شعر و کلمات آهنگین نیست. آن وقت به نظرم عشق، دلتنگی، غم و همه‌ی احساسات ما که هرکدام درجای خود ارزشمند است تبدیل به چه می شد. چگونه بروز می‌یافت؟ چه کسی می‌توانست احساسات و باورهایش درمورد آنها را برای کسی شبیه خودش صدها سال بعدتر به جا بگذارد. چه کسی می‌توانست به زیبایی تشویق کند یا با لطافت همدردی کند. دنیا را بدون حافظ و سعدی و شکسپیر و امثال آنها تصور کنید. چه می‌بینید جز انبوهی از احساسات بروز نیافته؟ لذت‌های ناشناخته و نادانی و زشتی؟ وقتی کسی نباشد که بگوید: "چو در دست است رودی خوش، بزن مطرب سرودی خوش/ که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم." آن وقت شادی‌ها و غم‌های ما چگونه شریکان مطلوب خود را می‌یافتند؟

حالا جهان را بدون نقاشی‌ها و معماری های زیبا تصور کنید. شهرها در انبوهی از خانه های یکسان و تیره فرو می‌رفت. هر روز گذر کردن از کوچه‌هایی یکنواخت، خانه هایی خفه کننده و امثال این چیزها از آدم‌ها چه می‌ساخت جز ربات‌هایی که تنها به خوردن و خوابیدن و فکر کردن و دنبال کار دویدن می گردند.

یک خانه‌ی زیبا یک محله را صفا می‌دهد. خوب به یاد دارم که یک بالکن که در آن چند گلدان با سلیقه کنار هم چیده شده بود و دربین انبوهی از خانه‌های خاکستری تک افتاده بود چگونه یک غروب غم انگیز و پر از آلودگی را برایم قابل تحمل کرد. خیال کن دیگر عالیقاپویی در این دنیا نباشد که از یک ستون تا ستونی دیگر هزار رنگ و طرح برسر آدم میریزد.

خیال کن دیگر مسجد شیخی نباشد که بهشت را در چشمانت بریزد. خیال کن دیگر هیچ مجسمه ای از داوود یا مریم نباشد که که ابهتِ زیبایی تن آدم را بلرزاند و آدم به فکر بیفتد که ذهن و توان آدمی نیز قادر است زیبایی بیافریند و انسان تنها یک ماشین جنگ و جدال نیست.

یک بارهم جهان بدون موسیقی را خیال کن. اصلا مگر می‌شود؟ صدای آب و بلبل و باد آنها چه می شود؟ گوشهامان از استیصال و روزمرگی کر خواهند شد. دلمان هرگز برای به رقص آمدن با انسانهایی که دوستشان داریم به تپش نخواهد افتاد. اشک‌های زندانی پشت چشم‌هایمان هرگز با آسودگی فرونخواهند ریخت. مغزمان هرگز احساس شعف ناشی از مواجهه با اصوات بهشت را نخواهد چشید و ..... هیچ صدایی خوشحالمان نخواهد کرد. هیچ زمزمه ای مارا به فکر فرو نخواهد برد. هیچ لالایی و قهقه و اذانی نخواهد بود. صداهایی که خاطرات زیبایمان را در خود پیچیده اند را به یاد بیاورید. هیچ کدام از آنها در دایره‌ی وجود نخواهند گنجید.

هنر تنها موسیقی و نقاشی و شعر نیست و نخواهد بود. هنر به قلب هرچیز که در آن فایده ای باشد نفوذ می‌کند و آن را ماندگار می‌کند. رویارویی ما آدم‌ها با خیالات و رویاهایمان را ممکن می کند. گاهی مارا به زیبایی با آینده‌ای که باید از آن اجتناب کنیم ربرو می کند و زشتی های آن را می نمایاند گاهی هم با ظرافت و لطافت تمام مارا برای آینده ای پیش بینی ناشدنی و پیچیدگی هایش آشنا می کند و بدون آنکه بیمی ایجاد کند آمادگی می آفریند.

هنر ارزشمند و متعالیست. چیزی که مارا یک پله از کف بالا می‌برد پله های دیگر مهم اند اما جای آن را نمی گیرند. هیچکدام از آنها غیر ضروری و قابل چشم‌پوشی نیست و نخواهد بود. هنر زیبا بودن و زیبا دیدن است.

یافتن نور در تاریکی هاست هنر همه جای زمین پراکنده است چرا که او زیباست و زیبایی را دوست دارد. اگر ارزش و مقصودش را بیابیم هنر حقیقی و متعالی را درک خواهیم کرد، آن وقت هیچ سیاهی‌ای خارج از دایره ی حسن نخواهد توانست خود را قالب دیده و گوش ما کند و ناگزیر به راه خواهد آمد و خود نیز اگر طالب آن باشد خواهد فهمید.

هنر خوب است. هنرِخوب روان را رشد می دهد و به خاک آدمی گلاب اضافه می‌کند. قدر هنر را تا زود است باید دانست و در عین حال هم نباید گذاشت هر چیزی بانام هنر وارد شود و چهره ی زیبایش را بیالاید.