سینما در همدان 91 ساله شد

  نود و یک سال از ورود هنر هفتم به استان مي‌گذرد، همدان از نخستین شهرهای کشور است که سینما در آن دایر شد، اگرچه جمعیت در دهه 40 تا 50 کم بود اما این شهر حتی در آن سال‌های 50 هزار نفری دارای ۴ سینمای بزرگ بود.
قبل از ساخت پردیس سینما 2 هزار و 225 صندلی در 8 سالن استان همدان جایگاه دوستداران سینما بود . حالا پردیس سینمایی همدان با ظرفیت ۴۶۰ صندلی میزبان سینمادوستان است و آمادگی اکران فیلم‌های خارجی و هنر و تجربه را نیز دارد.
امسال در حالی روز سینما از راه رسید که در حال حاضر چهار سالن پردیس سینمایی مهر قدس با ظرفیت ۴۶۰ صندلی پذیرای تماشاگران فیلم‌های سینمایی است. .
۵ سالن از 8 سینمای استان مختص به شهر همدان است و در شهرستان‌های تویسرکان، ملایر و کبودراهنگ هرکدام یک سالن برای اکران فیلم اختصاص دارد .
۵ سینمای استان را حوزه هنری، یک سینما را کانون پرورش فکری، سینمای دیگر را اداره ارشاد اسلامی و یک سالن را بخش خصوصی مدیریت می‌کند. سینما قدس همدان که با نام هما در سال ۱۳۲۷ با پخش فیلم «۷ برادر برای ۷ عروس» آغاز به‌کار می‌کند و در سال ۱۳۶۱ با ۲ سالن سینما افتتاح شد، این سینما درحال‌حاضر متعلق به مؤسسه بهمن سبز است.

 حکایت ورود سینماتوگراف به ایران
سیصد و اندی روز و چند ده هفته ی اسم دار داریم. در این میان یک روز به سینما اختصاص یافته است. فلسفه‌ی روز سینما هر چه هست فرخنده است.
واقعیت این است که حضور سینما در ایران همچون بسیاری از هنرهای دیگر ، اصیل و به اصطلاح اریژینال نبود. اگر شعر و داستان سرایی از دیرباز در میان ایرانیان رواج داشته ، اگر موسیقی را در قرون گذشته حتی دانشمند و فیلسوفی همچون ابونصرفارابی به صورت علمی بررسی و تحلیل کرد و در کتابی به رشته تحریر درآورد ، اگر نقاشی و مینیاتور و خطاطی از قرن ها پیش ، هنر فرهیختگان این آب و خاک بوده و اگر هنر نمایش از قرون گذشته به اشکال تعزیه و روحوضی و خیمه شب بازی در کوچه و خیابان شهر و روستاهای ما اجرا می شده ، اما بلاشک "سینما" با این شکل و شمایل کنونی ، هنری وارداتی برای سرزمین ما به حساب می آید.
صرف نظر از اینکه نخستین آزمایشات ، تجارب و تئوری های علمی درباره ماندگاری تصویر در چشم(اساس پدیده سینماتوگراف) و اتاق تاریک (پایه هنر عکاسی) در قرن پنجم هجری توسط ابن هیثم بنیاد گذارده شد و سپس در قرن هفتم توسط دانشمند دیگری به نام کمال الدین فارسی تکامل یافت و اگرچه سالیان دراز پیش از تولد سینما،ایرانیان با هنرهایی همچون پرده خوانی و نقالی ، به نوعی فنون تصویر سازی و داستان گویی توام را تجربه نموده بودند .

 از نخستین سینما تا پردیس سینمایی در همدان
پیشکسوتان هنر سینما و تئاتر بارها در خاطرات مکتوب و گفت‌وگو‌های رسانه‌ای خود عنوان کرده‌اند، پیش از جنگ جهانی اول در خیابان اکباتان شهر همدان تئاتر اجرا می‌شده است.
پیش از ساخت میدان مرکزی شهر همدان سینما الوند در همدان آغاز به‌کار کرده بود و این سینما با ویژگی‌های میدان همدان نیز هم‌راستا بود.
 با ساخت تنها میدان شعاعی ایران در همدان مابین سال‌های 1309 تا 1316 تحول به شهر روی آورد و در سال 1310 سینما «الوند» که اکنون به فلسطین معروف است، افتتاح می‌شود و در سال ۱۳۹۴ در بازسازی و نوسازی یک سالن دیگر به آن افزوده و بازگشایی می‌شود که این سینما هم اکنون تحت مدیریت مؤسسه بهمن سبز اداره می‌شود.
از سال 1310 روند شکل‌گیری دیگر سینماها نیز در همدان آغاز می‌شود، پس از این سالن دومین سینما در خیابان تختی و محل حال حاضر مرکز مخابرات این منطقه به نام «مایاک» ساخته می‌شود و تا سال 1322 نیز فعالیت داشته اما از این زمان به بعد به‌دلیل اشغال همدان توسط متفقین شاهد رکود سینما هستیم که این روند تا کودتای 1320 ادامه یافته و سینماها به‌دلیل بمباران همدان تعطیل می‌شوند.
با ساخت آرامگاه جدید برای بوعلی در سال 1330 شهر همدان جان دوباره گرفته و یک سینمای روباز در میدان دانشگاه فعلی که در آن زمان مجسمه بوعلی در آن نصب بود آغاز به کار می‌کند که فعالیت آن ۲ سال به طول می‌انجامد.
در سال 1324 سینما «تاج» بین خیابان‌های تختی و شهدای امروزی توسط ۲ برادر ساخته می‌شود که دارای ۳ طبقه و چوبی بوده و کار خود را با نمایش فیلم «مشعل کمان» آغاز می‌کند.
این سینما پس از چند هفته دچار آتش‌سوزی شده و دوباره در سال 1337 آغاز به‌کار می‌کند و تا سال 1355 فعال بوده و در همین سال به‌دلیل آتش‌سوزی برای همیشه بسته می‌شود. در سال 52 به‌دلیل ابتذال در محتوای فیلم‌ها، مردم همدان اقبالی به هنر هفتم نداشتند و حتی در اتفاقات عجیب سینما الوند و فلسطین فعلی به آتش کشیده می‌شود و در سال 55 نیز سینما تاج به آتش کشیده می‌شود و در بهمن 57، ۲ سینمای لوکس و هما نیز در جریان اتفاقات متعدد در همدان به آتش کشیده می‌شود.
چهارمين سینما در همدان در سال 1327به نام هما با پخش فیلم «۷ برادر برای ۷ عروس» آغاز به‌کار می‌کند. پنجمين سینما در سال 1328 توسط اکبر لوکس در خیابان بوعلی و کوچه معروف به دکتر معز با ۲ بخش تابستانی و زمستانی به نام «لوكس» افتتاح می‌شود که سالن تابستانی آن در سال 42 بسته می‌شود.
گویا آن روزها مراسم‌های ملی و اعیاد شهر همدان در قسمت بالکن این سینما که روبه‌روی میدان تازه‌تأسیس بود برگزار می‌شود، مردم با شور و هیجان عجیبی به دیدن فیلم‌ها می‌پرداختند.
سینما یکی از سرگرمی‌هایی است که قرن 19 در اروپا رواج یافت و در ایران نیز این تحول با سفر مظفرالدین شاه در سال 1279 به اروپا کلید می‌خورد و با علاقه خاندان قاجار به فناوری‌های روز روی آوردند .

از آن پس زمینه استفاده از این وسیله در ایران مهیا شد و میرزا امیرخان صحاف‌باشی با آوردن نخستین دستگاه پخش فیلم که آپارت نام داشت در سال 1282 نخستین سینمای عمومی را در تهران برپا کرد و به‌طبع در شهرهای مهم کشور نیز این روند ادامه پیدا کرد .
پس از انقلاب اسلامی مدیريت ۲ سینمای هما و الوند به بنیاد مستضعفان داده شده و به قدس و فلسطین تغییر نام می‌یابند و سینماهای لوکس و تاج برای همیشه بسته می‌شوند.
در دهه‌های اخیر برگزاری جشنواره فیلم و تئاتر و پخش فیلم‌های جشنواره فجر بار دیگر اقبال قابل توجه همدانی‌ها نسبت به هنر هفتم را به نمایش گذاشت .
آنچه خوانش تاریخچه آغاز هنر هفتم تا امروز در همدان مخاطب را به فکر فرو می‌برد این است که چرا همدان دیروز با 50 هزار جمعیت 4 سالن سینما داشت و همدان امروز با جمعیتی بالغ بر700 هزار نفر هم 5 سالن سینما دارد.
در واقع شاید "سینما" را بتوان تنها هنری دانست که در اواخر قرن سیزدهم هجری از آن سوی مرزها وارد ایران شد و بعضا در نزد عامه ، به لحاظ محبوبیت از سایر هنرها پیشی گرفت ولی در آن سالها هیچگاه در خدمت فرهنگ و هویت ایرانی و بسط ارزش های اسلامی قرار نگرفت.