100 بنای تاریخی با مشارکت بخش خصوصی احیا می‌شود

کاروانسراهای جهانی همدان در انتظار کاربری و سرمایه‌گذار

شاید برای شما هم قابل تأمل باشد اگر بفهمید بناهای تاریخی مرمت شده ای در همدان داریم که هیچ کاربری ندارند. بناهایی که میتوانستند محل فعالیت برخی از فعالان هنری، ادبی و حتی رسانهای باشند و حتی بناهایی که میتوانستند یک رستوران سنتی و یا اقامتگاه سنتی باشند، اما فارغ از هر رفتوآمدی زنگار فراموشی به جان میخرند.

از آن جمله بناهای مرمت شده میتوان به خانه ضرابی که به شماره ۳۰۴۰ در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران بهثبت رسیده است و حالا چندین سال است که درهای آن روی مردمی که وارثان این میراث هستند بسته است. درکنار کاروانسراهایی که نه ورود نام آنها به فهرست آثار ملی خیری برایشان داشت و نه ورود نام آنها به لیست آثار جهانی نام خانههای تاریخی بیژن و... نیز هرازگاه این تلنگر را به دوستداران میراث فرهنگی میزند که پایان این سکوتهای طولانی چه خواهد شد؟
تا امروز 2 کاروانسرای جهانی فرسفج و تاجآباد هم کاربری ثابتی نداشتهاند.

درحالحاضر کاروانسرای تاجآباد سرمایه‌گذار دارد و در حال مقدمات اجرای طرح مرمت فرسفج در مرحله مقدمات مزایده واگذاری از سوی صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی است.

حالا مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی فرهنگی گفت: از ۵۴ کاروانسرا ثبت جهانی ۳۴ کاروانسرا جزو مصوبات قبلی دولت است و برای مرمت و احیا واگذاری شده، این واگذاری‌ها هیچ تعارضی با ثبت جهانی اثر ندارد.

شهاب طلایی گفت: تلاش می‌کنیم تا سال آینده روز جهانی بناها و بافت‌ها را مانند هفته میراث‌فرهنگی در تقویم ملی ثبت کنیم.

مدیرعامل صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی فرهنگی ادامه داد: هسته اولیه شکل گیری این صندوق، حفظ میراث فرهنگی و احیای بناهای تاریخی بود، و در ادامه سال ۱۳۹۶ نیز موضوع فرش دستبافت و صنایعدستی به صندوق اضافه شد. سال گذشته یکی از بهترین سال‌ها از زمان تأسیس صندوق توسعه بود که با حمایت‌های وزیر میراث فرهنگی بالاترین سطح همکاری را با معاونت میراث فرهنگی و ستاد وزارتخانه در ۱۷ سال گذشته داشتیم.

سیاست صندوق توسعه و احیا تعامل با مدیران کل استان‌ها و معاونت میراث فرهنگی است.

 ۱۲۶ مزایده و واگذاری ۴۷ بنا در سال ۱۴۰۲

طلایی تصریح کرد: سال گذشته ۱۲۶ بنا به مزایده گذاشته شد و ۴۷ بنا نیز به بخش خصوصی برای احیا و مرمت واگذار شد، هدف‌گذاری ما برای سال جاری احیای ۱۰۰ بنای تاریخی از طریق مشارکت مردم و بخش خصوصی است. همچنین ۳۶۰ میلیارد تومان در سال گذشته برای مرمت و احیا جذب سرمایه توسط مردم بود تا بتوانیم برای هزینه‌های دولت در این زمینه کاهش دهیم.

سال گذشته ۲۵ سفر استانی به ۱۸ استان داشتم، نمی‌توان از تهران برای تمام کشور برنامه‌ریزی کرد، مدیرعامل صندوق توسعه و احیا بیان کرد: امسال از سوی رهبر معظم انقلاب سال «رونق تولید با مشارکت مردم» نامگذاری شده که یکی از کارهای ویژه‌ صندوق جذب مشارکت‌های مردم است. در سال گذشته ۲۵ سفر استانی به ۱۸ استان داشتم، معتقدم که نمی‌توان از تهران برای تمام کشور برنامهریزی کرد، بههمینمنظور در سال گذشته برای شفافیت عملکرد صندوق توسعه و احیا مزایده‌ها را در 3 استان با مشارکت مدیران کل استان‌ها برگزار کردیم.

وی ادامه داد: تا مردادماه سال گذشته ۳۰ بنای تاریخی که مرمت و احیای آن به دلایل مختلفی از جمله حقوقی و... متوقف شده بود، تعیین تکلیف شد. همچنین در شهریور ماه سال گذشته از طریق وزارت کشور به شهرداری‌ها موضوع تغییر کاربری که توسط صندوق توسعه و احیا انجام شده ابلاغ شد تا مشمول مالیات نشوند.

طلایی از تدوین ساختار تشکیلاتی صندوق توسعه و احیا خبر داد و افزود: یکی از موضوعات مهم دیگری که در صندوق توسعه و احیا پیگیری شد، تدوین ساختار تشکیلات صندوق بود که برای سازمان امور و استخدامی ارسال شده است. این صندوق تنها مرجع واگذاری بناهای تاریخی در سراسر کشور است، جنس واگذاری‌ها و اهلیت بهرهبردارها بررسی می‌شود.

طلایی اظهار داشت: ۱۸۶ بنای تاریخی در روستاها با همکاری دهیاری‌ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سال جاری برای مرمت و مشارکت مردم تعیین تکلیف می‌شود.

وی از سامان‌دهی مرمتگران، پیمانکاران و شرکت‌های مشاوره‌ای خبر داد و تصریح کرد: باید جامعه بهرهبرداران تاریخی مانند هتلداران راهاندازی شود تا مطالبات آنها منسجم‌تر شود.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا با بیان اینکه در سال جاری تلاش می‌کنیم هر ماه حداقل یک افتتاح داشته باشیم، عنوان کرد: با انجام این کار موج مرمت و احیا خودش را نشان می‌دهد. همچنین باید بناهای تاریخی با توجه به اینکه تعداد زیادی از آن‌ها مالکان خصوصی دارد، ارزش‌گذاری شود تا مالکان بتوانند برای بیمه کردن یا وثیقه گذاشتن از سند ملکشان استفاده کنند. بیش از ۱۰ هزار بنای تاریخی که ثبت ملی شده، مالکان آن برای فروش، وثیقه و بیمه دچار چالش شدند.

 حدود ۳ هزار بنای تاریخی در اختیار نهادهای دولتی است

طلایی درباره مالکیت بناهای تاریخی که در اختیار سایر دستگاه‌ها قرار دارد، گفت: قانون دستگاه‌های دولتی را مکلف کرده تا بناهای تاریخی که در اختیارشان قرار دارد با اعتبار خودشان مرمت کنند، بههمینمنظور برای تحقق این موضوع صندوق توسعه و احیا تعاملات خود را با دستگاه‌ها آغاز کرده است صندوق بهدنبال انتفاع مالی نیست بلکه دنبال احیا است.

۳۴ کاروانسرا جهانی جزو مصوبات قبلی دولت بوده و برای مرمت و احیا واگذاری شده، این واگذاری‌ها هیچ تعارضی با ثبت جهانی اثر ندارد.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا تصریح کرد: بناهای تاریخی در اختیار سایر دستگاه‌ها در استان‌ها شناسایی شده است، یکی از دستگاه‌های دولتی، صندوق توسعه و احیا را برای کارگزاری مرمت بناهای تاریخی که در اختیارش قرار دارد، در نظر گرفته است که بهزودی نام دستگاه اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی درباره مازاد درآمد صندوق توسعه و احیا گفت: پیشبینی ما این است هزینه‌های مازاد صندوق را با مشارکت معاونت میراث فرهنگی برای مرمت هزینه کنیم. بیش از ۵۰ بنا در اختیار ادارات کل استانی قرار دارد.

طلایی بیان کرد: برای واگذاری مجموعه‌های بزرگ مانند سردر قیصریه و پایگاههای ملی و جهانی استعلام می‌گیریم و بررسی اهلیت فرد برای تأیید به استان سپرده شده و این کار با حساسیت انجام می‌شود.

طلایی درباره واگذاری کاروانسراهای ثبت جهانی برای مرمت و احیا گفت: از ۵۴ کاروانسرا، ۳۴ کاروانسرا که جزو مصوبات قبلی دولت بوده برای مرمت و احیا واگذاری شده است این واگذاری‌ها هیچ تعارضی با ثبت جهانی اثر ندارد.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا درباره واگذاری کارونسرای آهوان سمنان گفت: این کاروانسرا در اختیار ستاد اجرایی فرمان امام(ره) قرار دارد. هم اکنون کاروانسراهایی مانند بیستون و سعدالسلطنه که ثبت جهانی شده به مردم خدمات ارائه می‌کنند و این موضوع هیچ‌گونه تعارض حقوقی با ثبت جهانی ندارد.