معماری چشم نواز ایرانی در مسجد جامع همدان

 همدان پیام- سوگند حاجی شفیعی: همدان به غنی بودن در تاریخ و فرهنگ و تمدن شهرت فراوان دارد ، این روزها پرونده ثبت جهانی همدان در دست بررسی یونسکو است و یکی از بناها در مسیر جهانی شدن مسجد جامع شهر است .

اگر در مسیر بافت تاریخی قدم بزنید از میدان مرکزی شهر وارد بازار سنتی خواهید شد و بعد از یک گردش حسابی در بازار سنتی شهر، می‌توانید در سایه مسجد جامع کمی استراحت کنید.

معماری چشم‌نوازی که امروز در مسجد جامع می‌بینید، در زمان قاجار بنا شده است و در کتیبه‌های آن به سال 1253 اشاره کرده‌اند؛ اما طبق مستندات تاریخی، در این محل مسجد قدیمی‌تری وجود داشته است.

حیاط مسجد جامع همدان تقریباً 2 متر پایین‌تر از سطح بازار قرار دارد و با چند پله به آن می‌رسید. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ گنبد و دیوارهای مسجد، اولین چیزی است که توجه گردشگران را جلب می‌کند؛ اما با ورود به شبستان مسجد، فقط رنگ‌های یکدست ستون‌های سنگی و طاق‌های آجری را می‌بینید. البته نظم و تعداد این عناصر معماری در بخش شبستان، زیبایی‌های خودش را دارد و حتماً با دیدنشان به فکر عکاسی می‌افتید. مسجد جامع همدان واقع در میدان مرکزی ، بین خیابان اکباتان و باباطاهرقرار گرفته است .

این مسجد ابتدا تنها از یک شبستان تشکیل‌شده بود که در طول تاریخ فضاهای متنوع دیگری متناسب با رشد بازار و جوامع شهری به آن اضافه شد. قدیمی‌ترین قسمت فعلی این مسجد جبهه‌‌ی جنوبی آن است و بیشترین تغییر و تحولات کالبدی این بنا هم مربوط به دوران صفوی، قاجار و پهلوی است. ورودی اصلی این مسجد در ابتدا در ضلع غربی و به طرف بازار بوده که با توجه به ساخت‌وسازهای جدید این ورودی به ضلع شمالی انتقال یافته است.

این مسجد سه در ورودى دارد که شامل ورودى نوساز سمت خیابان اکباتان در ظلع جنوب شرقی، ورودى قدیمى با دالان طاق‌دار در ضلع شرقى صحن و ورودى قدیمى با دالان هشتى مقرنس‌کارى شده در ضلع غربى صحن است. این بنا در تاریخ 26 خرداد ماه 1375 به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد .