آوازي با نواي استاد عبادي

همدان‌پيام: اين روزها دو نمايش تك‌پرده‌اي «خواستگاري» و «آواز قو» نوشته نويسنده پرآوازه روس آنتوان چخوف به كارگرداني سهراب نيك‌فرجاد به دور از هرگونه حاشيه و هياهوي تبليغاتي در محل تالار فجر روي صحنه رفته است. اجراي آثار نويسندگان بزرگ جهان در شهر ما چندان باب نيست و به همين دليل است كه تماشاگران و هنرمندان تازه‌كار نمونه آثار خارجي را در اجراهاي عمومي شهر و نيز جشنواره‌هاي تئاتري هرگز نمي‌بينند.
اما آنچه بيش از هر چيز در هر دو اجرا حائز اهميت است حضور برجسته و ماندگار هنرمند باسابقه و پيشكسوت تئاتر همدان استاد نصرا... عبادي است كه از فعاليت تئاتري او بيش از نيم‌قرن مي‌گذرد. بگذريم كه امروزه واژه (استاد) آنقدر فراگير شده تا آنجا كه ديگر استاد را با استاد نمي‌توان به راحتي تميز داد.
عبادي را اگر تحليل كنم اين مي‌شود: همه او را مي‌شناسند. نه دودوزه مي‌داند و نه نيرنگ و نه پشت سر ديگري حرف زدن. پاك، مانند همان چشمه‌ها و قنات‌هاي همدان؛ چراكه او اهل كوه است و كوهنوردي يا يخچال و چشمه فرشه؛ بنابراين نمي‌تواند پاك نباشد. هر وقت دعوتش مي‌كنند بي‌هيچ بهانه‌اي مي‌پذيرد و درد دل‌هايش را هميشه در سينه حبس نگه داشته است. هرگز اهل يارگيري نيست. او كسي است كه علو طبع را معنا مي‌كند. به بازدارندگان تئاترش بد نمي‌گويد. نظم و ديسيپلين و اخلاق را در عمل به ديگران مي‌آموزاند و افسوس مي‌خورم كه مشابه او را در تئاتر همدان به عدد انگشتان يك دست هم سراغ ندارم. بگذريم...! غرض از نگارش اين مطالب نقد و بررسي اجراها نيست كه اگرچه جاي خالي نقد نزد اصحاب رسانه‌هاي محلي هميشه خالي است!
«آواز قو»ي چخوف همانطور كه از نامش پيداست حكايت بازيگري پير و فرتوت به نام واسيليك است كه پس از سال‌هاي دور و خاك صحنه خوردن و گل‌واژه تبسم را بر لبان تماشاگران نشاندن اكنون كه در ايام كهولت و پيري قرار گرفته با بي‌مهري روبه‌رو شده است.
نمايش به نوعي غمنامه دورافتادگان از بطن جامعه امروز ما نيز هست. سرنوشتي كه با تغيير كارگردان گريبانگير (واسيليك)، (عبادي) و امثال عبادي‌هاست. بازي روان و باورپذير استاد با بيان قوي و تلفظ صحيح كلمات، صداي رسا و تأكيدگذاري‌هاي درست و بجا و نيز احساس متناسب با نقش ويژگي ديگري است بر بازي او در هر دو كاراكتر.
در «آواز قو» استاد اگرچه شخصيت (واسيليك) چخوف را بازي مي‌كند اما در عين حال ما (عبادي) را هم مي‌بينيم كه زبان حال خود را نجوا مي‌كند كه اين نشان از بحران و وضعيت تئاتر و تئاتري‌ها و بالطبع وضعيت حاكم بر هنرمنداني است كه ساليان سال از عمر خود را در اين راه صرف كرده‌اند.
عبادي با بازسازي نقش‌هاي گذشته‌اش در نمايش‌هاي «ماهي طلايي»، «آنيكسون»، «آتللو» و... دو شخصيت (واسيليك) و (عبادي) را موازي يكديگر اجرا مي‌كند. تو گويي چخوف اين شخصيت را براي عبادي نگاشته است.
اين افتخار براي گروه نمايش بوعلي بس كه استاد پس از سال‌ها با بازي در نمايش (آنتيگون) و حالا در (خواستگاري و آواز قو) 90 دقيقه يك نفس ايفاي نقش مي‌كند تا تأكيدي باشد بر مَثل قديمي "دود از كنده بلند مي‌شود" و درسي براي هنرجويان تازه‌كار بازيگري كه براي بازيگر شدن هميشه زود است، هيچگاه دير نيست. عمرش دراز باد.
سيد محمدجواد كبودراهنگي  - سرپرست گروه تئاتر بوعلي