در گفتگوی همدان پیام با کارشناسان گردشگری مطرح شد

نقش انکارناپذیر جوامع محلی در ثبت‌های جهانی

 
 اصولا یکی از مهمترین موضوعات مورد تأکید یونسکو در پرونده‌های ثبت جهانی، مردم منطقه است و آورده‌ اقتصادی و فرهنگی برای جامعه محلی از ملزومات این امر است.

پرونده ثبت جهانی "هگمتانه و مرکز تاریخی همدان"، نیز از این قاعده مستثنی نیست و آگاهی جامعه محلی در مورد جهانی شدن همدان یکی از موضوعات مورد تأکید یونسکو است. اگرچه تا حدودی اقناع‌سازی مردم همدان به ویژه کسبه بازار و کسانی که ارتباط تنگاتنگی با پرونده دارند تا پيش از حضور ارزیاب در همدان انجام شد اما واقعیت این است که این امر هنوز جای کار بسیار دارد و هنوز بسیاری از همدانی‌ها اطلاعات زیادی درباره جهانی شدن شهرشان ندارند.

نقش حیاتی جامعه محلی و تأثیرپذیری آنها از ثبت جهانی مواردی است که به زندگی مردم گره خورده است و قطعا پس از جهانی شدن، همدان مردم با تغییراتی در شهر و به ويژه محدوده پرونده روبرو خواهند شد. البته این موارد به سرعت اتفاق نخواهد افتاد و به عنوان مثال متاثر شدن مردم از آورده‌های اقتصادی و فرهنگی و حتی اجتماعی به یک‌باره در زندگی آن‌ها نمود نخواهد یافت اما هیچ یک از این‌ها دلیل نمی‌شود همدانی‌ها به طور کامل آماده زندگی در شهری جهانی شوند.

از طرف دیگر یکی از اهداف ثبت جهانی، بیداری و آگاهی هر چه بیشتر افکار عمومی در نگهداری و پاسداشت میراث‌فرهنگی و جلوگیری از تخریب آن‌ها است که امروزه به یک ضرورت تبدیل شده و جای خرسندی است که مردم با حساسیت بیشتر از گذشته در حفظ و پاسداری از یادگار نیاکان خود می‌کوشند. این موضوع درباره هگمتانه باستانی که در همه ادوار تاریخ زنده بوده و با زندگی پیوند داشته نیز امری بدیهی است و باید به طور مطلوب برای آیندگان حفظ شود.

 بعد از ثبت جهانی یک‌باره انقلاب اقتصادی صورت نمی‌گيرد

یک راهنمای گردشگری در این رابطه به همدان‌پیام گفت: یکی از مهمترین مواردی که جامعه محلی و کسبه باید به آن توجه کنند این است که قرار نیست بعد از ثبت جهانی یک‌باره انقلاب اقتصادی صورت بگیرد و موجی از گردشگر وارد منطقه شود.

مینا رستگار ادامه داد: این موضوع کاملا وابسته به سیاست‌های کلان کشور است و یک جاذبه ثبت جهانی به تنهایی نمی‌تواند جذب گردشگر کند بلکه جذب گردشگر در کنار چارچوب‌های سیاسی آن کشور معنا پیدا می‌کند که اگر این موارد درست رقم بخورد جاذبه‌های ثبت جهانی هم از این مزیت استفاده می‌کنند.

وی تصریح کرد: یکی از هدف‌های اصلی ثبت جهانی که یونسکو روی آن تاکید دارد این است که جامعه محلی درگیر این موضوع شود، به عبارتی درگیر کردن جامعه محلی و نقش پر رنگ آن یکی از اهداف مهم ثبت جهانی است.

 نقش پر رنگ جامعه محلی در ثبت جهانی هگمتانه  

رستگار افزود: جامعه‌ محلی باید نقش پر رنگی در ثبت جهانی هگمتانه داشته باشند و مردم‌ رونق اقتصادی و فرهنگی را در جریان ثبت ببینند، از طرف دیگر هم جامعه محلی می‌تواند به رونق هر چه بیشتر ثبت جهانی کمک کند و هم اثر ثبت شده می‌تواند به رونق اقتصادی کسبه کمک کند.

این باستان‌شناس در ادامه بیان کرد: با جهانی شدن یک اثر،‌ جامعه محلی ارزش آن را درک کرده و به ارزش‌های فرهنگی آن پی می‌برند و زمانی که متوجه این موضوع شدند در حفظ، نگهداری و ارج نهادن به آن قدم برمی‌دارند.

وی مطرح کرد: زمانی که اثر ثبت جهانی برای جامعه محلی ارزش پیدا می‌کند مانند یک جاذبه خنثی به آن نگاه نمی‌کنند و قلبشان برای آن می‌تپد بنابراین در حفظ و نگهداری آن می‌کوشند.

 توسعه پایدار هگمتانه با ثبت جهانی

رستگار ادامه داد: توسعه پایدار یک اثر ثبت جهانی یکی دیگر از موضوعات مورد تأکید توسط یونسکو است چراکه پس از جهانی شدن آن اثر دیگر مربوط به یک شهر یا کشور نیست.

وی اضافه کرد: همگی باید کمک کنیم توسعه پایدار اتفاق بیفتد تا هگمتانه و داشته‌های تاریخی خود را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم، چراکه آنها نیز باید از این پتانسیل و فضا استفاده کرده و از آن بهره ببرند.

یک باستان‌شناس نیز در گفت‌وگو با همدان‌پیام درباره تاثیر ثبت جهانی "هگمتانه و مرکز تاریخی همدان" بر جامعه محلی، بیان کرد: در رابطه با موضوع آگاهی جامعه محلی، مفاهیم مردم‌شناختی و استفاده از نهادها، انجمن‌ها و درگیر کردن مردم اهمیت زیادی دارد.

خسرو محمدی ادامه داد: تاکنون درباره موضوع تاثیر جهانی شدن همدان بر مردم، نیازسنجی نکردیم و نمی‌دانیم آیا همانقدر که جهانی شدن برای مسئولان مهم است برای جامعه محلی هم اهمیت دارد؟ به عبارتی این امر نیازمند استفاده از ظرفیت اندیشمندان و ذی‌نفوذان است که می‌توانند در دسته‌جات و گروه‌ها گفتمانی ایجاد کنند.

 جهانی شدن باید برای مردم شهر همدان به ضرورت تبدیل شود

وی تصریح کرد: جهانی شدن باید برای مردم شهر همدان به ضرورت تبدیل شود و مردم را مشغول کند، جامعه محلی باید جهانی شدن را به عنوان یک نیاز ببینند و آینده خود و فرزندان خود را در گرو این تحول بدانند.

محمدی اضافه کرد: ابتدا باید با مدیریت و زمان‌بندی درست و شناخت مطلوب از اصل موضوع به آماده‌سازی جامعه محلی  در کنار دیگر ضرورت‌های ثبت پرداخته‌ شود.

 همدان باید به جایگاه شایسته‌ خود برسد

وی با اشاره به اینکه کمبودهای موجود باعث می‌شود نتوانیم نتیجه مطلوب و مثبت را بگیریم، افزود: حق همدان خیلی بیشتر شرایط موجود است، این کهن‌شهر با توجه به پیشینه غنی و ظرفیت‌های بزرگ‌ فرهنگی و تاریخی یکی از کانون‌های مهم شهرنشینی و فرهنگ‌مداری در تاریخ جهان است  و باید به جایگاه شایسته‌ای برسد.

محمدی درباره پیشینه جهانی بودن و جهانی شدن در همدان گفت: همدان را در دوران مادها به عنوان پایتخت و مرکز سیاست جهانی تعبیر کردند و قدیمی‌ترین آثار به دست آمده در مرکز شهر همدان گواه این ادعاست.

وی ادامه داد: میدان مرکزی شهر همدان یا میدان امام(ره) شهر همدان برند جهانی و تاریخی میدان‌های کهن ایران محسوب می‌شود و برای این ادعا شواهد بسیاری وجود دارد.

گفتنی است؛ آگاهی جامعه محلی از ثبت جهانی "هگمتانه و مرکز تاریخی همدان" یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید به صورت جدی به آن پرداخته شود و برنامه‌های مدون و کارشناسی برای آن در نظر گرفت چراکه مردم جزء لاینفک این موضوع هستند و زندگی آن‌ها ارتباط تنگاتنگی با جهانی شدن دارد‌.