| پنجشنبه - 13 بهمن 1401 - شماره 4521 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
کد مطلب: 132912 |
تاریخ انتشار: 1402-04-06 - 10:33 |
تعداد بازدید: 668 |
|
|
|
|
 چرا ثبت یک اثر در یونسکو آنقدر اهمیت پیدا کرد؟
ثبت جهانی، دغدغه ای جهانی برای جذب گردشگر
گردشگری
ثبت جهانی آثار تاریخی و منابع طبیعی که در حوزه گردشگری یا میراث فرهنگی قرار می گیرند، یکی از دغدغه های مهم در همه کشورها محسوب می شود چرا که شناسنامه دار شدن این آثار خروجی های خوبی در جذب گردشگر به همراه خواهد داشت.
بسیاری از اوقات خبر ثبت ملی یا جهانی یک اثر تاریخی، فرهنگی یا طبیعی به گوش مان می رسد، اما چه شد که ثبت یک اثر آنقدر اهمیت پیدا کرد که نه تنها در ایران بلکه در جهان شاهد ثبت آثار ملموس یا غیر ملموس هستیم؟
در حالی ثبت جهانی آثار تاریخی فرصتی برای رونق اقتصادی و توسعه گردشگری همدان است که تاکنون نتوانسته ایم از این موقعیت استفاده کنیم و تنها چیزی که نصیبمان شده همانا فرصت سوزی بوده اما حالا پس از سالها قرعه جهانی شدن به نام همدان افتاده است و پرونده ثبت جهانی راهی یونسکو شده است .
در سال های اخیر تفکر جهانی در مورد میراث فرهنگی تغییرات قابل توجهی داشته به طوری که میراث فرهنگی و منابع میراث باستان شناختی را به عنوان یک منبع اقتصادی مهم به رسمیت شناخته اند.
همدان نیز به عنوان یکی از استان های کشور در دل خود میراث فرهنگی و تاریخی غنی دارد و ارزش های بی بدیل میراث فرهنگی را بهره مند شده اما در این بین تاکنون میراثی به ثبت جهانی نرسیده است.
این درحالی است که در حال حاضر اقتصادی کردن میراث فرهنگی برای جوامع اهمیت روز افزونی یافته است، هر چند دشواری های بسیاری میان توسعه اقتصادی و حفظ میراث فرهنگی وجود دارد؛ با این وجود، ارزش اقتصادی کالاها و خدمات مربوط به میراث فرهنگی، سیاست های اقتصاد فرهنگی کشورها را به ویژه در دو دهه گذشته بیشتر به خود معطوف کرده است.
حال با توجه به این که همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین شناخته می شود و در دل خود میراث فرهنگی بسیاری از تاریخ را جای داده باید دید که چه قدم هایی برای توسعه اقتصادی مبتنی بر میراث فرهنگی برداشته و وضعیت ثبت جهانی این میراث به کجا رسیده است؟
آیا توانسته ایم گام ها را در این عرصه به نحوی برداریم که فرصت ها برای اقتصادی کردن این میراث مهیّا و مسیر برای توسعه اقتصادی استان ترتیب فراهم شود یا خیر؟
پس از تخریب تعداد زیادی از آثار فرهنگی در جنگ جهانی دوم، هلند پیشنهادی را مبنی بر حفاظت از میراث فرهنگی کشورها به سازمان ملل داد و همین امر، منجر به تصویب قانونی شد که پس از مدتی با اضافه شدن الحاقات دیگر، عنوان می کرد که هرگونه تخریب آثار تاریخی و فرهنگی، جنایتی جنگی محسوب می شود.
در همین راستا بسیاری از کشورها برای ثبت آثار خود در یونسکو اقدام کردند، ایران به دلیل شرایط خاصی همچون انقلاب، جنگ تحمیلی و تبعات ناشی از آن با یک تأخیر حدوداً 24 ساله برای ثبت آثار خود در یونسکو اقدام کرد و توانست در سال 1975 سه اثر مهم یعنی میدان نقش جهان اصفهان، تخت جمشید و چغازنبیل را در حافظه جهانی به ثبت برساند. پس از ثبت این سه اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو، پروسه ثبت سرعت بیشتری گرفت، چرا که مسئولان و متولیان امر به اهمیت ثبت آثار و پیامدهای مثبت آن بیش از پیش پی بردند.
یکی از پیامدهای مثبت ثبت اثر در یونسکو در زمان وقوع زلزله بم خود را نشان داد، با توجه به ثبت جهانی ارگ بم در فهرست یونسکو، پس از وقوع زلزله مبالغ چندمیلیون دلاری از طرف سازمان یونسکو برای بازسازی ارگ بم تخصیص یافت. اثر ثبتی به ویترینی برای معرفی یک کشور به مردم جهان تبدیل میشود، همین امر منجر به جذب گردشگر و ارزآوری برای کشوری خواهد شد که به نوبه خود می تواند موفقیتی بزرگ محسوب شود، به همین جهت هم ثبت جهانی آثار تاریخی و منابع طبیعی که در حوزه گردشگری یا میراث فرهنگی قرار می گیرند، یکی از دغدغه های مهم در همه کشورهاست.
برای مثال سال 2013 و بر اساس آمار منتشر شده، حدود یک میلیون نفر روی نام تخت جمشید به عنوان یک اثر ثبت جهانی کلیک کرده بودند، اگر 10 تا 20 درصد از این جامعه آماری یک میلیون نفری هم تخت جمشید را مقصد سفر خود قرار داده باشند، در آن سال 200 هزار نفر برای بازدید از سایت جهانی تخت جمشید راهی ایران شده اند.
ثبت تمامی این موارد در حافظه جهانی یونسکو می تواند گردشگران دیگر را هم برای بازدید از این اثر ترغیب کند و آن ها را به ایران بکشاند. در میان کشورهای دارای اثر ثبت جهانی در یونسکو، ایتالیا با حدود 54 اثر در جایگاه نخست قرار دارد، 6 کشور دیگر یعنی آمریکا، فرانسه، ترکیه، چین، آلمان و مکزیک هم بیشترین آثار ثبت شده را دارند و با اینکه جزو کشورهای صنعتی محسوب می شوند، با این حال خود را بی نیاز از ثبت آثار تاریخی و فرهنگی خود نمی دانند، چرا که به خوبی به نقش این اقدام در جذب گردشگر و تأمین بودجه خود واقف هستند و به خوبی می دانند هویت دار شدن و شناسنامه دار شدن این آثار خروجی های خوبی به همراه خواهد داشت.
هرچند در ایران، شفاف نبودن قوانین در حوزه میراث فرهنگی و کمبود بودجه، جزو چالش های اساسی در حوزه میراث فرهنگی محسوب می شوند، اما با این حال تلاش برای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو همچنان ادامه دارد.
همدان به دلیل موقعیت و شرایط جغرافیایی و نقش ارتباطی خود توانسته صاحب میراث فرهنگی گسترده ای شود که نشانه وجود تمدن در این منطقه در ادوار تاریخی گذشته است ضمن اینکه آثار مادی و معنوی به جای مانده از پیشینیان ما حاصل تلاش های مستمر، فنون، مهارت ها، ابتکارات، خلاقیت ها و برخوردهای اجتماعی و فرهنگی آنان بوده است.
در این بین، سهم پایتخت تاریخ و تمدن تنها چشم انتظاری و به نتیجه نرسیدن پرونده های ثبت جهانی بوده است.
بااین حال در حالی آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی (میراث فرهنگی ملموس) یونسکو به ۲۴ مورد رسیده که شامل، چغازنبیل، شوش (۱۹۷۹)، میدان امام اصفهان (۱۹۷۹)، تخت جمشید، فارس (۱۹۷۹)، تخت سلیمان، تکاب (۲۰۰۳)، بم و چشمانداز تاریخی آن، کرمان (۲۰۰۷/ ۲۰۰۴)، پاسارگاد، فارس (۲۰۰۴)، سلطانیه، زنجان (۲۰۰۵)، بیستون، کرمانشاه (۲۰۰۶)، مجموعه قره کلیسای آذربایجان (۲۰۰۸)، سازههای تاریخی ـ آبی شوشتر (۲۰۰۹)، بازار تبریز (۲۰۱۰)، بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی (۲۰۱۱)، ۹ باغ ایرانی: اکبریه بیرجند، فین کاشان، شاهزاده ماهان، ارم شیراز، عباسآباد بهشهر، چهلستون اصفهان، دولتآباد یزد، پاسارگاد شیراز، پهلوانپور یزد (۲۰۱۱)، گنبد قابوس، استان گلستان (۲۰۱۲)، مسجد جامع اصفهان (۲۰۱۲)، کاخ گلستان، تهران (۲۰۱۳)، شهر سوخته استان سیستان و بلوچستان (۲۰۱۴)، چشمانداز فرهنگی میمند (۲۰۱۵)، محوطه باستانی شوش (۲۰۱۵)، ۱۱ قنات ایرانی (۲۰۱۶)، شهر تاریخی یزد (۲۰۱۷)، چشم انداز باستان شناسی ساسانی منطقه فارس (۲۰۱۸)، راه آهن سراسری ایران (۲۰۲۱) و منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات (۲۰۲۱) است اما در این بین، سهم پایتخت تاریخ و تمدن تنها چشم انتظاری و به نتیجه نرسیدن پرونده های ثبت جهانی بوده است.
حال با این تفاسیر می بینیم که در استان همدان از مرکز تاریخی همدان تا هگمتانه و منظر تاریخی و فرهنگی ارزانفود، سد اکباتان و ورکانه گرفته تا پرونده «غار علیصدر»، «ارگ باستانی نوشیجان»، «قنات قاسمآباد»، کاروانسراهای «تاج آباد» و «فرسفج» همه و همه قابلیت ثبت جهانی را دارند تا بتوانند به همراه خود توسعه اقتصادی را برای همدان به همراه داشته باشند اما تاکنون همدان نتوانسته در عرصه جهانی یکی از این میراث را به ثبت برساند ضمن اینکه میراثی چون یخدان میرفتاح، تپه حاجی خان و مواردی از این قبیل هم در مسیری وارد شده اند که در حال از دست دادن آن ها هستیم!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
نشر و نقل مطالب فقط با ذکر نام روزنامه همدان پیام
بلامانع است.
|
|
|
روزنامه همدان پیام (
اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي،
سياسي، ورزشی )
صاحب امتياز و مدير مسئول:
نصرت ا... طاقتي احسن
-
سردبير: يدا... طاقتي
احسن
نشاني: همدان، خيابان
شريعتي، ابتداي خيابان مهديه،
ساختمان پيام
تلفن: 38264433
(081)
- فکس: 38279013
(081) - سازمان
نیازمندی: 38264400
(081) - ايميل:
info@hamedanpayam.com |
|
