| پنجشنبه - 13 بهمن 1401 - شماره 4521 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
کد مطلب: 124113 |
تاریخ انتشار: 1401-03-18 - 08:42 |
تعداد بازدید: 357 |
|
|
|
|
 غربت مردم با موزهها
شهرستانهای شمالی همدان موزه ندارند
نویسنده : مریم مقدم
گزارش
موزه در هرشهر، نخستین شناسنامه تاریخی آن دیار است. شهری که موزه دارد تاریخ و اصالت و هویت آن در یک ویترین امن جای گرفته است. شهرهای بدون موزه اما زبانشان برای بیان هویت و تاریخشان بسته است. از 10 شهرستان همدان 5 شهر موزه ندارند و این شهرها در قسمت شمالی استان همدان قرار گرفتهاند. این مهم بیانگر آن است که ایجاد موزه در شهرهای شمالی همدان یک ضرورت است.
موزهها همواره یکی از جاذبههای توریستی به شمار میرفته اند. در ایران نیز بر اساس آخرین آمار 600 موزه فعال در شهرهای مختلف وجود دارد که 100 تای آن زیر نظر بخش خصوصی اداره میشوند. در استان همدان 13 موزه و ابنیه تاریخی دارای موزه وجود دارد از 10 شهرستان در استان همدان. هر چند از نگاه برخی در مقایسه با فرهنگ غنی ایران، این رقم چندان هم بالا نیست. موزهها نقش بسزایی در استحکام ریشههای ملی، مذهبی و تاریخی عموم مردم دارند. از این رو توسعه و گسترش این اماکن در جهت دستیابی به اهداف فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بینالمللی و تدوین برنامههایی مؤثر است که دارای وجه مشترک میان مردم و موزهها در سطح جهانی باشد.
گذشته تاریخی، حماسه آباء و اجدادی، سرزمین نیاکان، زبان مادری، باورها و سنت های طایفه ای، مفاخر ملی، عصبیت های قومی، هنر و ادبیات موروثی هویت فرهنگی جامعه را تشکیل می دهد. بناها، محلها، مکان ها، مناطق، موزهها، آثار هنری، مصنوعات و نظایر آن به عنوان میراث فرهنگی یکی از مؤثرترین عوامل هویتبخش جامعه هستند که حفظ آنها موجب پایداری و بقای فرهنگ است. حفظ، تقویت و شناساندن هویت فرهنگی، موجب خودآگاهی و بازگشت به خویشتن شده و عامل مؤثری در مقابله با از خودبیگانگی است که یکی از معضلات اساسی جوامع روبه رشد و توسعه است.
آنچه شواهد موجود و آمار نشان میدهد استان همدان بر خلاف سابقه تاریخی از داشتن موزه در شهرستانهای شمالی محروم است. اگر بخواهیم واقعبینانه به این موضوع نگاه کنیم تنها دو موزه تخصصی زیر مجموعه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان همدان فعال است .
همدان قدیمیترین شهر ایران، اولین پایتخت پادشاهی مادها و از کهنترین شهرهای جهان به شمار میرود و از سال 1385 به طور رسمی به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین شناخته شده است که همین موضوع اهمیت تاریخی این شهر کهن را نشان میدهد.
موزهای بر گستره هگمتانه
همدان به لحاظ قابلیتهای گردشگری از جمله استانهایی است که تنوع قابل ملاحظهای در داشته های تاریخی و فرهنگی دارد . این داشتهها سالهاست در ویترین موزه هگمتانه به عنوان تخصصیترین موزه استان به نمایش در میآید اما این تنها موزه در حوزه تاریخی برای استان کافی نیست.
این موزه در سایت تاریخی هگمتانه قرار دارد که با توجه به تعدد اشیاء تاریخی اما سالهاست عنوان میشود، این مکان به صورت موقت به برپایی موزه اختصاص پیدا کرده است. در این موزه اشیای تاریخی مختلفی وجود دارد و آنچه در کاوشهای باستان شناسی در سراسر استان به دست میآید پس از مطالعه و تعیین قدمت و تاریخ برای بازدید عموم به موزه هگمتانه منتقل میشود.
موزه دیگر استان همدان در آرامگاه بوعلی سینا قرار گرفته است که البته اتاقی که شامل برخی اشیاء مربوط به طب و علم پزشکی میباشد.
ابنیههایی با نشانههای تاریخی
در استان همدان تعدادی آرامگاه با ابنیه تاریخی زیرمجموعه میراث فرهنگی قرار دارد از جمله مشهورترین آنها میتوان به آرامگاه بوعلیسینا، آرامگاه باباطاهر، میررضی آرتیمانی و گنبد علویان اشاره کرد که در قسمتهایی از این ابنیه ردپایی از کتیبهها و نشانههای تاریخی که میتواند به یک موزه هویت ببخشد دیده میشود.
استان همدان تنها استانی است که دارای موزه اسناد و ابزار و مشاغل قدیمی است که در برج قربان برپاست. این موزه توسط بخش خصوصی ایجاد و مدیریت میشود اما تا امروز نتوانسته است در ردیف جاذبههای گردشگری به مسافران معرفی میشود به عبارت دیگر میتوان گفت؛ برای اطلاعرسانی در این زمینه کار خاصی انجام نشده است.
موزههایی بدون بازدیدکننده
در این زمینه بیراه نیست اگر به چند موزه تخصصی اشاره کنیم که شاید حتی 10 درصد مردم استان همدان نه آنها را میشناسند و نه از آنجا بازدید کردهاند. از جمله این موزهها میتوان به موزه همهکسی که موزهای زنده برای ورزشهای پهلوانی است، موزه وقف که در محل امامزاده عبدا... همدان با مدیریت سازمان اوقاف برقرار است. موزه تاریخ طبیعی با نظارت دانشگاه بوعلیسینا دارای داشتههای غنی علمی و دیدنی است اشاره کرد. بیراه نیست اگر به موزه مدرسه که زیرمجموعه آموزش و پرورش استان است اشاره کنیم، موزهای که شاید کمتر مورد توجه برنامهریزان سفر و حتی الگوهای آموزشی در استان قرار میگیرند.
موزه دیگر موزه کودک است که به تازگی در سایت تاریخی هگمتانه ایجاد شده و این موزه نیز توسط بخش خصوصی اداره میشود. از این قبیل موزهها در استان کم نداریم. موزه بدیعالحکما با نظارت علوم پزشکی، موزه کوهنوردی با نظارت ورزش و جوانان و موزه چاپ با نظارت اداره کل ارشاد اسلامی در سالهای اخیرتوانستهاست ظرفیت موجود را به بازدیدکنندگان ارائه دهد اما همچنان ارائه مجوز و پروانه بهرهبرداری که بتواند موجب ارائه خدمات به گردشگران شود در این موزهها مغفول مانده است.
باغ موزه و تاریخ جنگ
در حوزه جنگ و دفاع مقدس؛ همدان حرفهای بسیاری برای گفتن دارد. در این زمینه کافیست راهی باغ موزه دفاع مقدس شهر همدان شویم این باغ موزه در یک عرصه به صورت حرفهای و تخصصی توانسته است هرآنچه سالهای دفاع مقدس برای نسل امروز و آینده به جا گذاشته است به تصویر بکشد.
موزه صنایعدستی همدان هم از دیگر موزههایی است که کمتر کسی برای بازدید راهی آنجا میشود و البته که نیازمند به روزرسانی داشته هاست. این موزه هم در کنار آرامگاه باباطاهر به صنایع دستی و آثار باستانی شهر تاریخی همدان اختصاص یافته که در کنار مغازههای صنایع دستی که دور آرامگاه باباطاهر هستند نیز واقع گشته است که به نوع خود جالب اما ناقص و بدون بازدید کننده است.
5شهرستان در استان موزه دارند
شهرستانهای همدان، نهاوند، ملایر، تویسرکان و اسدآباد از جمله شهرستانهایی هستند که دارای موزههای قابل بازدید برای گردشگران میباشد ارگ نوشیجان، خانه لطفعلیان، خانه صدوقی، آرامگاه میررضی آرتیمانی، حبقوق نبی، خانه مسعودی و موزه تاریخ و فرهنگ اسدآباد از آن جمله است .
موزه یک پدیده اجتماعی است، بنابراین باید در خدمت جامعه باشد. اگر موزهها نقش مؤثری در توسعه جامعه ایفا کنند، میتوان از آنها برای توسعه گردشگری نیز استفاده کرد.
جامعه باید با موزهها تعامل داشته باشد اما به این معنا نیست که تمامی موزهها را در خدمت گردشگری دید. البته از موزهها با هدف گردشگری، پژوهش و تحقیق تأسیس شدهاند. افزایش کیفی موزهها به جای ایجاد موزههای جدید ضرورت دارد از این رو باید تلاش کرد تا با ایجاد موزههای جدید این مشکلات را رفع کرد. بنابراین بهتر است که برای خلق موزههای جدید هزینه کرد و موزههای مردم نهاد ایجاد شوند تا مردم تصدی گری کرده و موزهها را مدیریت کنند.
5شهرستان در همدان موزه ندارند
آنچه در این میان قابل تأمل است، نبود موزه در شهرهای بهار، کبودراهنگ، فامنین، رزن و درگزین در استان همدان است.
این شهرستانها برخلاف آنکه در مسیر گردشگری استان قرار دارد از داشتن موزه بیبهره است حتی در شهر لالجین شاهد یک موزه سفال برای معرفی داشتههای هنری به بازدیدکنندگان نیستیم و جای موزه هنرهای سفالی در این شهرستان خالی است.
آثاری که در موزهها نگهداری میشود، نشان از هویت و فرهنگ اقوام مختلف در آن مرز و بوم دارند. چنانچه برای همگان جالب است تا بدانند مردمی که زیست آنها به سالیان سال و حتی به سدهها قبلتر از ما برمیگردد، چه نقشی از خود به جا گذاشتهاند و اشیای مورد استفاده آنها در زندگی چه بوده است. در واقع موزهها انسان را به گذشتگان نزدیک و حس خوب جاودانگی را زنده میکند. موزهها نشان دهنده تاریخ، فرهنگ، هویت و آداب هر ملت به شمار می رود که اهمیت بسزایی در ترسیم چهره ملی و بین المللی آن ملت آنها داشته و می توان از موزه به عنوان دریچهای رو به چشم انداز توسعه گردشگری فرهنگی یاد کرد.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
نشر و نقل مطالب فقط با ذکر نام روزنامه همدان پیام
بلامانع است.
|
|
|
روزنامه همدان پیام (
اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي،
سياسي، ورزشی )
صاحب امتياز و مدير مسئول:
نصرت ا... طاقتي احسن
-
سردبير: يدا... طاقتي
احسن
نشاني: همدان، خيابان
شريعتي، ابتداي خيابان مهديه،
ساختمان پيام
تلفن: 38264433
(081)
- فکس: 38279013
(081) - سازمان
نیازمندی: 38264400
(081) - ايميل:
info@hamedanpayam.com |
|
