پیشکسوت خبری و گردشگری در گفت‌وگو با همدان پیام:

نخستین کسی بودم که خبرکشف علیصدر را رسانه‌ای کردم

■ رسانه‌ای‌ها با پیگیری مطالبات می‌توانند موجب توسعه گردشگری باشند

محمد فیضی، متولد سال 1321، یکی از پیشکسوتان حوزه خبرنگاری و گردشگری استان همدان است. وی دارای مدرک کاردانی رشته علوم اجتماعی قبل از انقلاب بوده و در حوزه گردشگری دارای تخصص و چند دهه در این حوزه فعال است.
سال 1346برای نخستین‌بار وارد فضای فعالیتی مطبوعات می‌شود و به مدت 8 سال خبرنگار روزنامه اطلاعات مربوط به استان همدان بوده است. وی قبل از انقلاب به عنوان «پیشاهنگ» و مدیر این نهاد انتخاب می‌شود که در حال‌حاضر از آن به عنوان بنیاد نخبگان نام برده می‌شود.
در آن زمان اردوهای مختلفی برای دانش‌آموزان طراحی می‌شد که وی مدیر برگزاری این اردوها بود و این فعالیت‌ها موجب شد سرانجام وی به فعالیت در حوزه گردشگری علاقه‌مند شود.
فیضی همچنین در سال 1356 به عنوان راهنمای کاروان‌های زیارتی که در اداره اوقاف برگزار می‌شد فعالیت داشت. این‌گونه او به عنوان مدیر زیارتی راهی سفر حج می‌شود و در سال 1372 همکاری خودش را با آژانس خدمات مسافرتی آسمان همدان آغاز و 3 سال به عنوان راهنمای تورهای این سازمان فعالیت می‌کرد و در سال 1375 نیز دفتر خدمات مسافرتی «احرار فراز» را تأسیس می‌کند که تاکنون نیز در این حوزه فعالیت می‌کند و در حال‌حاضر نیز رئیس انجمن حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی استان است.
 در همین زمینه با این پیشکسوت همدانی مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم که از خاطرتان می‌گذرد:

 شما گویا از نخستین کسانی بودید که خبر کشف غار علیصدر را رسانه‌ای کردید، در این‌باره توضیح بیشتری بدهید؟
من نخستین خبرنگاری بودم که در تاریخ هفدهم تیرماه سال 1346 با گروهی از کوهنوردان، مسئولان و عکاسان وارد غار علیصدر شدیم و پس از چند ساعت غارنوردی و عکس‌برداری، خبر کشف غار را در روزنامه اطلاعات رسانه‌ای کردم و پس از انتشار، این خبر در تمام دنیا پیچید.
همچنین در سال 1342، شخصی به نام عین‌ا... بختیاری که در روستای علیصدر عضو سپاه‌دانش و گروه کوهنوردی سینا بود، به وسیله روستاییان متوجه غار می‌شود و به وسیله عده‌ای از کوهنوردها وارد غار شده بود،  البته هیچ خبری در آن زمان در مورد آن منتشر نشده بود.

 انعکاس این خبر چه بازتابی در دنیا داشت؟
بازتاب خیلی خوبی داشت؛ به‌طوری که رسانه‌های مختلف دنیا آن را منعکس کردند و کارشناسان و باستان‌شناسان زیادی برای تحقیق در این زمینه راهی همدان شدند. در کنار علیصدر همچنین روستایی به نام سراب وجود دارد که در آنجا نیز غاری به همین نام (سراب) وجود دارد که اگر این غار نیز کشف و به آن رسیدگی شود، شاید از علیصدر بزرگتر باشد.

 در حوزه خبری در گذشته با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
مشکلات فراوانی داشتیم که یکی از آنها نداشتن وسیله نقلیه بود و اینکه امکان دسترسی راحت به منابع خبری نداشتیم و قبل از انقلاب نمی‌توانستیم از عملکرد نهادهای دولتی انتقاد کنیم در ضمن آن روزها خبرها را دستی می‌نوشتیم و به سختی فرایند نشر را طی می‌کردیم. در آن موقع فقط روزنامه اطلاعات و کیهان وجود داشت و یکسری محدود روزنامه‌های محلی نیز وجود داشتند.
در آن موقع بین روزنامه اطلاعات و کیهان رقابت خبری بود، به‌طوری که اگر ما از یک خبر از کیهان عقب می‌افتادیم، جریمه می‌شدیم و اگر جلوتر می‌افتادیم، از ما قدردانی می‌کردند.

 درباره جایگاه مطبوعات در همدان در آن موقع توضیح دهید؟
تازه داشت فعالیت رسانه‌ای در همدان جا می‌افتاد و استقبال مردم نیز از رسانه و روزنامه خوب بود؛ به طوری که ما روزانه هزار نسخه روزنامه را می‌فروختیم. در آن تنظیم خبری خیلی محدودیت داشت. در آن زمان ما به‌صورت داوطلبی و از روی علاقه کار می‌کردیم و حقوقی در این مسیر فعالیتی به ما تعلق نمی‌گرفت.

 در مورد کاربرد و تأثیرات مطبوعات امروزی توضیح دهید؟
درواقع مطبوعات امروزی رشد خوبی کرده و روشنگرتر شده‌اند. گرچه امروزه دنیای مجازی بر عملکرد مطبوعات تأثیر گذاشته است، اما رسانه مستند و دارای مجوز جایگاه رسمی روشنگری را در جامعه پیدا کرده است.  
درواقع هر چه مطبوعات ارتباط‌های بیشتری داشته باشند، سبب روشنگری و آگاهی بیشتری می‌شوند. مطبوعات باید از لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری روشنگری کند. مطبوعات اهمیت زیادی داشته و دارند؛ به طوری که در زمان مشروطه رکن چهارم توسعه بود و در حال‌حاضر نیز اهمیت زیادی دارد.

 به عنوان پیشکسوت حوزه گردشگری، در زمینه ظرفیت‌های گردشگری استان توضیحاتی ارائه بفرمایید؟
استان همدان قوی‌ترین ظرفیت‌ها را در حوزه گردشگری دارد که می‌توان گفت مهمترین ظرفیت ما تپه هگمتانه است که مربوط به زمان مادهاست؛ همچنین جاذبه‌های دیگری همچون غار علیصدر، مجسمه شیرسنگی، کتیبه‌های گنجنامه، آب و هوای کوهستانی و مناسب، سفال و سرامیک لالجین و آثار تاریخی دیگری نیز وجود دارد که در حوزه گردشگری تأثیرگذار است.
ما گردشگری را به بعد فرهنگی، هنری و سیاحتی تقسیم می‌کنیم که از نظر سیاحتی، دارای هتل‌های کمی نسبت به شهرهای اصفهان، تبریز، شیراز و... هستیم که این به خاطر آن است سرمایه‌داران همدانی در شهرهای دیگر خارج از استان سرمایه‌گذاری می‌کنند. ما باید از وجود جاذبه‌های گردشگری خود برای جذب گردشگر و مسافر استفاده کنیم در حال‌حاضر برخلاف بهبود پیدا کردن شرایط کرونایی که گردشگری را به تعطیلی کشاند به نظر من تا زمانی که غار علیصدر باز نشود، مشکلات ما در حوزه گردشگری حل نخواهد شد.

 کرونا تا چه حد بر حوزه گردشگری تأثیر گذاشته است؟
درواقع کرونا تأثیر بسیار بدی بر این حوزه گذاشته است؛ به طوری که سبب بسته شدن غار علیصدر که پیشانی درآمدزای گردشگری در همدان است، شده است و 50 درصد از دفاتر گردشگری همدان به خاطر تأثیرات کرونا و از بین رفتن علایق مردم از بین رفته است.
همچنین 50 درصد از هتل‌های ما خالی از مسافر است. برخی از کشورها برای مقابله با کرونا و کمبود گردشگر راهکارهای مختلفی ارائه دادند که به عنوان مثال ژاپن که حدود 300 میلیون گردشگر در سال را داشت و یکدفعه به صفر رسید، گردشگری روستایی را رونق بخشید و آن جاذبه‌ها را به مردم ژاپن معرفی کرد که موجب سرازیر شدن مردم به سمت روستاها شد.
ما باید برای دوره پساکرونا برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم، چون همدان به عنوان شهر گردشگری در دنیا راه مطرح شدن را پس از رویدادهای گردشگری 2018 پیدا کرده بود و بخشی از معروف بودن همدان به خاطر وجود بوعلی‌سینا و آثار تاریخی آن در همدان است.

 چه شاخه‌ای از گردشگری در همدان بیشتر شانس رونق دارد؟
گردشگری سلامت، هنگامی که گردشگری سلامت تصویب شد، قرار بر این شد که میراث‌فرهنگی و وزارت بهداشت با همدیگر هماهنگ باشند.
درواقع گردشگری سلامت به این معناست که مسافر را از مرز تحویل بگیرید و با آمبولانس او را به بیمارستانی که قرار است جراحی صورت بگیرد، بیاورید و همراهان مریض را هم در سطح شهرستان، استان یا کشور به عنوان توریست بگردانید؛ ولی درواقع  ورود دلالانی در این حوزه که در مرزهای ایران ورود کرده‌اند و خودشان مسافران را تحویل گرفتند و بابت جراحی پول هنگفتی از آنان گرفتند و در هتل‌هایی آنها را اسکان دادند و بحث گردشگری را نیز کنار گذاشتند که این با قانون گردشگری سلامت منافات دارد. درواقع همین موجب شد هنوز گردشگری سلامت در همدان رشد خوبی نداشته باشد.

 چه کارهایی در حوزه گردشگری استان برای برون‌رفت از شرایط بد کرونایی انجام شده است؟
درواقع دفاتر مسافرتی همدان به خاطر کرونا و کمبود مسافر و همچنین وام با بهره بالا، آسیب‌های جدی دیده‌اند و به‌صورت کج‌دار و مریز به فعالیتشان ادامه می‌دهند. اینها راهکار خوبی نبود و همچنان لازم است این مهم مدیریت شود.

در پایان اگر نظر خاصی دارید، بیان کنید؟
من از فعالان مطبوعات و رسانه‌ها در همدان درخواست دارم که برای رسیدگی به مسائل مختلف استان ازجمله حوزه گردشگری از مقامات و مسئولان پیگیر مطالبات باشند این مهم به توسعه گردشگری استان کمک می‌کند، در این زمینه از عملکرد مدیران و متولیان گردشگری حتی انتقاد کنند و برای دستیابی به پاسخ کوتاه نیایند.