■ رئیس دفاترمسافرتی: وام کرونای گردشگری فعالان را به خاک سیاه نشاند
■ فرماندار: بیمارستان قلب و مرکز سرطان همدان ظرفیتی که دیده نشد
■ تعطیلی 18ماهه گردشگری همدان از فعالان گردشگری بدهکاران بزرگ بانکی ساخت
■ برخی بانکهای همدان از اعمال تنفس پرداخت اقساط برای وامهای گردشگری کرونا سر باز زدند
■ فعالان گردشگری یک سال است هیچ نشستی برای بررسی مشکلات نداشتند.
■ نیمی از آژانسهای مسافرتی همدان غیرفعال شدهاند.
■ بیشتر از 50 درصد تختهای هتلهای همدان بدون مسافر ماندهاند.
■ هیچ رویدادی در همدان بهصورت مجازی برگزار نشد.
■ تعطیلی علیصدر سیاسی بود، این تعطیلی گردشگری را فلج کرد
■ شورای ششم کمیسیون مستقل گردشگری را تعطیل کرد
■ اتاق فکر گردشگری در معاونت عمرانی استاندار 2 سال است تعطیل است
■ نیمی از واحدهای بومگردی استان به دلیل حمایت نشدن تعطیل شدند.
■ راهنمایان گردشگری از بیکاری به مشاغل غیرمرتبط روی آوردند
■ بخش آموزش گردشگری همدان تعطیل است.
اینها گزیدهای از مشکلات فعالان گردشگری استان همدان است که در چندروز گذشته در نشست هماندیشی در هتل باباطاهر به بهانه گردشگری مطرح شد. 18ماه سایه کرونا بر سر گردشگری مثل هر صنعت و حرفهای سنگینی کرد، اما تنها صنعتی که نتوانست در همدان به روزهای احیا امید داشته باشد گردشگری است.
فعالان آسیبدیده این صنعت میگویند، به بهانه کرونا متولیان امور گردشگری مشکلات ما را گذاشتن و گذشتن ... مدیران دولتی هر ماه حقوق ماهیانه خود را گرفتند و از دخل خالی فعالان بخش خصوصی بیخبر ماندند.
کرونا را بهانه کردند که گردشگر نیست و نباید باشد چون شیوع ویروس را دامن میزند.
مدیران گردشگری دخلشان تکان نخورد پس میتوانستند با آرامش بیشتر از این فرصت برای ارائه برنامههای قوی در حوزه مجازی در راستای پویا ماندن گردشگری همدان بهره ببرند، میتوانستند بدنه اطلاعاتی و دانشی و نیروی انسانی گردشگری را با برگزاری وبینارهای مجازی تقویت کنند که این کار را نکردند.
تنها کاری که کردند مجوز صادر کردند و بر مجوزهای غیرفعال و چرایی آنها نظارت نکردند، موزهها، غارعلیصدر، رفتوآمدها را محدود کردند و گفتند میخواهیم مانع شیوع کرونا شویم و اینگونه صنعت نوپای گردشگری هر روز بیشتر جان داد آنقدر دست و پا زد تا مرد...
تمام قدمی که برداشتند این بود که برای فعالان گردشگری وامهای بهره بالا جور کردند و فکر این را نکردند اقساط این وامها از کجا پرداخت خواهد شد و عاقبت کار در گردشگری، فعالانی که بزرگترین بدهکاران بانکی به واسطه وامهای کرونا و نبود درآمدهایشان شد.
بیبرنامگی در گردشگری
سهم ایران از درآمدهای صنعت گردشگری و تولید ناخالص داخلی تا پیش از شیوع کرونا بیش از 3 درصد بود که این سهم با همهگیری بلای عالمگیر کرونا در کمتر از 2 سال گذشته احتمالاً با کاهش جدی نیز روبهرو شده و این درحالی است که مسئولان کشور برای افزایش 2برابری این سهم در چند سال اخیر برنامهریزی کرده بودند.
تحریمها از یکسو و شیوع کووید19 از سوی دیگر سبب شد متولیان امور گردشگری در استان همدان دست روی دست بگذارند و گردشگری را به کما ببرند. حالا پس از 18ماه فعالان گردشگری با مشکلات بسیار زیادی روبهرو شدهاند، مشکلاتی که همچنان گریبان این صنعت پردرآمد و فعالان آن را رها نکرده و روز به روز، پیکره نحیف این صنعت را در استان همدان رنجورتر میکند.
فعالان گردشگری در کشور و استان در چنین شرایطی، انتظار حمایتهای جدیتری از مسئولان داشته و دارند؛ انتظاراتی که به دلایل مختلف در دوران پاندمی کرونا برآورده نشده و همینها چشمانداز پیش روی این صنعت را در استان، تیرهتر و در هالهای از ابهام فرو برده است.
کارشناسان رسانه و برخی از فعالان گردشگری در استان معتقدند که شیوع کرونا علیرغم همه مصایبش، میتوانست به فرصتی برای کمک به این صنعت تبدیل شود، اما نگاه به عملکرد مدیران استان در حوزه گردشگری بیانگر تعطیلی به تمام معنای گردشگری است.
نیمی از دفاتر تعطیل شد
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی که حالا یک پیشکسوت و اعتبار برای این صنف به حساب میآید درحالی که به شرایط موجود به شدت اظهارنگرانی کرد، گفت: وام کرونای گردشگری که در سالهای اخیر به فعالان داده شد آنها را به خاک سیاه نشاند و این بدهی به جای مانده و کسبوکار تعطیل موجب شد امروز شاهد آن باشیم که 50 درصد دفاتر خدمات مسافرتی ما تعطیل باشد.
محمد فیضی با ابراز نگرانی از شرایط مبهم پیش روی در آینده گردشگری گفت: همدان چیزی از لحاظ ظرفیتهای گردشگری نسبت به شهرهای دیگر کم ندارد، اما چرا ما نمیتوانیم آمار جذب گردشگر به مناطق روستایی را بالا ببریم. این نقص و ضعف به طراحان تورهای داخلی استان هم مربوط میشود، اما مشکل اصلی ما این است که گردشگر ما حامی ندارد ما در همدان خیلی جاذبه گردشگری داریم، اما افسوس که هیچ دلسوزی نداریم.
وی معتقد است که اگر در این شرایط از فعالان گردشگری و واحدهای آسیبدیده این بخش حمایت جدی صورت نگیرد، صنعت گردشگری در ایران و استان همدان به زودی با یک بحران جدی روبهرو خواهد شد.
پارادوکس(دوگانگی) رفتاری
فرماندار همدان در زمینه چالشهای موجود پس از کرونا در حوزه گردشگری گفت: از یک طرف به فعالان گردشگری و گروههای مردمی میگوییم بیایید کمک کنید یک گوشه کار را بگیرید تا شاهد توسعه و پیشرفت گردشگری باشیم و وقتی آنها به مسئولان گردشگری مراجعه میکنند، با در بسته روبهرو میشوند که این یک تضادنما و پارادوکس در نوع برخورد را نشان میدهد. در مسیر حلوفصل گردشگری با میانهروی کار از پیش نمیرود.
محمدی بیان کرد: وقتی بخش خصوصی پای کار میآید ارگانهای دولتی نباید احساس خطر کنند چراکه همگرایی بین بخش دولتی و خصوصی یکی از الزامات فعالیت در حوزه گردشگری است.
وی به ظرفیت غنی بیمارستان قلب فرشچیان و مرکز جامع سرطان در همدان اشاره کرد و گفت: این داشتههای غنی را چقدر برای رونق کسبوکار حوزه گردشگری جدی گرفتیم. کسی که برای درمان به این مراکز مراجعه میکند همراهانی دارد که قطع به یقین نیازمند دریافت خدمات هستند و همین پروسه ارائه خدمات میتواند برای همدان یک فرصت غنی باشد.
گردشگری اولویت مدیران نیست
رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری همدان نیز در این نشست عنوان شهر گردشگری بودن همدان را زیرسؤال برد و بیان کرد: اگر ادعا میکنید همدان یک شهر گردشگری است همه مدیران و همه دستگاهها باید این حوزه را در اولویت قراردهند.
مهرداد ضیاییمهر با اشاره به چالش تأخیر در واکسنزدن برای فعالان گردشگری گفت: انتظار میرفت رئیس بهداشتودرمان همدان هم این مهم را در اولویت قراردهد، اما آنقدر پیگیری این مهم به تأخیر افتاد که شرط سنی برای زدن واکسن از بین رفت و بالأخره نه با کمک مدیران که با همت یک نماینده مجلس این مشکل حل شد.
گردشگری، بیماری که درحال جراحی است!
یکی از فعالان حوزه گردشگری در عرصه آموزش نیز با بیان اینکه فعالان گردشگری چه در سطح کشور و چه در سطح استان اساساً قبل از کرونا با محدودیتها و مشکلاتی در بحث درآمدزایی و پذیرش گردشگران روبهرو بود، افزود: پس از شیوع کرونا طبیعتاً صنعت گردشگری چه در بعد ملی و چه استانی هممانند دیگر نقاط دنیا آسیبهایی دیده که با توجه به درآمد و هزینههای موجود این امر را دچار مشکل کرده است.
بهنام افتخاریان گفت: اگر بخواهم مقیاس بگیرم گردشگری همچون بیماری است که دارد جراحی میشود. شما در قدم نخست باید علائم حیاتی بیمار را نگه دارید در غیر اینصورت دچار آسیب میشوید.
وی به برخی مشکلات مبتلا به واحدهای فعال در حوزه گردشگری پرداخت و افزود: در حالحاضر از آنجا که بخش مهم منابع درآمدی واحدهای از بین رفته، با مشکلات عدیدهای روبهرو هستند این درحالی است که این واحدها در این شرایط کرونایی هم باید حقوق و مزایای نیروهایش را بدهد هم هزینه حاملهای انرژی و... را پرداخت کند، بنابراین بدیهی است که اگر دست این واحد را نگیریم از بین میروند.
تعطیلی و معضل بیکاری
یکی دیگر از فعالان گردشگری در حاشیه این برنامه در گفتوگو با همدانپیام، گفت: با تعطیلی هر واحد گردشگری یک عدهای بیکار و یا یک یا چند شغل از دست میرود. با تداوم تعطیلیها، عملاً یک واحد از مدار فعالیت گردشگری خارج میشود. شاید درمان فوری و اضطراری این باشد که به این فعالان آسیبدیده در بحث پرداخت هزینه حاملهای انرژی و بحث حقوق نیروی انسانی و دیگر هزینهها کمک کنند و آنها به مدت 2 سال به دولت بدهکار شوند و پس از ثابت شدن وضعیت و راه افتادن مجدد گردشگری در چند سال این بدهیها را عودت دهند.
وی که نمیخواهد نامی از او برده شود، بیان کرد: با این همه مشکلات، ما باید دست آن دسته از فعالان گردشگری را ببوسیم که نیرویش را در این وضعیت اخراج نمیکند چون اگر نیروی انسانیاش را اخراج کند دولت باید بیمه بیکاری آنها را بدهد و معضل اشتغال بیشتر از قبل شده و تبعات اجتماعی، فرهنگی فراوانی دارد.
این فعال گردشگری گفت: خیلی از کشورها به فعالان این حوزه کمک بلاعوض میکنند. بهطورمثال به واحد مشکلدار میگوید در این شرایط، این ۱۰۰ یا چند100 میلیون را بگیر و هزینه کن، نمیخواهد فعلاً به دولت پس بدهی همین که اشتغال را حفظ و چراغ واحدت را روشن نگه داشتی خیلی خوب است و با این مبلغ حقوق و مزایای نیروهایت را بده.
راهکارها و درمانها
در این گردهمایی حاجیبابایی نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی و مالمیر مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی نیز به وضعیت موجود گردشگری کرونا گریزی زد و نیاز به راهکارهای احیا اشاراتی داشتند.
در کل، آنچه فعالان گردشگری آسیبدیده در این حرفه در این نشست بر آن تأکید داشتند این بود که لازم است تا سیاستهای حمایتی از کسبوکارها در دستور کار قرارگیرد. در شرایطی که دولت با تنگنای مالی مواجه بوده و علاوه بر کاهش درآمدهای ناشی از تحریم و کاهش قیمت نفت و فرآوردههای نفتی، با افزایش هزینههای بهداشتی و درمانی ناشی از کرونا نیز روبهرو است، منابع برای سیاستهای حمایتی به شدت محدود است. از اینرو بسیار مهم است که سیاستهای حمایتی بهینه اتخاذ شود، زیرا کسبوکارهای گردشگری خسارتهای بسیاری را در سراسر کشور متحمل شدهاند که آمار از رقم بالای خسارتها در تأسیسات گردشگری، صنایعدستی و راهنمایان خبر میدهد.
یکی از راهکارهای موجود توسعه «گردشگری مجازی» است. ظرفیتی که در جهان جدی گرفته شده و رو به توسعه است. توسعه گردشگری مجازی میتواند بازدهی بسیار بالایی داشته باشد چراکه غیر از اینترنت و تهیه یک محتوای سهبعدی به هیچ زیرساخت دیگری نیاز ندارد. وقتی کاربر با استفاده از این محتواها با اماکن تاریخی و گردشگری ما آشنا شد، حاضر است برای حضور و استفاده از این مراکز به ایران سفر کرده و با جزئیات بیشتری از این بناها آشنا شود. تورهای مجازی صرفاً به اماکن گردشگری و میراثفرهنگی محدود نشده و قابلیت استفاده در نمایشگاهها را دارد. جهان از ظرفیت تورهای مجازی به شدت استفاده میکند.
