| پنجشنبه - 13 بهمن 1401 - شماره 4521 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
کد مطلب: 49414 |
تاریخ انتشار: 1393-06-01 - 05:00 |
تعداد بازدید: 3418 |
|
|
|
|
همدان را از دريچه بنياد بوعليسينا بشناسیم
نویسنده : امير بختياريان
تحلیل
بوعليسينا، حكيم بزرگ اسلامي كه در همدان چند صباحي زيسته، بخشي از كتاب بزرگ فلسفي خود را در همين شهر نوشته است و فرجامش نيز در اين شهر رقم خورده بود تا همين چند سال پيش متولي مشخصي در ايران نداشت. اشخاص و نهادهاي متعددي درباره او و آثارش تحقيق كرده بودند اما نهادي كه به نام او باشد و اختصاصاً براي شناخت وي و تكريم جايگاه او بنا نهاده شده باشد در ايران وجود نداشت. شايد به دليل همين بيتوجهي است كه كشورهاي بسياري به مصادرهاش طمع داشته و دارند. از تركيه تا همسايگان شمالي كشورمان و همسايگان جنوبي خليج فارس از جمله امارات متحده عربي.
در واپسين ماههاي سال 1383 بنياد علمي و فرهنگي بوعليسينا با تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگی متولد شد و در عمل از سال 86 با تلاش يوسف شاه حسيني از مديران تواناي عرصه فرهنگ آغاز به فعاليت كرد، با اين اميد كه مقام و شخصيت بوعلي شناخته و آثارش معرفي شود. در سالهاي اخير از شور و حمایت اولیه خبري نيست، كمك دولت قطره چكاني شده و بيشتر موكول شده به برگزاري مراسمي چون زاد روز بوعليسينا در يكم شهريور كه توسط اين بنياد برگزار ميشود.
برابر اساسنامه، منابع مالي بنياد از محل كمك دولت و ساير اشخاص و نهادها تأمين ميشود. در عمل سايرين وارد گود كمك نشدهاند، كمكهاي دولتي هم پايدار نبوده است و به همين دليل تضميني براي استمرار حيات بنياد وجود ندارد. طبيعي است كه نتيجه چنين وضعيتي بلاتكليفي است و در چنين شرايطي نميشود توقع داشت بنياد صاحب چشماندازي باشد و استراتژي روشني را پيگيري كند. از جمله اينكه جايزه يكصد هزار دلاري بنياد كه در سال 87 مقرر بود هر دو سال يكبار به پژوهشگران برجسته بوعليسينا شناسي تعلق بگيرد تنها يكبار در سال 88 عملي شد.
البته يكي از منابع تأمين مالي پيشبيني شده براي بنياد درآمدهای ناشی از فعالیت و خدماتی است که بنیاد ميتواند ارائه كند. غفلت در انجام اين كار و وابستگي تنگاتنگ بنياد به كمكهاي دولتي ايراد اساسي وارد بر عملكرد مديران بنياد در اين چند ساله است.
جايگاه بنياد بوعلي سينا آنچنان كه شايسته مقام حكيم مشرق زمين است، در نظر گرفته نشده است. بنيادي كه ميتواند نه تنها حول محور بوعليسينا شناسي كه در همدانشناسي فعاليت كند و ضمن شناخت گذشته همدان و معرفي آن به جهانيان در افق علمي و فرهنگي استان ايفاگر سهمي درخور باشد بيشتر در مقام يك نهاد موسمي به آن توجه شده است و هر از گاه كه كاري بر زمين مانده و نهادي آن را اجرا نميكند دست به دامانش شدهاند. در حالي كه عملكرد اين نهاد كوچك اما ارجمند چنان قابل دفاع و ستودني است كه جا دارد با بازنگري در مأموريت و ساختار آن بار ديگر جايگاه فراتري از آنچه دارد، بيابد. اين بنياد بر پايه اساسنامهاي كه مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي است تأسيس شده و تغيير در مفاد اساسنامه به پیشنهاد هیأت امنا و تصویب شورای فرهنگ عمومی موكول شده است. به همين دليل بهتر است با بازنگري در مفاد اساسنامه مأموريتي فراتر از شناخت و معرفي بوعليسينا براي اين بنياد در نظر گرفته شود و همدانشناسي هم در دستور كار اين بنياد قرار بگيرد؛ زيرا اساساً نقطه اشتراك ميان اين دو مضمون فراوان است و انباشت تجربهاي كه در اين نهاد شكل گرفته است براي همدان شناسي هم مفيد و اثربخش است. ضمن اينكه انتصاب بنياد به نام بوعليسينا ضرورتاً متضمن تمركز بنياد بر بوعلي نيست همچنان كه دانشگاه بوعليسينا به نام حكيم مشرق زمين است اما حوزه فعاليتش بسيار گسترده است.
يكي از اشكالات ساختاري بنياد بوعليسينا وجود هيأت امنايي متشكل از افرادي است كه جمع كردن سالانه آنها پشت يك ميز براي يكي دو ساعت، كار سادهاي نيست چه برسد به آنكه بخواهند راهبرد تعيين كرده، برنامه بلند مدت و كوتاه مدت تصويب كنند و نظارت عالي بر عملكرد بنياد داشته باشند. رئيس هيات امنا وزير فرهنگ و ارشاد است و جمعي از مديران ارشد نهادهاي عالي فرهنگي هم اعضاي اين هيأت؛ حتماً به اين دليل كه بنياد ميخواسته با وجود همداني بودن با داشتن پشتوانه قوي كشوري از حمايت مالي و معنوي قوي برخوردار شود. در صورتي كه اگر اعضاي هيأت امنا را اشخاص حقيقي و فعال در زمينه حكمت، فلسفه، همدان شناسي و طب تشكيل ميداد و جمعي از اشخاص حقوقي شهر همدان همچون رئيس دانشگاه بوعليسينا، مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي و رئيس شوراي شهر در آن عضويت داشتند تشكيل مرتب جلسات ادواري، حمايت مالي و اعمال نظارت ميتوانست بهتر پيگيري شود. از ايرادهاي ديگر اساسنامه، نقش اجرايي است كه براي بازرس بنياد پيشبيني شده است در حالي كه اساساً نقش بازرس در هر نهادي نظارتي است نه اجرايي. همچنين از جمله وظايف بنياد، نظارت عملی و اجرایی بر حسن اداره مجموعه آرامگاه بوعلیسینا عنوان شده است. با توجه به شخصيت حقوقي بنياد كه نهاد دولتي نيست و در فهرست قانوني نهادهاي عمومي غيردولتي هم جاي ندارد، اين وظيفه مغايرت صريح با قوانين اداري و مالي داشته و غيرقابل اجراست.
بنياد بوعليسينا با كمترين نيروي انساني شاغل در آن از حمايت علمي خوبي از طرف جامعه دانشگاهي برخوردار است و از نهادهاي نمونهاي است كه بيدليل بزرگ نشده است و با انجام عمده كارها به صورت پروژهاي تلاش شده است هزينه اداری آن کنترل شود. نظام اداري منسجم اين نهاد، اعتمادي كه جمعي پرشمار از فرهيختگان به آن دارند و كارهاي انجام شده و در دست انجام آن نشانگر سازماني است كه ميتواند متحول شود و مأموريتي جديد را به دوش بگيرد.
در حال حاضر، در كنار رئيس بنياد كه شخصيت بزرگ علمي و مذهبي، آيتاله غياث الدين محمدي است، توكل دارائي عمده امور اجرايي نهاد را بر عهده دارد. پيگيري او و وسواس و دقت عجيبي كه در جريان توليد آثار بنياد به خرج داده چنان بوده است كه اين نهاد تا همين جا توانسته با جرأت و جسارت سرش را بالا بگيرد، نه محدود به همدان كه در ايران و در عرصه بينالمللي مطرح باشد.
اميد است بنياد بوعليسينا با بازنگري در اساسنامه در عمل بتواند نقش ارزشمندي در معرفي همدان و مفاخر آن ايفا كند؛ مديران همداني هم شايسته است به جاي آنكه هر از گاه زمزمه تشكيل بنيادي به نام همدانشناسي را سر دهند تلاش كنند با حمايت از اين بنياد، همدان را از دريچه بنياد بوعلي سينا به جهان معرفي كنند.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
نشر و نقل مطالب فقط با ذکر نام روزنامه همدان پیام
بلامانع است.
|
|
|
روزنامه همدان پیام (
اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي،
سياسي، ورزشی )
صاحب امتياز و مدير مسئول:
نصرت ا... طاقتي احسن
-
سردبير: يدا... طاقتي
احسن
نشاني: همدان، خيابان
شريعتي، ابتداي خيابان مهديه،
ساختمان پيام
تلفن: 38264433
(081)
- فکس: 38279013
(081) - سازمان
نیازمندی: 38264400
(081) - ايميل:
info@hamedanpayam.com |
|
