جوادالائمه(ع) پربرکت‌ترین مولود برای شیعیان

 امام جواد(ع) در سن 7 سالگی به امامت رسید. در همین سنین کم اگرچه از علوم دینی به مقدار کافی برخوردار و در سایر فضایل و کمالات انسانی در حد اعلا بود، ولی با توجه به سن کم او مراتب علمی و کمالات ذاتی او بر بیشتر افراد، حتی شیعیان مخفی بود.
تعدادی از شیعیان به‌دلیل کمی سن آن حضرت در ارتباط با او دچار شک و تردید شدند. به‌طبع برای کسب علوم افراد کمتری به آن حضرت مراجعه می‌کردند. به همین دلیل کمتر مورد توجه دانشمندان قرار گرفت.
البته مراتب علمی و فضایل انسانی او به‌تدریج آشکارتر شد و روز به‌روز بر تعداد ارادت‌مندان و علاقه‌مندانش اضافه گردید، ولی متأسفانه در سن 25 سالگی شهید شد.
از آنجا که امام جواد(ع) نخستین امامی بود که در خردسالی به منصب امامت رسید، مناظرات و گفت‌وگوهایی داشته است که برخی از آنها بسیار پرسروصدا و هیجان‌انگیز و جالب بوده است.
علت اصلی پیدایش این مناظرات این بود که از یک طرف، امامت او به‌دلیل کمی سن برای بسیاری از شیعیان کاملاً ثابت نشده بود، از این‌رو برای اطمینان خاطر و آزمایش، پرسش‌های فراوانی از آن حضرت می‌کردند.
از طرف دیگر، در آن مقطع زمانی، قدرت «معتزله» افزایش یافته بود و مکتب اعتزال به مرحله رواج و رونق گام نهاده بود و حکومت وقت از آنان حمایت و پشتیبانی می‌کرد و از سلطه و نفوذ خود و دیگر امکانات مادی و معنوی حکومتی، برای استواری و تثبیت خط فکری آنان و ضربه زدن به گروه‌های دیگر و تضعیف موقعیت و نفوذ آنان به هر شکلی بهره‌برداری می‌کرد.
از امام جواد(ع) به‌عنوان مولودی پربرکت یاد شده است. ابی یحیی صنعانی می‌گوید: در محضر امام رضا(ع) بودم که فرزند خردسالش، امام جواد را آوردند. امام رضا(ع) فرمود: این فرزندی است که بزرگتر و با برکت‌تر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است.
دوران ولادت امام جواد(ع) یکی از سخت‌ترین دوران‌ها برای اهل بیت بود. این دوران، مصادف با خلافت مأمون، یکی از قدرتمندترین و سیاست‌مدارترین خلفای عباسی بود و علاوه‌بر این در میان شیعیان، انحرافات و اختلافات عجیبی به چشم می‌خورد که یکی از مهم‌ترین آنها فتنه واقفیه بود که امام رضا(ع) آنها و پیروانشان را به اصحاب الحمار تشبیه کرده است.
در این دوره در بین شیعیان خاص آن حضرت نیز زمزمه‌هایی به گوش می‌رسید که موجب آزار و رنجش آن امام می‌شد؛ زیرا شیعیان بر این عقیده بودند که یکی از نشانه‌های امام این است که پس از خود جانشینی دارد که الزاما باید فرزند وی باشد و امام رضا(ع) تا سن 44 سالگی از هیچ یک از کنیزان و همسران خود صاحب فرزند نشده بودند و این اتفاق، زمینه را فراهم کرده بود تا حتی شیعیان خاص آن حضرت نیز بدگمان شده، در امامت او تشکیک کنند.
 رویدادهای سیاسی و اجتماعی عصر امام جواد(ع)
امام جواد(ع) در دوره‌ای امامت خویش را آغاز کرد که به‌رغم اقتدار شیعیان، عرصه سیاسی و اجتماعی جامعه گرفتار چالش‌های عمیق عقیدتی و درگیری‌های مختلف شده بود.
دوران امامت آن حضرت با خلافت دو نفر از خلفای ستم‌پیشه عباسی (مأمون و معتصم) مقارن بود.
مأمون به‌دلیل اینکه با قتل امام رضا(ع) دچار بدنامی و تزلزل شده بود، صلاح نمی‌دید که بیش از آن به آزار امام جواد(ع) بپردازد. همچنین به‌دلیل قدرت شیعیان در آن روزگار تمام سعی خود را بر آرام نگه داشتن اوضاع مصروف می‌داشت، لذا به‌منظور دستیابی به چنین هدفی ناچار شد آن حضرت را مانند پدرش علی‌بن موسی‌الرضا(ع) تحمل کند.

 سیره هدایتی و تبلیغی امام جواد(ع)
امام جواد(ع) نخستین امامی بود که در 7 سالگی به امامت رسید و این ویژگی مشترک امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام مهدی(عج) بود که اگر برای نخستین بار در زمان امام جواد(ع) رخ نمی‌داد، به جامعه شیعه آسیب می‌رسید و آن حضرت با تحمل دشواری‌های بسیار، ذهن شیعیان را از وسوسه‌های شیطانی زدود.
■ کارهایی که امام جواد (ع) برای رشد اسلام انجام دادند:
1. حضور در جلسه پرسش و پاسخ عالمان شیعه،
2. ارائه معجزه‌های گوناگون و استدلال‌های قرآنی و تاریخی،
3. فرستادن نمایندگانی به مناطق شیعه‌نشین (امام در هر منطقه که شیعیان حضور داشتند، یک نماینده عادل و دانشمند انتخاب می‌کرد که مرجع مردم باشد و تنها او با امام ارتباط داشت تا جامعه شیعه پس از تبعید یا زندانی شدن امام، سرگشته و پراکنده نشوند.)
* منابع:
امام جواد(ع)، امید امیدوار، قم، انتشارات شفق، 1355ش، 32ص، جیبی (ویژه نوجوانان).
امام جواد(ع)، گروه نویسندگان مؤسسه البلاغ، ترجمه محمود شریفی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1368ش/1410ق، 168ص، جیبی، (سلسله «سرچشمه‌های نور»)
امام محمدتقی(ع)، سید کاظم ارفع، تهران، مؤسسه انتشاراتی فیض کاشانی، 1370ش، 49ص، رقعی.