خواب گران دانشگاه‌ها و نخبگان در استان

 دانشگاه‌ها و نخبگان و اساتيد همواره يكي از محل‌هاي رجوع جامعه در ابهام‌ها و مشكلات بوده‌اند. سلاح علم و دانش اين گروه را تجهيز به تشخيص صحيح، مترقي و قضاوت آگاهانه در مسائل جامعه مي‌كند. از اين‌رو نهاد دانشگاه و نخبگي همواره به منفي يا مثبت مورد توجه دولت‌ها بوده است.
در دولتي به واسطه جهت‌گيري‌هاي توسعه‌طلبانه و حركت بر محوريت مدنيت فضاي دانشگاهي تا حد ممكن باز شده و اساتيد دانشگاهي مشاركت بيشتري در بحث و نظرهاي نخبگان و تصميم‌گيران پيدا مي‌كنند. در مقابل در دولتي نيز شاهد بوده‌ايم كه فضاي امنيتي آنچنان دست و پا را بسته كه مجال براي طرح مطالبات صنفي دانشجويان و دانشگاه هم باز ديده نمي‌شود.
اما دانشگاه تا بوده دانشگاه بوده است و اگر جوشش علم در آن جريان داشته باشد، همواره محل پرسش، رجوع و پيگيری است اگرچه افول كرده باشد. در شرايط كنوني اما فضاي سردي بر دانشگاه‌هاي استان و نخبگان حاكم شده كه دلايل مختلفي دارد. يك دليل به سختي فضاي گذشته و ديرباوري نخبگان به باز شدن فضا و تأثير مشاركتشان در فضاي كنوني بازمي‌گردد. اين در حالي است كه دولت يازدهم- حداقل در شعار- همواره بر آزادي نقد و انتقاد تأكيد شده و دانشگاه‌ عاري از دست و مداخله امنيتي خواسته شده است.
از اين فضا اما نخبگان دانشگاه‌هاي استان تا به حال نتوانسته‌اند به معناي حقيقي بهره بگيرند ودر مسائل مبتلا به استان و چاره‌جويي آن مشاركت نشان دهند. شايد همان گفته هميشگي شنيده شود كه چه كسي عرصه را براي نخبگان باز كرده كه در مسائل استان اظهارنظر كنند؟! در پاسخ بايد گفت با وجود ابزارهاي مدرن زمينه براي ارتباط متعاملانه با جامعه بيش از پيش فراهم شده و صداي نقد را اگر مسئولان نشوند، جامعه به خوبي خواهد شنيد.
مع‌الوصف، دانشگاه‌ها كه بايد پيشگام در بهره‌گيري از ابزارهاي روز باشند خود درمانده در ارتباط با جامعه هستند به نحوي كه گويا قرار نيست پرسش در ذهن كسي ايجاد و پاسخي براي آن شنيده شود!
اين بي‌تفاوتي و بي‌انگيزگي خطرناك‌ترين سمي است كه در قبال يك طبقه اجتماعي محل رجوع بروز پيدا مي‌كند و بيش از دانشگاه‌ها بايد مسئولان و تصميم‌گيران از آن نگران باشند چرا ميزان تعالي يك جامعه از نرخ توسعه علمي و پژوهشي- كه شامل سؤال و تحقيق مي‌شود- دانشگاه‌ها آشكار مي‌شود.
در شرايط امروز، استان همدان علي‌رغم خدمات موجود دولت از سردرگمي‌ها و ابهاماتي براي ادامه راه رنج مي‌برد. تصميم‌گيران اصلي استان هم شامل دستورات و آيين‌نامه‌هاي كشوري، اوامر و توصيه‌هاي مديران اجرايي و فرمان‌بري مديران مياني شده و محفل دانشگاهي در اين ميان به نقد و بررسي فضاي موجود و ترسيم آينده نمي‌پردازد.
نگارنده در اين 4 سال به ياد نمي‌آورد كه در دانشگاه‌هاي استان نشست يا گردهمايي براي بررسي اوضاع امروز و آينده استان برگزار شده باشد و اگر محفلي بوده با محوريت مسائل كلان چون اقتصاد مقاومتي بوده است. مديريت ارشد استان نيز خواسته يا ناخواسته با اين فضا همراهي كرده و تا به امروز خود را در معرض سؤالات نخبگان و دانشگاهيان در مورد مسائل كلان استان قرار نداده است. نيكبخت تاكنون حتي يك‌بار هم در جلسات پرسش و پاسخ دانشجويي شركت نكرده است. اين قصور البته بيشتر از ناحيه نخبگان و دانشگاهيان احساس مي‌شود؛ چراكه زبان پرسش‌گري در كامشان خشكيده و اگر اندك سؤالي هم بوده با روي ترش كردن احتمالي براي مديران بدون پاسخ مانده حال آنكه انتظار جامعه از اين طيف بررسي علمي و با اصالت مسائل و پاسخ‌خواهي شجاعانه و آگاهانه از تصميم‌گيران بوده است. اين شرايط حكايت از خواب‌گران دانشگاهيان در فضاي استان و اشتغال آنها به مسائل تدريس و آموزش بوده كه گويي خلق مهندس و دكتر هدف غايي جامعه است، نه چاره‌انديشي براي مشكلات و ترقي در ظرفيت‌ها.
به همان اندازه كه مسئولان در قبال مسائل جامعه بايد پاسخگويي و شفافيت اهتمام داشته باشند، دانشگاهيان هم اين رسالت را از سوي جامعه دارند كه به عنوان مراجع عالم ناقل چالش‌ها و مسائل اصلي استان باشند.