هنوز خشک سالی ها تدبیر نشده بلکه برای مقابله با گرم سالیها چاره ای اندیشیده شود

پیش بینی سازمان های هوا شناسی نسبت به گرمای بی سابقه در نقاط گسترده ای از روی کره زمین  اثرات نا مطلوب خود را  روزهای اخیر نشان داده است و امواج گرمایی تلفات انسانی پر شماری در چند کشور اروپایی و آسیایی برجای گذاشته است . آتش سوزی های مهیب جنگلی و وقوع حریق های گسترده در شهرها و کارخانجات گوناگون نیز بخشی از پی آمد های ویرانگر گرمای بی سابقه است که تابستان امسال در چندین نقطه از جهان اتفاق افتاده است .

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی کشورمان ، گرمای غیر قابل تحمل و بالای ۵۰ درجه هفته های اخیر در چند شهر جنوب و جنوب شرقی ایران از جمله آبادان ، دزفول ،اهواز در استان خوزستان ، همچنین  زابل ، خاش و ایرانشهر در سیستان و بلوچستان ، حداقل در ۶۰ سال گذشته سابقه نداشته است .  

در همین ارتباط اعلام دو روز تعطیلی آخر هفته گذشته توسط دولت در سراسر کشور ، مورد نو ظهوری بود که هموطنان ایرانی برای اولین بار تجربه کردند و به نظر می آید باتوجه به پدیده گرم شدن تدریجی کره زمین و تابستان های داغی که دانشمندان برای ساکنان زمین پیش بینی می کنند ، باید منتظر تعطیلی های اینچنینی در سالهای آینده نیز باشیم .

اگرچه کارشناسان سازمان های هواشناسی بیشترین علت افزایش تدریجی گرما روی کره زمین را استفاده غیر اصولی از مواد نفتی و آلاینده ها اعلام کرده اند ، اما صرف چنین نظریه برای نجات زمین و ساکنان آن در برابر امواج فزاینده گرمای سوزان و ویرانگر در سالهای پیش رو کافی نیست و اراده و آمادگی حکومت ها و ملل جهان لازم است تا نسل‌های آینده از چنین خطر بالقوه جهانی رهایی یابند . امروزه شعله ور شدن زمین که حساسیت دانشمندان را برانگیخته است ، تنها خطری منطقه ای نیست و بلکه کل حیات جهان هستی را تهدید می کند و قطعا این خطر بالقوه باعث خواهد شد تا یک اجماع جهانی بین ملل و دولتها برای چاره جویی شکل بگیرد .‌

با این حال اقدام تک تک دولتها برای چاره اندیشی  و  استفاده از امکانات محلی جهت مقابله با تهدید گرما ، اولین گام برای تشکیل یک اجماع جهانی خواهد بود .

قبل از این و تا جدی شدن خطر افزایش تدریجی و بدون وقفه گرمای زمین ، تداوم خشک سالیها از حدود نیم قرن اخیر می‌باشد که حیات را بر مردم بخش های وسیعی از جهان از جمله کشور خودمان دشوار ساخته است و در همین حال می‌رود تا تداوم خشک سالیها و کمبود آب مشکلات بیشتری را برای نسل‌های آینده بوچود آورد . آثار خشک سالیها و کمبود شدید آب را در نقاط وسیعی از کشورمان سالها است که تجربه کرده و مشکلات آنرا تحمل می‌کنیم ، در تمام مدت نیم قرن گذشته بیشترین وعده و‌ شعار دولتها در کشورمان ،  اجرای طرح و برنامه های بنیادی برای مقابله با خشک سالی و کم آبی بوده است ، در حالیکه تحقق چنین وعده ها در عمل بندرت ملموس ‌می باشد .

در این ارتباط عمده برنامه و سرمایه گذاری دولت ها برای مهار خشک سالیها ، سد سازی و ذخیره آب های روان و سطح الارضی در نقاط وسیعی از کشور بوده است که متاسفانه به نظر می آید پی آمد های مخرب زیست محیطی سد های جدید بیشتر از تاثیر مثبت آن برای تامین آب ،‌بخصوص‌برای‌ مصارف کشاورزی می‌باشد .

یکی دیگر از برنامه دولتها برای مقابله با کم آبی در کشور جایگزین ساختن کشت های کم آب بر با کشت های پر آب بر برای تولید مواد غذایی است که متاسفانه چنین ایده نیز تاکنون در عمل کمتر به منصه ظهور رسیده است ، بخصوص اینکه اگر به ندرت سالی هم تر آبی در کشور اتفاق بیفتد و نزولات آسمانی به نسبت بهتری ثبت شود ، برنامه کشت های جایگزین و ممنوعیت کاشت محصولاتی که آبیاری بیشتری لازم دارند ، عملا و به اصرار کشاورزان و تولید کنندگان به بوته فراموشی سپرده می شود .

اما پدیده مخرب جدید بنام افزایش گرمای زمین خطری جدی است و شوخی بردار نمی باشد .‌ اوج گرمای غیر معمول تابستانی ممکن است دوهفته یا سه هفته باشد ، ولیکن تجربه تلخ چنین بلای مترقبه بخصوص تابستان امسال نشان داد که پی آمد های زیانبار اقتصادی و اجتماعی و امنیتی گرمای غیرقابل تحمل حتی در یک دوره چند روزه بسیار بیشتر و فراتر از خشک سالیهای متوالی و چهار فصل  می‌تواند باشد .

تابستان جاری گرما هموطنان را دچار سختی‌ها و صدمات روحی و اقتصادی ساخته است و مردم باری به هر جهت به امید نزدیک شدن روزهای خنک پاییزی  تحمل می‌کنند ،‌ولیکن با اعلام چند روز تعطیلی این مشکل تمام شدنی نیست و لازمه آن برنامه ریزی های اصولی و کارآمد برای مقابله با این خطر در سالهای آینده می باشد .