عشق به موتورسیکلت و ناکامی‌هایش

 بسیاری از مواقع در ساعات خلوت و کم رفت و آمد، در پارک‌ها و فضاهای سبز شاهد حضور نوجوانی به همراه موتورش در حال ویراژ دادن و گذران زمان با همراهانش هستیم.

مادری از اصرار چندساله نوجوانش برای داشتن موتور می‌گوید و خود را ناچار از فراهم کردن چندین میلیون پول برای او می‌بیند‌.عموما هم، پسرهایی را می‌بینیم که حتی قدشان به موتوری که سوار شده‌اند، نمی‌رسد‌.

بسیاری از نوجوانان درسشان را با نیت رسیدن به پاداش قبولی و رویای ویراژ دادن در کوچه و خیابان می‌خوانند و تابستانشان با موتورسیکلت رنگ دیگری می‌گیرد اما ماجرا برای همه نوجوانان پایان شادی ندارد و تعدادی از آنها مهر ‌سال بعد را به چشم نخواهند دید.

مرگ موتورسواران ایرانی به نوجوانان و دانش‌آموزان خلاصه نمی‌شود و سالانه بیش از ۳هزار و ۵۰۰نفر با این وسیله نقلیه و بر اثر تصادف با موتور جان خود را از دست می‌دهند. این آمار اگر چه در دهه ۹۰ شیبی رو به پایین گرفت و مانند دیگر تلفات سوانح ترافیکی کاهش یافت اما در ‌سال‌های گذشته باز هم روند صعودی به خود گرفت که به نظر می‌آید در صورت بی‌توجهی باز هم روند رو به رشد خود را حفظ خواهد کرد.

 اگر چه سازمان پزشکی قانونی ایران به ‌عنوان رسمی‌ترین منبع اطلاع‌رسانی در این زمینه اطلاعات تفکیک‌شده‌ای درباره سن و‌ سال جانباختگان  منتشر نمی‌کند اما اظهارات مسئولان نشان می‌دهد که نوجوانان زیادی در گروه جانباختگان بر اثر تصادف با موتور قرار دارند.موتور و ویراژ دادن چه جذابیتی برای یک نوجوان دارد که حتی با شنیدن این آمار همچنان هم کم نیستند نوجوانانی که به همراه دوستانشان در خیابان‌ها و بدون داشتن تجهیزات ایمنی در حال اجرای حرکات خطرناک هستند.

بدون شک استفاده ازموتور سیکلت و با رعایت قوانین مربوط به آن مسأله ای نیست واستفاده نادرست در مکان و زمان نا به جا و همچنین عدم رعایت قوانین و نکات ایمنی بخش مشکلات فراوانی را به وجود خواهد آورد‌.

این مسأله متاثر از مجموعه‌ای ازعوامل اجتماعی، فرهنگی و روانی است و نیاز به کنکاش جدی برای شناخت علل و عوامل آن و ارائه راه حل‌هایی برای آن دارد.رویکردهای جامعه شناسی مختلف نگاه‌های متفاوتی به چگونگی و چرایی گرایش نوجوانان به موتورسیکلت دارند.

 حرکات نمایشی و پر خطر موتورسواران برای همه ما صحنه‌های آشنایی است. نوجوانان در سنینی قرار دارند که با دست زدن به این کارهای پر خطر میل به تنوع طلبی و دیده شدن دارند و این صحنه‌ها و شیوه خاص موتورسواری برای آنها طبیعی جلوه می کند.

باید گفت بیشتر این نوجوانان در مناطق حاشیه شهر زندگی می‌کنند که فرایندهای حاشیه نشینی، نابرابری، تبعیض و فقر گسترده سبب شده نگران آینده خود نباشند و این اقدام ناهنجار آنها به نوعی ابراز قدرت و مقاومت در قبال ساختارهای جامعه است چون آنها نه در رسانه چهره‌ای دارند و نه می‌توانند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند.

نمایش حرکات تک چرخ موتورسواران در خیابان‌های پر تردد، سلامت شهروندان را به طور جدی به مخاطره می‌اندازد و افزایش حجم استرس‌های شهری نیز تهدیدی برای سلامت روان است. حرکات نمایشی موتور سواران از طرفی دیگر الگوی نامناسبی از قانون‌گریزی و هنجار ستیزی را به جامعه عرضه می‌کند که برخی نوجوانان دیگر با پیروی از این رفتارها در این مسیر گام بر می‌دارند.

یکی از راه حل‌های این معضل توسعه فضاهای مناسب و ایجاد پیست‌های موتورسواری با جایگاهی برای تماشاچیان توسط شهرداری است که تحقق آن نقش مهمی در تخلیه هیجانات درونی نوجوانان و افزایش امنیت شهر خواهد داشت.

باید از نیروی انتظامی متوقع باشیم تا سخت‌گیری‌های بیشتری برای نوجوانانی که بدون کسب مهارت لازم و داشتن گواهینامه رانندگی با موتور سیکلت تردد می‌کنند اعمال کند و هیچ عاملی نباید سبب اغماض پلیس در این مسأله شود چون این گونه اقدامات تعرض به حقوق سایر شهروندان و به خطر انداختن آرامش روانی آنهاست.

همچنین خانواده‌ها نقش اساسی در کاهش بروز حرکات نمایشی پر خطر موتورسواران دارند و والدین باید موتورسواری بدون گواهینامه و بدون مهارت لازم با نرسیدن به سن قانونی را به عنوان خط قرمز خود به فرزندانشان اعلام کنند و در برابر فرزندان خود مقاومت کنند و اجازه ندهد سوار این وسیله پر خطر شوند.