گفت‌وگوهاي سطح بالا، آغاز فصل تازه‌اي از مناسبات ايران و اتحاديه اروپا

سفر مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا به تهران و ديدار و گفت‌وگو با مقامات كشورمان كه براي نخستين‌بار پس از توافق جامع هسته‌اي صورت گرفت، از جهات مختلف از جمله تأثيرگذاري بر روند اجراي برجام و گسترش مناسبات ميان ايران به عنوان كشوري مهم در خاورميانه كه همواره مورد توجه دولت‌هاي اروپايي بوده و اتحاديه اروپا كه عاملي مهم در برقراري توازن سياسي جهان تلقي مي‌شود، حائز اهميت است.
بدون ترديد توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5 كه اتحاديه اروپا نقش مؤثر و بارزي در آن داشت، بخش مهمي از مناسبات ميان دو طرف را متأثر از خود ساخته و در شرايط كنوني مي‌تواند به فصل تازه‌اي از روابط و همكاري‌ها را شكل دهد. فصلي كه به تعبير وزير امورخارجه كشورمان گفت‌وگوهاي سطح بالا نقطه آغاز آن خواهد بود.
استفاده از چنين عنواني توسط رئيس دستگاه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در شرايطي است كه دو طرف تاكنون 3 مرحله مشخص و البته متفاوت را در مناسبات سياسي و همكاري‌هاي اقتصادي پشت سر گذاشته‌اند.
تاريخ روابط ايران و اتحاديه اروپا نشان مي‌دهد كه روابط كشورهاي اروپايي و عضو اين اتحاديه در سال‌هاي نخستين پس از پيروزي انقلاب اسلامي با كشورمان رو به تيرگي رفت و بيشتر اين كشورها متاثر از فضاي بين‌المللي در قبال جمهوري اسلامي سياست مبهم و البته تا حدودي خصمانه در پبيش گرفتند. اما ديري نپاييد كه شرايط براي گفت‌وگوهاي انتقادي كه بعدها شرايط جديدي را در مناسبات دو طرف ايجاد نمود، فراهم كرد.
اصطلاح گفت‌وگوهاي انتقادي از سال 1360 ( 1981) وارد مناسبات سياسي و اقتصادي ايران و اروپا شد و در آن موقع برخي از دولت‌هاي اروپايي با چنين رويكردي سياست خود را در قبال تهران تغيير دادند.
پس از اين گفت‌وگوها كه چندين سال به طول انجاميد، تبادل نظر بين مقامات سياسي و همكاري‌هاي اقتصادي ايران و اتحاديه اروپايي گسترش يافت و نتايج مثبتي نيز به بار آورد.
مرحله بعدي جايگزيني گفت‌وگوهاي فراگير و سازنده به جاي گفت‌وگوهاي انتقادي بود كه موجب تغيير نگرش بين‌المللي به جمهوري اسلامي ايران و به وجود آمدن فضاي مثبت‌تري در روابط ايران و اتحاديه اروپا شد.
 در آن زمان تنش‌زدايي و تلاش براي انجام گفت‌وگوهاي فراگير و جامع به عنوان يك اصل در سياست خارجي كشورمان دنبال شد. اين سياست بيش از پيش مناسبات ايران و اتحاديه اروپا را متحول ساخت و زمينه‌هاي همكاري را ميان دو طرف فراهم نمود.
 حال پس از گذشت سال‌ها از آن دوره و در شرايطي كه مناقشه هسته‌اي ايران و غرب كه به شكل قابل توجهي بر روابط كشورمان و اتحاديه اروپا سايه افكنده بود، از طريق ديپلماسي و گفت‌وگوهاي مبتني بر تعامل سازنده و نوعي بازي برد- برد پايان پذيرفته و منجربه توافقي جامع شده است، وزير خارجه كشورمان در جمله اي معنا و شايد تاريخي از آغاز گفت‌وگوهاي سطح بالا سخن مي‌گويد كه مي‌تواند فصل تازه‌اي از مناسبات ميان جمهوري اسلامي ايران و اتحاديه اروپا را رقم بزند.
بدون ترديد در شكل‌گيري چنين روندي توافق هسته‌اي بيشترين اثربخشي را داشته و نشان مي‌دهد كه اين توافق گذشته از محتوا و موضوع محوري آن، نقش مهمي نيز در مناسبات منطقه‌اي و بين‌المللي دارد و بويژه مي‌تواند به همكاري‌هاي سازنده ميان ايران و اتحاديه اروپا كمك نمايد.