گزارشی از تولید ماهی سردابی در ملایر

ظرفیت‌ بسیار،حمایت ناچیز

شبنم اصیلی زاده -  اقتصاد مقاومتی که به توانمندی ها و ظرفیت های هر منطقه به عنوان محرک و زمینه ساز تولید و اشتغال توجه دارد، چندین سال است به عنوان طرح رونق اقتصادی در نظر گرفته شده که در نامگذاری سال ها توسط مقام معظم رهبری نیز بر اهمیت و اجرایی شدن آن تاکید شده است.
این مدل اقتصادی به ظرفیت های بومی هر منطقه با توجه به توانمندی های طبیعی نگاه ویژه ای دارد، که در صورت پیگیری و حمایت های مسئولان مربوطه بسیاری از مشکلات مربوط به اشتغال و اقتصاد را حل خواهد کرد.
شهرستان ملایر با داشتن رشته قنات ها، حلقه چاه های متعدد و سد کلان دارای ظرفیت خوبی برای پرورش ماهی است.
می توان با سرمایه گذاری و ارائه تسهیلات در این بخش و هموار کردن راه تولید کنندگان کمک شایانی به اقتصاد شهرستان و ایجاد اشتغال کرد، همچنین منطقه آورزمان ملایر از نظر شرایط آب و هوایی، بهترین مکان برای پرورش انواع خاویار در استان همدان است که در صورت توجه به این بخش در نهایت به اقتصاد کشور و ارز آوری کمک خواهد شد.

افزایش تولید و ایجاد اشتغال در صورت صدور مجوز

مدیر شیلات اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با تاکید بر ظرفیت های شهرستان ملایر، در این زمینه به همدان پیام گفت: ظرفیت تولید سالانه ماهیان سردآبی و گرم آبی در ملایر 500 تن است.
 در حال حاضر 25 واحد مزرعه سرد آبی، 8 واحد مزرعه گرم آبی و 4 آب بند طبیعی فعال داریم که بیشتر تولیدات آنها به استان همدان و شهرستان های همجوار صادر می شود.  مسعود نوروزی عنوان کرد: برنامه ما برای سال 96 ایجاد 10 استخر پرورش ماهی سرد آبی و گرم آبی 100 تنی در اراضی پایین دست سد کلان است که در صورت صدور مجوز از سوی اداره امور آب، هزار تن به تولید سالانه ما اضافه خواهد شد و برای 100 نفر هم ایجاد اشتغال می شود.
وی با بیان اینکه بیشترین میزان تولید ماهی را در مزارع بزرگ آورزمان و آشمیزان ملایر شاهد هستیم افزود: ملایر با این میزان تولید در سطح استان بعد از شهرستان نهاوند رتبه سوم را به خود اختصاص داده است که در صورت اضافه شدن 10 استخر جدید و افزایش ظرفیت تولید رتبه نخست استان را خواهد داشت.

کمبود تسهیلات مهمترین مشکل تولید کننده

مدیر شیلات اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر در خصوص مشکلات بیان کرد: مهمترین مشکل تولید کنندگان نبود وام و تسهیلات مناسب برای تامین هزینه های جاری است. این افراد برای اینکه بتوانند به تولید ادامه دهند به وام جاری نیاز دارند تا بتوانند هزینه تهیه بچه ماهی و خوراک آنها را تامین کنند. اگر برای هر مزرعه تسهیلاتی به میزان 30 تا50 میلیون تومان در نظر گرفته شود مشکلات آنها حل می شود و تولیدات ما حداقل دو برابر خواهد شد.
نوروزی با اشاره به افتتاح کارخانه اکسترود خوارک ماهی در ملایر بیان کرد: این کارخانه برای اولین بار در استان همدان در شهرستان ملایر با هزینه شخصی تاسیس شده است، که از آغاز سال جاری آغاز به کار کرده است. محصولات این کارخانه با کیفیت عالی تولید می شود اما متاسفانه به دلیل نبود تسهیلات قدرت مانور بیشتری ندارد.
وی در خصوص وام ها و تسهیلاتی که برای پرورش دهندگان ماهی وجود دارد گفت: اکثر تولیدکنندگان به بانک کارآفرینی مهر امید معرفی می شوند که همکاری های لازم، زیاد صورت نمی گیرد.
 وام مکانیزاسیون بانک کشاورزی با سود 15 تا18 درصد، وام دیگری است که تولید کنندگان می توانند استفاده کنند. برای دریافت وام تولیدکننده باید تعدادی فاکتور تحویل دهد، شرکت هایی که این فاکتورها را صادر می کنند 9 درصد ارزش افزوده از وام گیرنده دریافت می کنند و تولید کننده باید 30 درصد اجناسی را که مورد نیازشان نیست، را از این شرکت ها تهیه کنند با توجه به شرایط موجود این وام به نفع تولیدکنندگان نیست و از سوی ما هم توصیه نمی شود.
مدیر شیلات اداره جهاد کشاورزی شهرستان ملایر با تاکید بر ظرفیت های شهرستان ملایر در پرورش ماهی خاویار اضافه کرد: ماهی های خاویاری که در سالهای گذشته در ملایر پرورش داده شدند، در نهایت به شمال کشور فروخته شدند و از آنها خاویار هم تولید شده است. متاسفانه در حال حاضر به دلیل نبود سرمایه این ماهی در ملایر پرورش داده نمی شود. به دلیل اینکه این نوع ماهی دیربازده است پرورش دهنده باید تا 4 سال سرمایه فراهم کردن شرایط لازم و مورد نیاز ماهی و همچنین نیروی انسانی خود را داشته باشد، بنابراین تنها با استفاده از سرمایه شخصی امکان پرورش این ماهی وجود ندارد.

حمایت های لازم را در عمل دریافت نمی کنیم

مجتبی زرینی یکی از تولیدکنندگان ملایری است که صاحب 2 مزرعه در نهاوند و آورزمان ملایر می باشد وی در خصوص حمایت هایی که در این زمینه وجود دارد به همدان پیام گفت: در این 11 سال که از فعالیت من در این زمینه می گذرد تا به حال موفق به دریافت وامی در این خصوص نشده ام که بتوانم هزینه های جاری خود را تامین کنم.
وی با بیان اینکه عرصه بسیار بر تولید کنندگان تنگ است افزود: برای درخواست وام 50 میلیون تومانی، بانک خواستار معرفی حداقل 4 ضامن معتبر است، که تولید کننده حداکثر می تواند 2 ضامن معرفی کند و در کل حمایت های مورد نیاز بسیار کم و جزئی است.
وی ادامه داد: مهمترین مشکلی که با آن رو به رو هستم، مربوط به امور آب شهرستان ملایر می باشد، طبق گفته اداره امور آب مزرعه من در آورزمان در حریم رودخانه ساخته شده است. این در حالی است که صاحب قبلی در سال 85 روال کار را به صورت قانونی طی کرده است و پروانه ساخت و بهره برداری از امور آب، جهاد کشاورزی و دامپزشکی دارد. طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی در سال 79 هر 100 لیتر آبدهی بر ثانیه داری 1 تا 2 متر حریم از رودخانه است. در مجوز بهره برداری مزرعه بنده 45 لیتر آبدهی بر ثانیه ثبت شده است و فاصله مزرعه تا رودخانه 13.5 متر است. امور آب بدون توجه به این مسئله برای ما محدودیت ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر در نهاوند مزارعی وجود دارند که فاصله آنها از رودخانه بیشتر از 1 متر نیست و آبدهی این رودخانه در فصول پرآبی 4000 لیتر برثانیه است سوالی که دارم این است که تفاوت مزرعه من با این مزارع در چیست؟ از سوی دیگر اداره منابع طبیعی نیز ادعای مالکیت زمین مزرعه را دارد مگر یک زمین چند مالک دارد؟ در نهایت حکم تخریب مزرعه صادر شده است. اگر قرار به تخریب است حداقل مقداری از خسارت و هزینه های ما را پوشش بدهند و اگر هم نمی خواهند تخریب کنند اجازه دهند به تولید ادامه دهیم زیرا این مزرعه منبع درآمد چندین خانواده است.
یکی دیگر از تولید کنندگان شهرستان ملایر اکبر روشن با اشاره به سختی های شروع و ادامه این کار گفت: تا به حال موفق به دریافت هیچ گونه وامی نشده ام و مهمترین مشکلی که دارم اجازه ندادن برداشت آب به میزان لازم از چاه است که این امر در فصل گرما مشکل ساز می شود.
با توجه به وضعیت اشتغال و آمار جوانان جویای کار توصیه ای که اکثر کارشناسان دارند راه اندازی کسب و کار شخصی و کار آفرینی است.
در اکثر موارد افراد به تنهایی توانایی مالی شروع کار را ندارند و نیازمند حمایت های مالی هستند.
شهرستان ملایر دارای ظرفیت های مناسبی برای پرورش ماهی است، در صورت وجود سرمایه توجه به این توانمندی فرصت های مناسبی برای درآمد زایی و تولید اشتغال فراهم می کند. از طرف دیگر اکثر تولید کنندگانی که در این عرصه فعالیت می کنند، موفق به دریافت وام و تسهیلات نمی شوند و با سرمایه شخصی خود به تولید ادامه می دهند.
در این شرایط توسعه کار و افزایش تولید بسیار دور از انتظار است، با توجه به ظرفیت های شهرستان ملایر در زمینه پرورش ماهی انتظار می رود حمایت بیشتری از تولیدکنندگانی که با توجه به شرایط موجود به کار خود ادامه می دهند، صورت گیرد و زمینه برای دریافت وام و تسهیلات بیشتر از پیش برای آنها فراهم شود.