مدیریت آب شرب تویسرکان و راهکارهایی برای جبران کم‌آبی

حدود 3 دهه است که آب شرب شهرستان تویسرکان از سفره‌های زیرزمینی فلکه علی‌اصغر خان تأمین می‌شود و شاید مدیریتی قوی در این حوزه انجام نگرفته که چند سالی است شهروندان تویسرکان گاه گاهی با مشکل کمبود آب شرب دست و پنچه نرم می‌کنند.
به گزارش رودآور، سلسله مطالبی در این گرمای تابستان برای مدیریت آب بنویسم در این بخش به مدیریت آب شرب و آشامیدنی شهرتویسرکان، شهر سرکان و سرابی قصد دارم بپردازیم.
در این سه دهه به علت بهره‌برداری مداوم یعنی 24 ساعت شبانه‌روز و 365 روز سال آب سفره‌های زیرزمینی دشت فریازان و فرسفج بسیار پایین رفته است. شاید در حدود 30 تا 40 متر و کشاورزی منطقه را با خطر جدی رو به رو کرده است، زیرا به گفته کشاورزان ما پمپ‌های چاه کشاورزی را از اوایل خرداد تا شهریورماه روشن می‌کنیم حدود 5 تا 6 ماه، اما این 10 چاه آب شهر هیچ وقت فعالیتشان متوقف نمی‌شود و اصلاً اجازه نمی‌دهند سفره‌های زیرزمینی استراحت و خود را احیا کنند، این شد که آب این چاه‌ها کم شد و درنتیجه امسال مجبور شدیم از آب سد سرابی بنوشیم.
 اما راهکار چیست؟
با این مدیریت سد سرابی هم جوابگو نخواهد بود، پس چه باید کرد؟
یک الگوی خوب را می‌توان استفاده کرد و آن هم روش مدیریت آب در شهر همدان است؛ شهری که قبلا تنها از سد اکباتان تأمین آب می‌شد و در تابستان قطعی آب 12ساعته داشت؛ اما با این روش این قطعی آب صفر شده است.
 روش مدیریت آب همدان چیست؟
قبلاً همه آب شهر همدان در طول سال از سد اکباتان تأمین می‌شد که جوابگو نبود؛ اما در چند سال اخیر مدیران آب همدان چاره‌ای جالب اندیشیدند و اجرا کردند و آن هم تأمین آب شهر همدان در 6 تا 8 ماه از سال از آب رودخانه عباس‌آباد(گنجنامه) و دره مرادبیک است. اینگونه که از مهرماه تا اول خرداد حدود 8 ماه از سال که کشاورزان به آب نیاز ندارند آب این دو رودخانه را به تصفیه‌خانه‌ای در بالای بلوار ارم انتقال می‌دهند و آب شهری را از این تصفیه‌خانه تأمین می کنند.
در نتیجه آب سد اکباتان همدان نه تنها مصرف نمی‌شود؛ بلکه برای تابستان هم ذخیره می‌شود. همچنین آب جاری که بلااستفاده رها می‌شده است در یک چرخه شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 و اما تویسرکان...
تویسرکان چگونه می‌تواند از این الگو استفاده کند؟ در بالادست شهرستان تویسرکان هم شهر سرکان قرار دارد که در گذشته آب شرب این شهر از رودخانه سرکان که آبی بسیار گوارا دارد، تأمین می‌شد و دارای تصفیه‌خانه و منبع ذخیره آب است؛ اما طی سال‌های اخیر با استفاده از ایستگاه‌های پمپاژ و خط انتقال، آب سرکان هم از چاه‌های فلکه تأمین می‌شود که فشاری مضاعف بر این چاه‌هاست. یک راه ارزان و ایده‌ال این است که از ابتدای فصل بارندگی یعنی مهرماه تا اواسط خردادماه، آب شهرستان تویسرکان (تویسرکان، سرکان و سرابی) از آب رودخانه سرکان تأمین شود که مزایای بسیاری دارد.
 برخی از این مزایا به شرح زیر است:
1- شهر سرکان تا تویسرکان دارای خط انتقال آب است و نیاز به لوله‌کشی مجدد نیست و تنها باید چند شیر آب تعویض شود.
2- تصفیه‌خانه و منبع آب سرکان در کنار رودخانه موجود است که تنها نیاز به یک تعمیرات دارد.
3- به علت بالادست بودن سرکان نیازی به ایستگاه پمپاژ نیست و در هزینه برق صرفه‌جویی هم می‌شود.
4- در طول فصل بارش و استفاده از آب جاری رودخانه سرکان سفره‌های زیرزمینی فریازان و فرسفج احیا و آب در پشت سد سرابی برای تابستان بیشتر ذخیره می‌شود.
5- با انتقال آب جاری رودخانه سرکان در زمستان و بهار در سامانه انتقال آب و لوله‌کشی در عین استفاده از یک آب بلااستفاده با کاهش سرعت آب این آب فرصت بیشتری برای نفوذ در زمین و تغذیه سفره‌های پایین دست شهرستان را دارد.
6- با آغاز فصل کشاورزی هم از آب سد سرابی می‌توان برای شرب شهرستان استفاده و آب رودخانه سرکان را به کشاورزان واگذار كرد كه با این روش هیچ آبی در طول سال بلااستفاده هدر نمی‌رود.