کرم گوش چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم؟

حتما برای شما هم پیش آمده که بخش‌هایی از یک آهنگ مدام در ذهنتان تکرار شده و نتوانستید تا مدت‌ها آن را از ذهن خود خارج کنید.

آیا تا به حال آهنگی داشته‌اید که نتوانید آن را از ذهن خود خارج کنید؟ حتی ممکن است آهنگ را آنقدر دوست نداشته باشید یا اصلا به یاد نیاورید که آن را کجا شنیده‌اید، اما چیزی در آن وجود دارد که مدام در سر شما پخش می‌شود.

اگر مسیری در ذهن شما می‌گذرد که نمی‌توانید آن را متوقف کنید، به احتمال زیاد دچار کرم گوش شده‌اید، به این معنا که یک قطعه موسیقی جذاب به طور غیرارادی درون سر شما می‌چرخد.

این تجربه کاملا رایج است و ممکن است یک پدیده تقریبا جهانی باشد. برخی تحقیقات نشان می‌دهد تا ۹۸ درصد از ما کرم گوش یا تصویرسازی موسیقی غیرارادی (INMI) را تجربه کرده‌ایم که در اصطلاح موسیقی شناخته می‌شود.

محققان موسیقی به دنبال راز‌های پشت این آهنگ‌های جذاب در تمپو‌ها و آهنگ‌هایشان بوده‌اند. اما تحقیق جدیدی که در مجله Music & Science منتشر شده است، توضیح متفاوتی را برای انواع موسیقی‌هایی که به نظر نمی‌رسد از آن‌ها دوری کنیم، نشان می‌دهد.

پروفسور امری شوبرت، نویسنده مطالعه مروری سیستماتیک از آزمایشگاه موسیقی شناسی تجربی در دانشکده هنر و رسانه گفت: «به نظر می‌رسد یک ویژگی ضروری برای یک آهنگ وجود دارد که کرم‌های گوش را بچرخاند، خود موسیقی باید مقداری تکرار در آن داشته باشد. اکثر کرم‌های گوش، گروه کر آهنگ‌هایی هستند که به ناچار قطعات موسیقی هستند که بیشترین تکرار را دارند».

به گفته کارشناسان، مفهوم این است که کرم‌های گوش ممکن است به هیچ وجه ربطی به ویژگی‌های موسیقی نداشته باشند. تا زمانی که تکرار بخشی از ساختار موسیقی باشد، تا حد زیادی مهم نیست که موسیقی چیست؛ اما تکرار در یک آهنگ تنها بخشی از معادله است. چندین پیش شرط برای ایجاد کرم گوش وجود دارد از جمله تازگی و آشنایی با موسیقی، اما بر اساس این مطالعه، برای فعال کردن کرم گوش، باید در حالتی نیز باشیم که به آن حالت کم توجهی می‌گویند.

شوبرت می‌گوید: گاهی اوقات به آن سرگردانی ذهنی گفته می‌شود که حالتی از آرامش است. به عبارت دیگر اگر عمیقا درگیر محیطی باشید که در آن هستید و واقعا روی یک کار تمرکز کنید، در این صورت کرم گوش نخواهید داشت.

در درون ذهن آرام خود، لازم نیست ساختار دقیق موسیقی را دنبال کنید. ذهن شما آزاد است تا هر کجا که دوست دارد سرگردان شود و راحت‌ترین مکان برای رفتن، قطعه تکرار شده و به سادگی تکرار آن است.

تغییر مسیر

در حالی که کرم‌های گوش گاهی اوقات می‌توانند باعث حواس‌پرتی ناخواسته شوند، بسیاری از مردم آن را لذت‌بخش می‌دانند.

پروفسور شوبرت می‌گوید: «این یک تصور اشتباه است که آن‌ها یک مشکل تلقی شوند. ما تحقیقات بیشتری انجام داده‌ایم که نشان می‌دهد بسیاری دریافت کرم گوش را بسیار خوشایند می‌دانند و این موضوعی نیست که نیاز به حل داشته باشد».

پروفسور شوبرت می‌گوید در مواردی که افراد از کرم گوش می‌ترسند زمانی است که خود موسیقی مورد پسند نیست.

کرم گوش به لذت بردن اهمیتی نمی‌دهد، به این اهمیت می‌دهد که موسیقی چقدر آشنا است، اخیرا چیزی شبیه به آن شنیده شده است و آیا موسیقی دارای تکرار است یا خیر.

در حالی که کرم گوش در بیشتر موارد یک بیماری پزشکی نیست یا خطری محسوب نمی‌شود، برای کسانی که امیدوارند یک آهنگ ناخواسته را از ذهن خود خارج کنند، تئوری‌های زیادی برای خلاص شدن از شر آن‌ها وجود دارد.

به گفته پروفسور شوبرت، شما ممکن است بتوانید با پایان دادن به موسیقی، فکر کردن آگاهانه به یک قطعه موسیقی دیگر، یا با حذف خود از محرک‌ها، مانند کلمات یا خاطراتی که به موسیقی یا اشعار مربوط می‌شوند، کرم گوش را بپوشانید.

وی می‌گوید: «ما به دنبال کرم گوش نیستیم، اما کرم‌های گوش ما را پیدا می‌کنند. هنوز چندین معما وجود دارد که باید آن‌ها را حل کنیم تا نه تنها ماهیت آن‌ها را بفهمیم، بلکه به معنای آن برای شناخت و حافظه نیز پی ببریم».