ماه نخست فصل زمستان سال ۱۴۰۲ در حالی رو به پایان است که همدان همچنان منتظر بارش باران و برف در سردترین ماه سال است. از قدیم در جغرافیای آب و هوایی کشور و به‌ویژه استان‌‌‌های کوهستانی همچون همدان، فصول پاییز و زمستان به بارش و ماه دی به ماه سرد سال شهره بوده ولی امسال نه‌تنها در استان همدان و به‌ویژه شهر همدان خبری از بارشهای آنچنانی و ناشی از پدیده «النینو» که از تابستان بر سر زبان برخی کارشناسان افتاده بود نیست بلکه سرمای دی‌ماه هم استخوان‌شکن و سوزناک نبوده است.
این روزها که وضعیت بارش برف و باران در کشور ما چندان تعریفی نیست، مردم کشورهای عربستان و ترکیه، در جوار ایران بارش برف فراتر از انتظاری را تجربه می‌کنند. اتفاقی که به نظر نمی‌رسد به عمر زمستان امسال در ایران چندان قد بدهد.
هر چند با ورود سامانه بارشی اخیر به کشور برخی از نقاط مانند دامنه‌های الوند سطحی البته سفیدپوش شدند اما کارشناسان هواشناسی آب پاکی را روی دست مردم ریختند که چندان امیدوار به پشت سرگذاشتن زمستانی پربارش نباشند.
اما روزگار برای شهرهای ایران همیشه روی این پاشنه نچرخیده است و مردم روزهای پربارشی هم در زمستان سپری کردهاند که در نوع خود بی‌سابقه بوده است. مانند حدود ۵۰ سال پیش که در همدان کوهستانی بارش برف به قدری بود که ارتفاع آن تا 2 متر رسید. همچنین در همدان مردم صبح خود را با مه غلیظی که در سطح شهر گسترده شده است آغاز کردند.
این در حالیست که در روزهای اخیر دی‌ماه 1350 شهر همدان وضعیت وخیمی را تجربه کرد و شاهد کاهش شدید دمای هوا بود که به منفی 30 درجه رسید و شهر را به حالت نیمه تعطیل درآورد.
روزنامه اطلاعات آن سال درباره این اتفاق نوشته است: «گزارش ها حکایت از نوسان دمای هوا بین 12 تا 30 درجه زیر صفر دارد، مردم از شدت سرما به خانه‌های خود پناه بردند، آب در لوله‌ها یخ زده و مردم نتوانستند امروز دست و صورت خود را شست و شو دهند. سطح خیابان‌های همدان در اثر یخبندان شدید به صورت آینه درآمده است. برودت هوا به 80 درصد از اتومبیل‌داران همدان اجازه نداد موتور وسیله نقلیه خود را روشن کنند.
در همین سال گذشته هم باز برف از همدان روی گردان نبود و رسانه‌ها نوشتند: سامانه بارشی از صبح یکشنبه ۲۵ دی ۱۴۰۱ وارد استان همدان شده و به صورت بارش برف در سراسر استان در حال فعالیت است و بارشهای این سامانه تا روز دوشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۱ ادامه دارد.
کارگروه مدیریت مصرف انرژی همدان اعلام کرده که همه دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌ها، مؤسسات، بانک‌ها، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی دوشنبه به دلیل بارش برف و برودت هوا تعطیل است. اما امسال هیچ خبری از برف و زمستان در همدان نیست .
شهریور امسال سخنگوی صنعت آب ایران در این مورد گفته بود که با توجه به پیش‌بینی‌‌‌های انسو، پدیده النینو به عنوان فاز گرم انسو در جهان حاکم است و اقلیم ایران نیز به‌طور نسبی از این پدیده متأثر است. فیروز قاسم‌‌‌زاده با بیان اینکه «تأثیر النینو در ایران گرم شدن دمای هوا و افزایش بارش در فصول سرد است»، افزوده بود که با توجه به دمای بالای هوا در فاز النینو، ظرفیت رطوبتی هوا فزونی می‌‌‌یابد، از این رو بارشهای حادث‌شده، معمولا دارای تخلیه رطوبتی بالا و همراه با سیل و طغیان رودخانه‌‌‌ها هستند .
قاسم‌‌‌زاده ادامه داد: وقوع چنین شرایط فوق‌‌‌نرمال در فاز النینو، خبر از وقوع بارشهای سنگین و سیل‌‌‌آسا دارد و در صورت تحقق پیش‌بینی‌‌‌های فصلی، انتظار آن می‌رود که بخش عمده کشور در پاییز و زمستان پیش‌‌‌رو با وقایع حدی اقلیمی مواجه بوده و بارشهای شدید و رودخانه‌‌‌های سیلابی را تجربه کنند.
در همان مقطع رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با تأکید بر اینکه «النینو» اثر مستقیم بر ایران ندارد، گفته بود که نباید مردم را نگران کنیم چون قرار نیست النینو به ایران بیاید، این پدیده در اقیانوس آرام شکل می‌گیرد که تقریبا ۲۰هزار کیلومتر با کشورمان فاصله دارد.
احد وظیفه با یادآوری اینکه در بازه زمانی ۳ تا ۷ سال، یک‌‌‌بار دما از نرمال بالاتر می‌رود و یک‌‌‌بار از نرمال پایین می‌رود، افزود: طی سال منتهی به پایان سال گذشته، پدیده لانینا باعث شد بارشهای پاییزی ایران از نرمال کمتر باشد.
بنابر‌این به نظر می‌رسد امسال که تذکرات بخش‌‌‌های مختلف منجر به قطع یا کاهش مصرف گاز و انرژی در واحدهای تولیدی و گاه مصارف خانگی شده، باید بهار ۱۴۰۳ را در یزد زودتر از همیشه در زمستان ۱۴۰۲ تجربه کنیم. در عین حال بعد از گذشت حدود 4 ماه از تبلیغات النینو در ایران رئیس سازمان ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران در رابطه با این پدیده گفت: النینو یکی از عوامل دورپیوند هست که روی آب و هوای ایران تأثیر دارد، دور‌پیوندهای زیادی هستند که بر روی آب و هوای کشور تأثیر دارند.
صادق ضیائیان افزود: غیر از آنها عوامل سینوپتیکی، دینامیکی و فیزیکی بر روی آب و هوای کشور اثر دارند. ال نینو در ۶۰درصد مواقع یکی از عواملی است که در زمستان و پاییز باعث بارش فراوان شده و در ۴۰درصد مواقع هیچ تأثیری بر روی آب و هوای کشور نداشته است.وی همچنین خاطرنشان کرد: امسال سالی است که النینو تأثیر زیادی بر منطقه ما ندارد و عوامل دیگر بیشتر اثرگذار هستند و النینو را بی‌‌‌تأثیر کردهاند که این عوامل باعث شده که پاییز و زمستان کم‌‌‌بارش داشته باشیم.
این وضعیت را تشریح کردیم که شاید مدیران ارشد و مدیران ستاد بحران برای تابستان کم آب همدان از امروز برنامه ای مدون کنند تا بی‌آبی بار دیگر گریبان مردم همدان را نگیرد به نقل از جامعه محلی این زمستان بی برف هشداری برای تابستان بی آب است
از ما گفتن...
