تکرار ناهماهنگی در تجمع عاشورایی همدان

نبود امکانات یا ضعف مدیریت؟

■ سازمان تبلیغات: هماهنگی هیأت‌های همدان زمان می‌برد
تجمعات عاشورایی در سال‌های اخیر همواره یکی از کرسی‌های نمایاندن همگرایی و انسجام در مناطق مختلف کشور بوده است. تأثیر روانی این حرکت با برجستگی رسانه‌ای و انتقال تصاویر در سطح ملی و بین‌المللی دیگر استان‌ها را هم بر‌آن داشته تا دست به انسجام هیأت و دسته های عزاداری در این مسیر بزنند تا تصویری باشکوه و منسجم از پایبندی به ارزش‌ها و آرمان‌ها را به رخ بکشند و انگیزشی اجتماعی ایجادکنند. به عنوان نمونه تصاویر اجتماع بزرگ حسینیه اعظم زنجانی‌ها در عصر روز تاسوعا یا زنجیرزنی یک دست اهالی شهر بم و نوحه‌خوانی و همخوانی فوق‌العاده هماهنگ یزدی‌ها هر ساله کشش فراوانی برای جلب مخاطبان تلویزیون دارد ضمن آنکه در این حوزه برجستگی خاصی به این استان‌ها و شهرها داده است. اما سؤال این است که چرا در استان‌هایی با ظرفیتی مانند همدان چنین حرکت‌هایی قابل تحقق نبوده است؟ همدان در سال‌های گذشته علی‌رغم وجود ظرفیت‌های ترکیب جمعیت همدان و سابقه برجسته که استان را عنوان دار دارالمجاهدین کرده اما نتوانسته پیشگام تجمعات آیینی به‌ویژه در ایام عزاداری‌های امام حسین(ع) باشد. دلایل این ناتوانی را باید در مشکلاتی چون ناهماهنگی ابتدایی در هیأت‌ها، نارسایی تبلیغات و آگاهی رسانی در ارزش این تجمعات، اهمال و ناهماهنگی دستگاه‌های موظف در تدارکات مراسم آیینی و دست آخر هم ضعف زیرساخت‌ها و امکانات برای این قبیل گردهمایی نشان کرد. به عنوان نمونه سال‌هاست که در راهپیمایی‌ها وگردهمایی‌های مناسبتی همدان از ضعف وجود یک سیستم صوتی توانا برای پوشش اجتماع بزرگ در شهر رنج می‌برد. مانعی که با وجود هیأت مختلف و صرف بودجه‌های کلان در امورات دیگر رفع آن تدبیر سختی نمی‌خواهد.اما امسال مسئولان تبلیغات اسلامی استان در آستانه ماه محرم با جدیت خواستار حضور یکپارچه هیأت‌های عزاداری در تاسوعا و عاشورای حسینی در میدان مرکزی شهر شدند.
پیش از آغاز دهه محرم مسئولان این سازمان از برپایی تجمع بزرگ عاشورایی در میدان مرکزی شهر خبر داده بودند.
به فاصله پنج روز مانده به عاشورای حسینی معاون فرهنگی، پژوهشی و آموزشی تبلیغات اسلامی همدان در جلسه ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت‌های مذهبی گفت که با تأکید سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت کشور تجمع عزاداری در یک روز باید در استان مورد توجه باشد. وی در این جلسه از صداوسیمای مرکز استان خواسته بود تا اطلا‌ع‌رسانی در خصوص حضور مردم برای تجمع در روز عاشورا صورت گیرد و پوشش مستقیم این برنامه را داشته باشند.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان هم با مانور مذهبی- سیاسی دانستن مراسم عاشورا از عده‌ای که به اعتقاد او تماشاچی این آیین‌اند انتقاد کرده بود و به دستگاه‌های موظف در این حوزه هشدار داده بود که اهمال کاری نام آنها را به اطلاع مردم خواهد رساند.
پس از آن نیز امام‌جمعه همدان و دبیر ستاد اقامه نماز در استان خواستار اجتماع مردم در نماز ظهر عاشورا در میدان اصلی شدند اما با آمدن روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی ناهماهنگی‌ها و ضعف‌های گذشته بود که موجب نارضایتی شد. به طوری که ظهر روز تاسوعا نماینده ولی فقیه در استان در خطبه‌های نماز جمعه از هیأت‌های عزاداری خواست که از تفرقه، دوری کنند و گفت که باید در عزاداری‌ها تقوا به خرج دهند. در روز تاسوعا هم علی‌رغم توصیه‌ها و تلاش‌ها،‌ تصویری از میدان مرکزی شهر در شبکه‌های سراسری دیده نشدتا چشم به عاشورا دوخته شود.
اما داستان روز عاشورا تکرار روز قبل و مراسم تشییع سردار شهید همدانی بود به طوری که سیستم صوتی مراسم با همان ضعف قدیمی قطع و وصل و ناهماهنگی‌ها شرکت‌کنندگان را آزار داد تا در شبکه‌های تلویزیونی و حتی اخبار سراسری هم اندک تصویری از همدان دیده نشود و باز هم شاهد هنرنمایی زنجانی‌ها، اردبیلی‌ها، اهالی بم و نوحه‌خوانی هنرمندانه یزدی‌ها بودیم. این برنامه‌ریزی در حالی رنگ ناکامی گرفته که این برای سومین سال متوالی است که اراده بر تحقق آن می‌شود.
معاون فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی می‌گوید امسال هیأت‌ها تا 90 درصد با یکدیگر هماهنگ بوده‌اند اما این مشکلات زیرساختی است که همچنان وجود دارد.
حجت‌الاسلام علی مرادکیانی به مهر گفته که این فقط ۱۰ درصد هیأت‌ها هستند که غیررسمی‌اند و به صورت جداگانه فعالیت می‌کنند و با دیگر هیأت‌ها همراه نیستند». وی تأکید کرده: «هماهنگی تمام هیأت‌های مذهبی همدان برای عزاداری یکپارچه نیازمند زمان است».
معاون فرهنگی هنری تبلیغات اسلامی استان همدان بابیان اینکه تعداد انگشت‌شماری از این هیأت‌ها با هم هماهنگ نیستند، عنوان کرد: یکی از مشکلات برگزاری مراسم یکپارچه مذهبی در همدان نبود امکانات زیرساختی است.
حجت‌الاسلام کیانی بابیان اینکه علت هماهنگی در استان‌های دیگر در برگزاری مراسم یکپارچه عزاداری، سابقه آنها در برگزاری مراسم و اختصاص دادن یک مکان مشخص برای عزاداران است، بیان کرد: ظرفیت میدان امام(ره) شهر همدان یک ظرفیت بزرگ و مناسب است اما امکانات به ‌کاربرده شده در آن برای برگزاری چنین مراسمی بسیار ضعیف است.
وی بابیان اینکه دستگاه‌های اجرایی تلاش خود را در راستای بهتر انجام شدن برنامه‌های عزاداری یکپارچه انجام می‌دهند، عنوان کرد: هماهنگی هیأت‌ها به زمان نیاز دارد.
اما آنچه امسال از نهایت برنامه‌ریزی‌ها و تأکیدات بیرون آمد پخش نشدن تصاویر از همدان و رضایت بخش نبودن تجمع عاشورایی در میدان مرکزی شهر بوده که البته مسئولان دلیل آن را امسال کمبود امکانات می‌دانند. این در حالی است که نوحه‌خوانی‌های جداگانه در گوشه‌های میدان در روز عاشورا موجب سرگردانی جمعیت حاضر در استفاده از این آیین شد. این معضل را باید هم در ناهماهنگی دستگاه‌ها جستجو کرد و هم در ضعف زیرساخت‌ها. زیر ساخت‌هایی که بخش عمده آن به ضعف وجود سیستم صوتی توانا و واحد در اجرای برنامه‌های اینچنینی بازمی‌گردد. باید منتظر ماند و دید که آیا این معضل در فاصله اربعین حسینی حل می‌شود یا نه.